Οι ορυκτές πρώτες
ύλες παραμένουν στη κορυφή της αναπτυξιακής ατζέντας της Εύρωπης, με τη θέση
τους να ισχυροποιείται ακόμη περισσότερο μετά το 2020. Γίνεται ολοένα και πιο
φανερό ότι οι νέες κοινωνικές προκλήσεις και επιλογές για βιώσιμη ανάπτυξη,
ενεργειακή μεταρρύθμιση, πράσινη και κυκλική οικονομία, ηλεκτροκίνηση οχημάτων
και ρομποτικές τεχνολογίες δεν είναι εφαρμόσιμες, ούτε υλοποιήσιμες χωρίς την
χρήση ορυκτών και μετάλλων. Η παραγωγική τους παρουσία και διάθεση είναι απόλυτη
και επιβεβλημένη. Γεγονός που έχει βέβαια σαν αποτέλεσμα την διαρκώς αυξανόμενη
ζήτηση και «ως εκ τούτου» ανάγκη για εντατικοποίηση της κοιτασματολογικής
έρευνας για διεύρυνση των αποθεμάτων, καθώς και της εξορυκτικής και
μεταλλευτικής δραστηριότητας που έπεται και ακολουθεί.
Η μεταλλευτική
βιομηχανία στην καθετοπιημένη της μορφή απασχολεί σήμερα στην ευρωπαϊκή ένωση 11,8
εκ εργαζόμενους με την πρόσθετη οικονομική αξία να ανέρχεται σε 711 δις ευρώ.
Αντίστοιχα επιμέρους μεγέθη στους τομείς μεταλλουργίας και εξόρυξης είναι 1 εκ
και 16 χιλ απασχολούμενοι, και 60 δις και 7,3 δις ευρώ σχετικές οικονομικές αξίες.
Αποτελεί δηλαδή έναν από τους κεντρικούς πυλώνες ανάπτυξης με δυναμική
συμμετοχή στην ευρωπαϊκή οικονομία και
απασχόληση. Παράλληλα συμβάλλει καθοριστικά στην δημιουργική λειτουργία, την καινοτομία
και τις νέες τεχνολογίες. Η ίδια η μεταλλευτική δραστηριότητα βρίσκεται παγκόσμια
στη δεύτερη θέση σε ότι αφορά στην παρουσία και εφαρμογή καινοτομικών
πρακτικών, στο σύνολο των βιομηχανικών κλάδων.
Οι ευρωπαϊκές
χώρες, η μία μετά την άλλη θέτουν πλέον σε αναπτυξιακή προτεραιότητα την
εκμετάλλευση του ορυκτού τους πλούτου. Στην Σουηδία πάνω από 70
κοιτασματολογικά έργα βρίσκονται σε προχωρημένη επιχεθρησιακή εξέλιξη, στην
Φινλανδία κυριαρχεί κυριολεκτικά «μεταλλευτικός πυρετός», η Νορβηγία και η
Πολωνία ακολουθούν από κοντά, ενώ η Ιρλανδία, η Ισπανία, η Πορτογαλία, η
Αυστρία, η Ρουμανία, η Σλοβακία, η Τσεχία, έχουν βαλθεί να «πάρουν τη σκυτάλη»
τερματίζοντας και αυτές στις πρώτες θέσεις στον αγώνα της «μεταλλευτικής
κούρσας». Και επειδή πολύ λόγος γίνεται για τον χρυσό, τα ευρωπαϊκα κοιτασματολογικά
αποθέματα ξεπερνούν τα 1,5 δις τόνους, με την Φινλανδία να παράγει περίπου 8,
την Σουηδία 6,5 και την Βουλγαρία επίσης 6,5 τόνους χρυσό τον χρόνο. Εμείς
ακολουθούμε μάλλον με ρυθμούς χελώνας.
Η χώρα μας, θα
μπορούσε να πει κανείς, ότι διαθέτει και αυτή ισχυρή ιστορική παράδοση και
παρόν στον τομέα της εξόρυξης μεταλλικών, βιομηχανικών ορυκτών και μαρμάρων. Με
έντονη επιχειρησιακή λειτουργία και παρουσία, υψηλό βαθμό απασχόλησης, καθώς
και προβεβλημένες ευρωπαϊκά και παγκόσμια θέσεις στην καθετοποιημένη αξιοποίηση
βωξίτη για την παραγωγή αλουμίνας και αλουμινίου και λατερίτη για τη παραγωγή
σιδηρονικελίου, καθώς και μικρότερης παραγωγικής κλίμακας συμπυκνωμάτων
μολύβδου και ψευδαργύρου από τα πολυμεταλλικά κοιτάσματα της ΒΑ Χαλκιδικής. Να
σημειωθεί εδώ ότι το εξελισσόμενο έργο στην ΒΑ Χαλκιδική, τα γνωστά μεταλλεία
Κασσάνδρας, αφορά μεταξύ άλλων στη μεταλλουργία χρυσού και όχι στην εξόρυξη χρυσού
όπως συχνά αναφέρεται από πλευρές που δεν γνωρίζουν τη σωστή τάξη και δίαταξη
των πραγμάτων. Πρόκειται στην πραγματικότητα για εξόρυξη κοιτασμάτων μολύβδου
και ψευδαργύρου, με προοπτική και χαλκού, με εκμεταλλεύσιμες περιεκτικότητες
χρυσού και αργύρου, που στη βάση της σχεδιαζόμενης μεταλλουργικής καθετοποίησης
θα μετατραπούν από «απόβλητα» και παραπροϊόντα σήμερα σε εμπορεύσιμα,
προστιθέμενης αξίας μεταλλικά προϊόντα αύριο. Υψηλό δείκτη και εμπορικό
ενδιαφέρον καταγράφέι επίσης και η παραγωγή των βιομηχανικών ορυκτών μαγνησίτη
(λευκολίθου), μπεντονίτη και περλίτη. Δυναμική παραμένει η παρουσία των ατταπουλγίτη,
αστρίων, χαλαζία, ζεολίθων και άλλων ορυκτών, όπως επίσης και της
μαρμαροβιομηχανίας. Βέβαιο και δυναμικό παραμένει από κάθε πλευρά το
κοιτασματολογικό ενδιαφέρον για βασικά και πολύτιμα μέταλλα σε άλλες περιοχές
της χώρας, χρωμίτη, καθώς ακόμη και για σπάνιες γαιές και άλλες κρίσιμες
ορυκτές πρώτες ύλες.
