Τα έξυπνα μεταλλεία διαθέτουν μεγάλο «επιστημονικό βάθος»

Πριν από μερικές μέρες πρωτοσέλιδο εφημερίδας ανέφερε ότι δύο επιστήμονες εξηγούν γιατί ή εξόρυξη χρυσού σημαίνει καταστροφή. Από τον τρόπο που παρουσιάστηκε το θέμα γινότανε φανερό ότι σκοπός του δεν ήταν να συμβάλλει στο διάλογο και την επιστημονική συζήτηση αλλά να υπηρετήσει και να συνταχθεί με τον "ακτιβισμό" της αντιμεταλλευτικης προπαγάνδας. Προέκυπταν μάλιστα δύο εξοφθαλμα μεροληπτικές προσεγγίσεις.

·        Η πρώτη χαρακτηρίζεται από την ελεύθερη πτώση της δημοσιογραφικής δεοντολογίας και διαδικασίας. Το γεγονός των «φτιαγμένων» ειδήσεων, της επιλεκτικής τακτικής και του επικοινωνιακού κιτρινισμού με σκοπό το οικονομικό κέρδος και τον έλεγχο της κοινής γνώμης αποτελεί καθημερινή πρακτική των ΜΜΕ. Στην προκείμενη όμως περίπτωση θυσιάζονται απροκάλυπτα ηθικές αξίες, επιστημονικές κατακτήσεις και αρχές, καθώς και βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. Επιστημονική απομείωση, κοινωνικός διαχωρισμός,  συστημική αποδόμηση και κατάργηση της λογικής σε όλο τους το μεγαλείο. Ίσως βέβαια δεν θα περίμενε κανείς κάτι διαφορετικότερο. Γιατί τα μέσα ενημέρωσης αφού διαλέξουν πλευρά, αγοράζουν και προβάλλουν μετά ότι αυτή τους δίνει, για να την κρατήσουν «εντός των τειχών» με ότι αυτό συνεπάγεται.

·       
Στην δεύτερη όμως περίπτωση θυσιάζονται περισσότερα και πιο σημαντικά πράγματα, όπως είναι η επιστημονική τεκμηρίωση, το κύρος της εγκυρότητα και κυρίως η έννοια της συλλογικής ευθύνης. Δύο λοιπόν καθηγητές πανεπιστημίου αποφασίζουν για δικούς τους λόγους να οικειοποιηθούν, να ερμηνεύσουν και να αξιολογήσουν στοιχεία και δεδομένα που μεθοδολογικά και πνευματικά αν θέλετε δεν τους ανήκουν. Η όποια παρέμβαση και εκτίμηση από την πλευρά τους δεν έχει πραγματική βάση, και στερείται έτσι αυθεντικής τεκμηρίωσης και αξιοπιστίας. Δεν προκύπτει άλλωστει από πουθενά ότι αυτά που ισχυρίζονται στηρίζονται σε δικές τους έρευνες, ούτε υπάρχουν ενδείξεις ότι γνωρίζουν από πρώτο χέρι τις «εν γένει», αλλά και τις ειδικότερες δραστηριότητες στις περιοχές των μεταλλείων.  Επιλέγουν έτσι, χωρίς δεοντολογικά κριτήρια και κανόνες, ωα μεταφέρουν «αμοντάριστες» πληροφορίες, να πραβλέψουν το διαθέσιμο και ενεργό τεχνογνωσιακό κεφάλαιο, και να βρεθούν απέναντι στους 105 και πλέον συναδέλφους τους επιστήμονες (μεταξύ τους περισσότεροι από 50 μηχανικοί και 20 γεωλόγοι διαφόρών ειδικοτήτων) που εργάζονται στα μεταλλεία Ολυμπιάδας και Μαύρων Πετρών, στις εγκαταστάσεις του Στρατωνίου και στο εργοτάξιο των Σκουριων. Να πάνε κόντρα στους χιλιάδες Σουηδούς, Φινλανδούς και άλλους γεωεπιστημονες, που λειτουργούν με ασφαλή και βιώσιμο τρόπο περισσότερα από 450 μεταλλεία χρυσού σε όλο τον κόσμο. Καθηγητές λοιπόν του πανεπιστημίου, που δεν συμμετέχουν στην διαδικασία παραγωγικής εκμετάλλευσης, και δεν έχουν οι ίδιοι μελετήσει την κοιτασματολογία του χρυσού στην περιοχή, κρίνουν την δουλειά και την αντικειμενική αξιοπιστία συναδέλφων τους που σχεδιάζουν, διαχειρίζονται και παρακολουθούν την λειτουργία των μεταλλείων και τα θέματα περιβάλλονος σε καθημερινή βάση. Με λίγα λόγια, συνάδελφοι και ίσως μαθητές τους που  ασκούν το επιστημονικό τους έργο με επαγγελματικό ήθος, απόλυτη διαφάνεια, διακριτικό και αθόρυβο τρόπο, και φυσικά ζουν από αυτό.

