Τα έξυπνα μεταλλεία διαθέτουν μεγάλο «επιστημονικό βάθος»

Πριν από μερικές μέρες πρωτοσέλιδο εφημερίδας ανέφερε ότι δύο επιστήμονες εξηγούν γιατί ή εξόρυξη χρυσού σημαίνει καταστροφή. Από τον τρόπο που παρουσιάστηκε το θέμα γινότανε φανερό ότι σκοπός του δεν ήταν να συμβάλλει στο διάλογο και την επιστημονική συζήτηση αλλά να υπηρετήσει και να συνταχθεί με τον "ακτιβισμό" της αντιμεταλλευτικης προπαγάνδας. Προέκυπταν μάλιστα δύο εξοφθαλμα μεροληπτικές προσεγγίσεις.

·        Η πρώτη χαρακτηρίζεται από την ελεύθερη πτώση της δημοσιογραφικής δεοντολογίας και διαδικασίας. Το γεγονός των «φτιαγμένων» ειδήσεων, της επιλεκτικής τακτικής και του επικοινωνιακού κιτρινισμού με σκοπό το οικονομικό κέρδος και τον έλεγχο της κοινής γνώμης αποτελεί καθημερινή πρακτική των ΜΜΕ. Στην προκείμενη όμως περίπτωση θυσιάζονται απροκάλυπτα ηθικές αξίες, επιστημονικές κατακτήσεις και αρχές, καθώς και βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. Επιστημονική απομείωση, κοινωνικός διαχωρισμός,  συστημική αποδόμηση και κατάργηση της λογικής σε όλο τους το μεγαλείο. Ίσως βέβαια δεν θα περίμενε κανείς κάτι διαφορετικότερο. Γιατί τα μέσα ενημέρωσης αφού διαλέξουν πλευρά, αγοράζουν και προβάλλουν μετά ότι αυτή τους δίνει, για να την κρατήσουν «εντός των τειχών» με ότι αυτό συνεπάγεται.

·       
Στην δεύτερη όμως περίπτωση θυσιάζονται περισσότερα και πιο σημαντικά πράγματα, όπως είναι η επιστημονική τεκμηρίωση, το κύρος της εγκυρότητα και κυρίως η έννοια της συλλογικής ευθύνης. Δύο λοιπόν καθηγητές πανεπιστημίου αποφασίζουν για δικούς τους λόγους να οικειοποιηθούν, να ερμηνεύσουν και να αξιολογήσουν στοιχεία και δεδομένα που μεθοδολογικά και πνευματικά αν θέλετε δεν τους ανήκουν. Η όποια παρέμβαση και εκτίμηση από την πλευρά τους δεν έχει πραγματική βάση, και στερείται έτσι αυθεντικής τεκμηρίωσης και αξιοπιστίας. Δεν προκύπτει άλλωστει από πουθενά ότι αυτά που ισχυρίζονται στηρίζονται σε δικές τους έρευνες, ούτε υπάρχουν ενδείξεις ότι γνωρίζουν από πρώτο χέρι τις «εν γένει», αλλά και τις ειδικότερες δραστηριότητες στις περιοχές των μεταλλείων.  Επιλέγουν έτσι, χωρίς δεοντολογικά κριτήρια και κανόνες, ωα μεταφέρουν «αμοντάριστες» πληροφορίες, να πραβλέψουν το διαθέσιμο και ενεργό τεχνογνωσιακό κεφάλαιο, και να βρεθούν απέναντι στους 105 και πλέον συναδέλφους τους επιστήμονες (μεταξύ τους περισσότεροι από 50 μηχανικοί και 20 γεωλόγοι διαφόρών ειδικοτήτων) που εργάζονται στα μεταλλεία Ολυμπιάδας και Μαύρων Πετρών, στις εγκαταστάσεις του Στρατωνίου και στο εργοτάξιο των Σκουριων. Να πάνε κόντρα στους χιλιάδες Σουηδούς, Φινλανδούς και άλλους γεωεπιστημονες, που λειτουργούν με ασφαλή και βιώσιμο τρόπο περισσότερα από 450 μεταλλεία χρυσού σε όλο τον κόσμο. Καθηγητές λοιπόν του πανεπιστημίου, που δεν συμμετέχουν στην διαδικασία παραγωγικής εκμετάλλευσης, και δεν έχουν οι ίδιοι μελετήσει την κοιτασματολογία του χρυσού στην περιοχή, κρίνουν την δουλειά και την αντικειμενική αξιοπιστία συναδέλφων τους που σχεδιάζουν, διαχειρίζονται και παρακολουθούν την λειτουργία των μεταλλείων και τα θέματα περιβάλλονος σε καθημερινή βάση. Με λίγα λόγια, συνάδελφοι και ίσως μαθητές τους που  ασκούν το επιστημονικό τους έργο με επαγγελματικό ήθος, απόλυτη διαφάνεια, διακριτικό και αθόρυβο τρόπο, και φυσικά ζουν από αυτό.

Και βέβαια οι τακτικές και πρακτικές αυτές συγκρούονται με την φυσική και κανονική ροή των πραγμάτων, αλλά και την αληθινή εξέλιξη του κόσμου. Γιατί αν οι γιατροί σκεφτόντουσαν με τον ίδιο στατικό τρόπο δεν θα έιχε σήμερα επιμυκηνθεί ο μέσος όρος ζωής. Αν οι μηχανικοί έμεναν σε αυτά που αρχικά μάθανε δεν θα είχαν κατασκευασθεί, η 50 χλμ περίπου σήραγγα της Μαγχης που ενώνει την Βρετανία με την ηπειρωτική Ευρώπη, αλλά ούτε η 12 περίπου χλμ γέφυρα που ενώνει την Δανία με την Σουηδία. Οι πιλότοι θα έλεγαν στους επιβάτες να μην ταξιδεύουν γιατί τα αεροπλάνα πέφτουν. Αν δεν υπήρχαν οι εξελίξεις στις τεχνολογίες εξόρυξης και κυρίως στις βελτιωτικές παρεμβάσεις των λειτουργικών συνθηκών, δεν θα ήταν σήμερα δυνατή η παραγωγική εκμετάλλευση σε μεγάλα βάθη. Από τα 10 βαθύτερα μεταλλεία του κόσμου, που παραγουν σήμερα σε βάθη  μεταξύ 2,4-3,9 χλμ, τα 8 είναι μεταλλεία χρυσού, ενώ το βαθύτερο μεταλλείο στην Ευρώπη είναι στο  Pyhäsalmi της Φινλανδίας και λειτουργεί σήμερα βαθύτερα των 1450 μέτρων.

Ο κόσμος, η επιστήμη, οι τεχνολογίες, η ηθική, η υπευθυνότητα αξελίσσονται διαρκώς προς το καλύτερο, αλλά φαίνεται πως ακόμη υπάρχουν μερικοί που δεν το έχουν αντιληφθεί, ούτε το έχουν καταλάβει. Γιατί τα «έξυπνα» μεταλλεία χρειάζονται  φρέσκα επιστημονικά μυαλά, συνεχή αναζήτηση του καινούριου και θέληση για καινοτόμες πρωτοβουλίες και ριζικές αλλαγές.