Και ενώ όλα αυτά
ισχύουν και συμβαίνουν σε Ευρώπη και Ελλάδα, θα γίνατε, όπως και εγώ, μάρτυρες
αφίσας στη Θεσσαλονίκη που έγραφε «Η εξόρυξη φέρνει αρρώστια & θάνατο» που
υπογράφεται από το Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης Θεσσαλονίκης. Πέρα από την
ανατριχιαστική και φοβική αίσθηση που σε πρώτη ματιά αφήνει από μόνη της η
ανάγνωση του αυτού κειμένου, η βασική αντίδραση και εντύπωση που προκύπτει
είναι, « να γιατί η Ελλάδα βρίσκεται στη σημερινή δυσχερή οικονομική κατάσταση»
και «να ποιοι ρυθμίζουν και αποφασίζουν σήμερα τι είδους ανάπτυξη θα ακολουθεί
η χώρα». Δεν είναι λοιπόν η δημοκρατική πλειοψηφία, όπως όλοι νομίζουμε
πηγαίνοντας κάθε τέσσσερα χρόνια στις εκλογές, αλλά μειοψηφικές ομάδες που λένε
ότι μάχονται ενάντια του συστήματος, ενώ στην ουσία το σύστημα είναι οι ίδιες.
Γιατί τι δουλειά έχει και τι γνωρίζει Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης για την
εξόρυξη, όπως γενικόλογα την αποκαλεί; Γιατί δεν ασχολείται με αυτό που στην
πραγματικότητα ξέρει να κάνει γύρω από θέματα υγείας και ιατρικής περίθαλψης;
Και μάλιστα με την εξαίρετη και αξιέπαινη προσπάθεια που προωθεί και δρομολογεί
μέσα από μια ευρύτερη κοινωνική διάσταση που σε κάθε περίπτωση χρήζει την υποστήριξη
όλων μας. Γιατί αυτό που λέγεται στην αφίσα είναι αναληθές, ιδιαίτερα προκλητικό
και ανεύθυνο. Σε όλες τις χώρες που αναφέρονται παραπάνω η εξορυκτική και
μεταλλευτική βιομηχανία προσφέρει καθημερινή ποιότητα, δημιουργεί ζωές, αυξάνει
την απασχόληση και συμβάλλει στην άνθιση τοπικών και περιφερειακών οικονομιών.
Είναι με άλλα λόγια πηγή ζωής και όχι το αντίθετο. Γύρω από την εξόρυξη στήνονται
νέες ευκατάστατες κοινωνίες και πόλεις, όπως τα Kiruna και Skellefteå στη Σουηδία, και Rovaniemi και Outukumpu στη Φινλανδία. Τέλος της εξόρυξης θα σήμαινε στις περιπτώσεις αυτές
ερήμωση, κατάθλιψη και ανεργία. Αυτός είναι δηλαδή ο στόχος που επιδιώκεται και
για την Ελλάδα; Και τι θα γίνει αν αύριο σταματήσουμε κάθε είδους εξορυκτική δραστηριότητα
στη χώρα; Που θα πάνε οι χιλιάδες σήμερα εργαζόμενοι και που θα απασχοληθούν οι
νέοι επιστήμονες, αλλά και αυτοί που θα έρθουν μετά; Και βέβαια η απάντηση
είναι μία και μοναδική και αυτό που θα συμβεί απόλυτα γνωστό. Ανθρώπινη
απαξίωση, κοινωνική μιζέρια, αναπτυξιακή συρρίκνωση και οικονομική καταστροφή. Το
πραγματικό σύνθημα λοιπόν είναι, «Η εξόρυξη φέρνει υγεία και ζωή». Να τεθεί για
το λόγο αυτό σε προτεραιότητα, όπως σε άλλες χώρες, η αύξηση της εξορυκτικής
δραστηριότητας και της μεταλλευτικής παραγωγής
όπου αυτό προκύπτει και είναι εφικτό από τα διαθέσιμα κοιτασματολογικά δεδομένα.
Γιατί αυτό συνάδει με την εθνική αναπτυξιακή στρατηγική μιας χώρας που εκτιμά
τις οικονομικές εξελίξεις σε παγκόσμιο επίπεδο και στη βάση αυτή αξιοποιεί
ανάλογα και συγκεκριμένα τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα.