Και βέβαια οι τακτικές και πρακτικές αυτές συγκρούονται με την φυσική και κανονική ροή των πραγμάτων, αλλά και την αληθινή εξέλιξη του κόσμου. Γιατί αν οι γιατροί σκεφτόντουσαν με τον ίδιο στατικό τρόπο δεν θα έιχε σήμερα επιμυκηνθεί ο μέσος όρος ζωής. Αν οι μηχανικοί έμεναν σε αυτά που αρχικά μάθανε δεν θα είχαν κατασκευασθεί, η 50 χλμ περίπου σήραγγα της Μαγχης που ενώνει την Βρετανία με την ηπειρωτική Ευρώπη, αλλά ούτε η 12 περίπου χλμ γέφυρα που ενώνει την Δανία με την Σουηδία. Οι πιλότοι θα έλεγαν στους επιβάτες να μην ταξιδεύουν γιατί τα αεροπλάνα πέφτουν. Αν δεν υπήρχαν οι εξελίξεις στις τεχνολογίες εξόρυξης και κυρίως στις βελτιωτικές παρεμβάσεις των λειτουργικών συνθηκών, δεν θα ήταν σήμερα δυνατή η παραγωγική εκμετάλλευση σε μεγάλα βάθη. Από τα 10 βαθύτερα μεταλλεία του κόσμου, που παραγουν σήμερα σε βάθη  μεταξύ 2,4-3,9 χλμ, τα 8 είναι μεταλλεία χρυσού, ενώ το βαθύτερο μεταλλείο στην Ευρώπη είναι στο  Pyhäsalmi της Φινλανδίας και λειτουργεί σήμερα βαθύτερα των 1450 μέτρων.

Ο κόσμος, η επιστήμη, οι τεχνολογίες, η ηθική, η υπευθυνότητα αξελίσσονται διαρκώς προς το καλύτερο, αλλά φαίνεται πως ακόμη υπάρχουν μερικοί που δεν το έχουν αντιληφθεί, ούτε το έχουν καταλάβει. Γιατί τα «έξυπνα» μεταλλεία χρειάζονται  φρέσκα επιστημονικά μυαλά, συνεχή αναζήτηση του καινούριου και θέληση για καινοτόμες πρωτοβουλίες και ριζικές αλλαγές. 

Επικοινωνιακό "αλαλούμ" αντιμεταλλευτικής προπαγάνδας

Υπάρχει το τελευταίο διάστημα ένα μπαράζ επικοινωνιακών επιθέσων σε βάρος και σε συνδυασμό με την επαναλειτουργία των μεταλλείων Κασσάνδρας. Και οι αλλοπρόσαλλες, ασυνάρητες και ανάρμοστες αυτές επιθέσεις θα γίνονται ακόμη πιο έντονες οσο αυτοί που τις επιχειρούν δυσκολεύονται να διαχειριστούν και να θέσουν σε αμφισβήτηση δύο ακλόνητα και απόλυτα θεμελιωμένα γεγονότα. Και αυτά είναι από την μία η απαραίτητη για την χώρα παραγωγική αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της Β.Α. Χαλκιδικής και από την άλλη οι διαδοχικές θετικές αποφάσεις του ΣτΕ ότι αυτό μπορεί να γίνει στη βάση των μελετών, των εγκρίσεων και των αδειοδοτήσεων που υπάρχουν σήμερα. Τρία λοιπόν θέματα βρέθηκαν στην επικαιρότητα την περασμένη εβδομάδα.

