Η βιωσιμότητα της
ανάπτυξης προϋποθέτει αποτελεσματική διαδραστική λειτουργία παραγωγικής
οικονομίας, κοινωνικού οφέλους και περιβαλλοντικής αειφορίας, μέσα από μια
δημοκρατική διακυβέρνηση. Υπάρχουν ορισμένοι που στη βάση μιας καθαρά λαϊκίστικης
ή εκλαϊκευμένης προσέγγισης αν θέλετε, και για λόγους που δεν έχουν σχέση με
τις καθημερινές ανάγκες και την πραγματική ζωή, παραμορφώνουν και διαστρέφουν
την έννοια της βιωσιμότητας σαν να είναι αποκλειστικά περιβαλλοντική υπόθεση. Και
βέβαια η μεθοδευμένη αυτή τακτική δεν έχει σκοπό να υπηρετήσει την πρόοδο αλλά
αντίθετα επιδιώκει να τραυματίσει και να εμποδίσει μια ανθρωποκεντρική ευημερία
και ποιότητα ζωής που σε κάθε περίπτωση αποτελεί βασικό ζητούμενο. Είναι λοιπόν σαφές και αποτελεί
θεμελιακό αξίωμα ότι η βιώσιμη ανάπτυξη χρειάζεται και απαιτεί συνέργεια και
συνλειτουργία σταθερών και δυναμικά εξελισσόμενων βάσεων της οικονομίας, της
κοινωνίας και του περιβάλλοντος. Έρευνα και καινοτομία δουλεύουν σήμερα στην
ίδια κατεύθυνση και συμβάλλουν σε νέες υπηρεσίες, τεχνολογίες και προϊόντα. Η
υγιής επιχειρηματικότητα παίρνει και δίνει τη αναπτυξιακή σκυτάλη, δημιουργεί
θέσεις εργασίας, προσθέτει παραγωγικό κεφάλαιο και αξία στον ΑΕΠ και
προστατεύει το περιβάλλον. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι οι χώρες που έχουν
φθάσει μακριά και βρίσκονται μπροστά σε θέματα περιβαλλοντικής νομοθεσίας,
ολοκληρωμένης λειτουργικής διαχείρισης των «εν γένει» αποβλήτων και εφαρμογής
βέλτιστων περιβαλλοντικών πρακτικών, είναι αυτές που έχουν ισχυρή οικονομία και
χαμηλούς δείκτες ανεργίας. Είναι αυτές που παρουσιάζουν υψηλούς αναπτυξιακούς
ρυθμούς, αξιοποιούν τον παραγωγικό πλούτο που διαθέτουν, στηρίζουν το κοινωνικό
κράτος και έχουν την ηρεμία και το χρόνο να σχεδιάσουν «έξυπνες» πόλεις και
ήπια ενεργειακά δίκτυα και να διακρίνονται από περιβαλλοντικά ορθά
καταρτισμένους, πληροφορημένους και ενημερωμένους πολίτες. Δειγματοληπτικό
παράδειγμα η Σουηδία, όπου σήμερα οι σταθμοί φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων
πλησιάζουν την πυκνότητα των βενζινάδικων, τα λεωφορεία λειτουργούν στο σύνολο
τους με βιοκάυσιμα, ο βαθμός πάσης φύσης υλικού ανακύκλωση δεν έχει προηγούμενο
και οι πόλεις θερμαίνονται με τα σκουπίδια. Και κυρίως ο καθεστώς λειτουργικής
υπεροχής των μεταλλέιων της χώρας, συμπεριλαμβανομένων της σύγχρονης
εξορυκτικής και άλλων μηχανικών και ρομποτικών τεχνολογιών. Τα σουηδικά ορυχεία
έχουν φτάσει στο σημείο, εκτός από τα ορυκτά και μέταλλα που παράγουν να
εξάγουν το ίδιο πετυχημένα μεθοδολογία και τεχνογνωσία απόλυτης λειτουργικής
βιωσιμότητας, με αποτέλεσμα να δέχονται κάθε χρόνο «μεταλλευτικούς» επισκέπτες
από όλο τον κόσμο που θέλουν να δουν, να αντλήσουν πληροφορίες, να μάθουν, να
πάρουν ιδέες, να μεταφέρουν πρότυπα, να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν
διαδικαστικά μοντέλλα προσαρμοσμένα στη βάση των δικών τους σε κάθε περίπτωση συνθηκών.
Στην προοπτική
βιώσιμης ανάπτυξης η πραγματικότητα έχει το δικό της περιεχόμενο και
αντικειμενική βάση. Οικονομία, Κοινωνία,
Περιβάλλον, σε πλήρη αλληλλοεξάρτηση με τα δύο πρώτα όχι μόνο να προηγούνται,
αλλά το κυριότερο να αποτελούν μοναδική εγγύηση για την διασφάλιση του τρίτου.
Χωρίς κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη δεν μπορεί να υπάρξει βιώσιμο
περιβάλλον. Οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση αποτελεί εννοιολογική και ουσιαστική
νοθεία και αλλοίωση της αρχής της βιωσομότητας, και υπηρετεί προφανώς άλλες
σκοπιμότητες και συμφέροντα.
Το περιβάλλον δεν
αποτελεί θέμα για αφηρημένη διανοητική σκέψη και σπουδή, ούτε είναι εργαλείο
ατέρμονης επαναστατικής γυμναστικής και στείρας πολιτικολογίας. Είναι αυστηρά επιστημονικό
αντικείμενο που υπακούει σε ποιοτικά και ποσοτικά μεγέθη και κανόνες, και
βιώσιμες διαδικαστικές ενέργειες και πρακτικές. Διαφορετικά καταλήγει σε ένα
επικύνδινο, αδιέξοδο και βασανιστικό σύνδρομο κοινωνικής εκμετάλλευσης, πολιτικού ηγεμονισμού και
εξουσιομανίας, καθώς και αντιαναπτυξιακού σωβινισμού.
Οι ορυκτές πρώτες
ύλες βαδίζουν σήμερα με γρήγορα βήματα και υψηλούς ρυθμούς στο δρόμο της
αναπτυξιακής βιωσιμότητας, σε μια προοπτική ολοκληρωμένης εφαρμογής βέλτιστων
πρακτικών παραγωγικής λειτουργίας που ήδη
ξεκίνησε δυναμικά και συνεχίζει ανοδικά προς και πέρα του 2020.
