Βιώσιμη ανάπτυξη – Επαναστατική Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία – Εξειδίκευση στην αξιοποίηση του Ορυκτού Πλούτου

Η οικονομική πρόοδος, η κοινωνική συνοχή και η περιβαλλοντική προστασία αποτελούν τους τρεις πυλώνες της βιώσιμης ανάπτυξης, που στην περίπτωση της μεταλλευτικής βιομηχανίας έχουν συγκεκριμένο περιεχόμενο και χαρακτηριστικά.

Οικονομική πρόοδος

Στην βάση αξιοποίησης πλουτοπαραγωγικών πηγών όπως είναι ο ελληνικός ορυκτός πλούτος. Οι περισσότεροι γνωρίζουν σήμερα (κύρια από έρευνες του ΙΓΜΕ) ότι η χώρα διαθέτει βεβαιωμένα αποθέματα ΟΠΥ με σημαντικό μεταλλευτικό περιεχόμενο και οικονομική αξία. Υπάρχουν επίσης περιοχές με νέα δυναμικά αποθέματα κοιτασμάτων. Χώρες με υψηλούς δείκτες ευαισθησίας στο περιβάλλον και κορυφαίες επιδόσεις στην καινοτομία και τις υψηλές τεχνολογίες όπως είναι η Σουηδία και η Φινλανδία επιστρέφουν στην παραγωγική εντατικοποίηση των ορυκτών πρώτων υλών που διαθέτουν σε συνύπαρξη πολλές φορές με τον τουρισμό.

Κοινωνική συνοχή

Σίγουρα περιλαμβάνει την διάσταση της απασχόλησης. Η αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου προσφέρει πολλές και σημαντικές θέσεις εργασίες, σε ένα γενικότερο περιβάλλον ανεργίας, ενώ ενισχύει την προοπτική επαγγελματικής αποκατάστασης πολλών «καταδικασμένων» σήμερα πτυχίων ανώτατης εκπαίδευσης (παραδείγματα Καναδάς, Αυστραλία, Σκανδιναβία όπου υπάρχει μεγάλη ζήτηση γεω-επιστημόνων). Ο κοινωνικός πυλώνας της ΒΑ περιλαμβάνει επίσης την κοινωνική συναίνεση από πλευράς τοπικών κοινωνιών. Σε πρόσφατες σχετικές εκθέσεις ευρωπαϊκών επιτροπών αναφέρεται ότι οι απόψεις και προτάσεις των τοπικών κοινωνιών πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να είναι αποφασιστικές για την παραγωγική εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου.

Περιβαλλοντική προστασία

Πολλοί επικαλούνται αλλά λίγοι κατανοούν και σέβονται στην πραγματικότητα. Η περιβαλλοντική διάσταση δηλαδή, με άλλα λόγια η ποιότητα ζωής, αποτελεί σημαντική και αναπόσπαστη παράμετρο κάθε ανθρωπογενούς δραστηριότητας. Οι επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον συνοδεύουν κάθε είδους παραγωγική / βιομηχανική δραστηριότητα. Το ζητούμενο λοιπόν είναι να εφαρμόσουμε τεχνολογίες, να αναδείξουμε μηχανισμούς και να τηρήσουμε κανόνες για να ελαχιστοποιήσουμε, και όπου είναι δυνατόν, να εκμηδενίσουμε τους περιβαλλοντικούς κινδύνους και απειλές. Είναι επίσης γεγονός ότι στο παρελθόν οι βιομηχανικές δραστηριότητες συμπεριλαμβανομένης της μεταλλευτικής παραγωγής, όχι μόνο δεν σεβάστηκαν αλλά «τραυμάτισαν», πολλές φορές ανεπανόρθωτα, το περιβάλλον. Σήμερα τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά. Η μεταλλευτική βιομηχανία λειτουργεί με άλλους όρους και περιορισμούς. Η «ευρωποποίηση» του περιβάλλοντος έχει φέρει και θέσει σε εφαρμογή την τήρηση αυστηρών μέτρων για την προστασία του εξορυκτικού και μεταλλευτικού περιβάλλοντος. Υπάρχουν θεσμοθετημένα, μετρημένα και συγκεκριμένα όρια για την ποιότητα των νερών, του αέρα, των εδαφών, που απαιτούν την συστηματική παρακολούθηση και έλεγχο της ποιότητας των φυσικών αποδεκτών, τις περισσότερες φορές σε πραγματικό χρόνο. Υπάρχουν νέες τεχνολογίες που μπορούν να ανατρέψουν, ακόμη και να ακυρώσουν, συγκεκριμένες περιβαλλοντικές επιπτώσεις και να λύσουν περιβαλλοντικά προβλήματα. Υπάρχει δηλαδή ένα ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο και επιμέρους τεχνολογικές πλατφόρμες που σε συνδυασμό με ένα αυξημένο σήμερα βαθμό εταιρικής ευθύνης, εγγυώνται περισσότερο από ποτέ την ασφαλέστερη λειτουργία της μεταλλευτικής παραγωγής. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει, όπως συμβαίνει με κάθε ανθρωπογενή περίπτωση, ότι δεν θα υπάρξουν στο μέλλον βιομηχανικά ατυχήματα. Αυτό όμως που είναι σίγουρο είναι ότι υπάρχουν σήμερα μέθοδοι και εποπτικά εργαλεία που μπορούν έγκαιρα να προβλέψουν τον κίνδυνο, θωρακίζοντας με τον τρόπο αυτό την παραγωγική και γενικά την βιομηχανική λειτουργία από «εν δυνάμει» απειλές και επιπτώσεις για το περιβάλλον και τον άνθρωπο.