1. Δήλωσε λοιπόν ο ένας εκ των υποψηφίων για την αρχηγία της Ν.Δ. ότι δεν θα επιτρέψει τις επενδύσεις που βλάπτουν τον άνθρωπο. Προφανώς σκέφτηκε ότι θα έπρεπε να υποστηρίξει κάτι διαφορετικό από αυτό που λένε οι άλλοι τρεις υποψήφιοι. Άκαιρη και άστοχη δήλωση που στην πορεία θα έχει μάλλον την δυνατότητα να διορθώσει ο ίδιος του. Γιατί αυτό που βλάπτει περισσότερο τους ανθρώπους είναι η ανεργία και πάνω σε αυτό, την ηχηρή απάντηση των εργαζομένων που ζουν και δουλεύουν στην περιοχή, και νοιάζονται πραγματικά για το περιβάλλλον και την υγεία τους, την άκουσε και την γνώρισε όλη η Ελλάδα.

2. Δημιούργησαν κάποιοι θέμα σε σχέση με την τέλεση επιστημονικού συνεδρίου στο Λονδίνο με αντικείμενο την "εν γένει" μεταλλεία του χαλκού. Βάση προγράμματος παρυσιάστηκαν λοιπόν εκεί αποτελέσματα και συμπεράσματα ερευνητικών ομάδων που αφορούσαν και στη μεταλλουργία του χαλκού. Και βέβαια οι συζητήσεις γίνονται πάνω σε στοιχεία, δεδομένα και ενδείξεις/αποδείξεις μεταξύ κυρίως όλων αυτών που γνωρίζουν το πρόβλημα και έχουν να προτείνουν λύσεις. Γιατί περί αυτού πρόκειται. Έρευνα πάνω στα προβλήματα και βιώσιμες λύσεις για να μπορέσι η κοινωνία να προχωρήσει παραπέρα. Μπροστά πάει το πράγμα όχι πίσω. Σε μας βέβαια ισχύουν άλλα μέτρα και σταθμά. Άλλοι κανόνες. Δεν χρειάζονται στοιχεία και δεδομένα, γιατί σωστό είναι μόνο η αβάσιμη, αστήρικτη, κατασκευασμένη άποψη μας. Δυστυχώς στην Ελλάδα, οι περισσότεροι επιστήμονες που σέβονται τις γνώσεις και το επάγγελμα τους, δηλαδή η συντριπτική πλειψηφία, επιλέγουν την σιωπή. Μιλούν και ακούγονται πάντα οι λίγοι που δίνουν προτεραιότητα σε άλλες, μάλλον προσωπικές τους επιλογές, και ορισμένοι που δεν γνωρίζουν ή έχουν παντελή άγνοια του αντικειμένου.

3. Κόλαφος λέγεται ότι είναι για τις Σκουριές τα πορίσματα των επιθεωρητών. Για αυτούς βέβαια που γνωρίζουν τα πράγματα γίνεται αμέσως αντιληπτό ότι πρόκειται για επικοινωνιακό τρικ. Γιατί στις Σκουριές δεν υπήρξε στο παρελθόν αλλά ούτε σήμερα υπάρχει μεταλλευτική δραστηριότητα. Καμμία εξόρυξη, κανένας εμπλουτισμός, καμμία παραγωγική διαδικασία. Πρόκειται ακόμη για ένα εργοτάξιο που προετοιμάζει τις απαραίτητες υποδομές ενόψη εκμετάλλευσης του κοιτάσματος. Προφανώς, τα πορίσματα αφορούν σε μεγάλο βαθμό στην λειτουργική διαχείριση των μεταλλείων και μεταλλευτικών περιοχών Μαύρων Πετρών και Ολυμπιάδας. Το όνομα λοιπόν των Σκουριών χρησιμοποιείται εδώ γιατί "πουλάει", δημιουργεί εντυπώσεις και κυρίως αποπροσανατολίζει την κοινή γνώμη.

Ώρα και για Πολιτική Δικαίωση

Λένε ότι οι άνθρωποι μαθαίνουν από τα λάθη τους, αν και μεταξύ των πολιτικών ισχύουν πολλές φορές άλλα μέτρα και σταθμά και δίνεται προτεραιότητα σε άλλου είδους σκοπιμότητες και αμφιβόλου αξίας ηθικές. Είναι λοιπόν ή μεγάλη ευκαιρία, σε σχέση με τη νέα θετική απόφαση του ΣτΕ για την λειτουργία των μεταλλείων Κασσάνδρας, τόσο ο αρμόδιος υπουργός όσο και η κυβέρνηση να αλλάξουν άποψη και προσανατολισμό. Να απελευθερώσουν το όποιο ψήγμα ή λιθαράκι λογικής τους έχει απομείνει χρησιμοποιώντας το πλέον με δημιουργικό και θετικό τρόπο. Να βάλουν εγωισμούς και μικρο- πολιτικά ενδιαφέροντα και συμφέροντα στη πάντα και να κοιτάξουν το καλό της χώρας και όλου του ελληνικού λαού. Να καταλάβουν ότι,

- το αναπτυξιακό μέγεθος και ή πρόσθετη κοινωνικό- οικονομική αξία της μεταλλευτικής παραγωγής στην ΒΑ Χαλκιδική ξεπερνούν τη όποια τοπική ή περιφερειακή κλίμακα και απλώνονται σε όλη τη χώρα
- δεν αφορά μόνο σε κάποια τοπικού χαρακτήρα αντιπαράθεση όπως σκόπιμα παρουσιάζεται, αλλά έχει άμεση σχέση και ενδιαφέρον για κάθε έλληνα πολίτη. Από τους παραγωγικούς φόρους που εισπράττονται ήδη κάθε χρόνο (αναμένεται να γίνουν διπλάσιοι και τριπλάσιοι στα επόμενα χρόνια) αντιστοιχούν 50 ευρώ σε κάθε έλληνα πολίτη, 9.000 περίπου σε κάθε δημοτικό σχολείο και 360.000 περίπου σε κάθε δημόσιο νοσοκομείο.
- απασχολεί και δημιουργεί παραγωγικά εισοδήματα και νέες θέσεις εργασίας σε μια χώρα που μαστίζεται από την ανεργία
- περισσότεροι από 200 Έλληνες επιστήμονες που δουλεύουν στο έργο, έχουν δημιουργήσει ένα μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα, ασφαλές οικοδόμημα και συνεκτικό οργανισμό παροχής γεωεπιστημονικής γνώσης και κοίτασματολογικών εφαρμογών που υπηρετούν την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου, συμβάλλουν στην παραγωγική οικονομία και αμείβονται από αυτήν. Είναι αυτοί που αποτελούν απόλυτη, διαχρονική και αξιόπιστη εγγύηση για την τεχνολογική και τεχνική αρτιότητα της παραγωγικής διαδικασίας, και κυρίως των θεμάτων που αφορούν στην ορθολογική διαχείριση και προστασία του περιβάλλοντος. Άλλωστε είναι οι άμεσα ενδιαφερόμενοι, αλλά οι φυσικοί θεματοφύλακες για την βέλτιστη και βιώσιμη λειτουργία τους.
- αποτελεί σημείο επαγγελματικής αναφοράς και σχολείο πρακτικής εξάσκησης για τους σπουδαστές όλων των γεωεπιστημονικων εκπαιδευτικών τμημάτων της χώρας. Η λειτουργία των μεταλλείων διατηρεί ζωντανά τα όνειρα όλων αυτών των νέων ανθρώπων. Αλήθεια, θα περίμενε κανείς δυναμικότερη και πιο ενεργό παρουσία και συμμετοχή των πανεπιστημιακών δασκάλων στο συγκεκριμένο θέμα. Η έλλειψη πρωτοβουλιών από την πλευρά τους ξαφνιάζει, και η γενικότερα παθητική στάση δεν μπορεί να εξηγηθεί εύκολα.

Σε θεσμικό επίπεδο κυριάρχησε για άλλη μια φορά ή λογική και το ενδιαφέρον για το καλό της χώρας. Καιρός και για την κυβέρνηση να κάνει το ίδιο.