Αλυσίδα με συγκεριμένους κρίκους η μεταλλευτική παραγωγή

Η αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου μπορεί να είναι εκμεταλλεύσιμη και βιώσιμη παραγωγικά όταν λειτουργεί καθετοποιημένα, καινοτομεί τεχνολογικά και καλύπτει όλο το φάσμα της μεταλλευτικής αλυσίδας, από την κοιτασματολογική έρευνα και την εξόρυξη μέχρι την μεταλλουργία, τα τελικά προϊόντα και την περιβαλλοντική διαχείριση και αποκατάσταση.  Σε επίπεδο χώρας αυτό σημαίνει ότι υπάρχει εθνική στρατηγική και σχέδιο, αλλά και πολιτική βούληση, έτσι ώστε όλοι οι επιμέρους συντελεστές που συμμετέχουν σε διάφορους τομείς της παραγωγικής αλυσίδας να είναι παρόντες αδειοδοτικά και έτοιμοι τεχνολογικά να συνεργαστούν  και να συμβάλλουν στην ολοκληρωμένη υλοποίηση της. Τότε μόνο εισπράττεται η συνολική μεταλλευτική αξία, δημιουργείται πρόσθετο τεχνογνωσιακό κεφάλαιο, θωρακίζεται η βιωσιμότητα της δρατηριότητας και αυξάνεται έτσι η ανθεκτικότητα της απέναντι στις όποιες οικονομικές και κοινωνικές αναταράξεις. Με άλλα λόγια τα προβλήματα καταλήγουν να βρίσκονται πιο κοντά στις λύσεις τους. Μια εξέλιξη ιδιαίτερα θετική, αφού όπως προκύπτει τα τελευταία χρόνια, η μεταλλευτική βιομηχανία βρίσκεται συχνά πολύ πιο μπροστά από άλλους βιομηχανικούς κλάδους σε ότι αφορά στην διαρκή αναζήτηση  και εφαρμογή βέλτιστων τεχνικών παραγωγής.  

Χαρακτηριστικές περιπτώσεις στην κατεύθυνση αυτή αποτελούν οι μεταλλευτικές δραστηριότητες στην Σουηδία και Φινλανδία. Για παράδειγμα οι σουηδικές μεταλλευτικές εταιρίες (LKAB, Boliden, Lundin Mining) λειτουργούν τόσο εξορυκτικά όσο και μεταλλουργικά, σε περισσότερα από ένα μεταλλεία και μεταλλουργικές μονάδες παραγωγής μετάλλων σιδήρου, χαλκού, ψευδαργύρου, μολύβδου, νικελίου, χρυσού και αργύρου. Η συνεχής προσπάθεια και επιδίωξη για καινοτόμες τεχνολογικές βελτιώσεις και νέες τεχνικές και μεθοδολογίες διατηρούν σε ύψηλη παραγωγική ετοιμότητα και ποιότητα μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων που παρέχουν υπηρεσίες και υποδομές μηχανολογικής/μηχανικής υποστήριξης. Η ευρύτερη αυτή λειτουργική διασύνδεση, ενισχύει και διασφαλίζει  την βιωσιμότητα της μεταλλευτικής δραστηριότητας συνολικά, περιλαμβάνοντας εκτός από τις μεταλλευτικές επιχειρήσεις, και άλλους βιομηχανικούς συντελεστές του κλάδου, ορισμένοι από τους οποίους, όπως Atlas Copco, Sandvik, ABB, Metso, Outotec, είναι πρωτοπόροι στον κόσμο. Στη βάση αυτή η συνεχής αναζήτηση βέλτιστων τεχνικών έχει σήμερα σαν αποτέλεσμα συνεργασίες με την Volvo για αυτοκινούμενα χωρίς οδηγούς φορτηγά και την Ericsson για νέα 5G συστήματα με εφαρμογές στην μεταλλευτική παραγωγή. Το καλά όπως φαίνεται δομημένο αυτό πλαίσιο,σε συνδυασμό με συνετές επιχειρηματικές κινήσεις και συντεταγμένη πολιτική και δοιηκητική παρουσία από το κράτος είχε σαν αποτέλεσμα η Boliden, σε μια δύσκολη ομολογουμένως μεταλλευτική χρονιά όπως ήταν το 2015, να παρουσιάζει αύξηση της μετοχικής της αξίας κατά 20% ενώ την ίδια περίοδο η αντίστοιχη αξία μετοχών μεγαλύτερων εταιριών του κλάδου παρουσιάζει σημαντική πτώση με τον λεγόμενο παγκόσμιο μεταλλευτικό δείκτη να πέφτει κατά 40%. Είναι φανερό πως η συγκροτημένη και δομημένη οργάνωση με την παρουσία της  έρευνας, των μεταλλείων, της μεταλλουργίας, της περιβαλλοντικής διαχείρισης, και την ευρύτερη συμβολή και σύμπραξη εργολαβικών συντελεστών στο εσωτερικό αλλά και περιφερειακά της παραγωγής, μειώνουν τις ανεξέλεγκτες λειτουργικές επιπτώσεις και τους κινδύνους που συνεπάγονται. Μερική κάθετη ή οριζόντια οργανωτική απουσία μπορεί να λειτουργήσει σαν αδύνατος κρίκος της μεταλλευτικής παρααγωγικής αλυσίδας.

Και βέβαια στη βάση όλων των παραπάνω βρίσκονται η αντικειμενική πολιτική ανάλυση και ανταπόκριση, και η ευρύτερη ενημέρωση, γνώση και αντίληψη της κοινωνίας για την αναπτυξιακή σημασία, αλλά και τις πολλές χρήσεις και προϊόντα ορυκτών και μετάλλων που καλύπτουν σταθερά  πλήθος καθημερινών αναγκών.  

 

Κλιματικές αλλαγές ανάλογα με τα «κέφια» της γης

Χαρές και πανηγύρια πριν από μερικές μέρες στο Παρίσι όπου ειδικοί και μη ειδικοί, πολιτικοί και υπηρεσιακοί, συμφώνησαν όλοι μαζί στους τρόπους και τα μέτρα που, εφαρμόζοντας τα, θα σταματήσουν την αλλαγή του κλίματος και θα σώσουν τον πλανήτη. Και αυτό θα γίνει απλά  μειώνοντας δραστικά  τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου, και κυρίως του διοξείδιου του άνθρακα, σε παγκόσμιο επίπεδο. Πέρα από τα εμφανώς αδύνατα επιστημονικά σημεία του θέματος, το  πολιτικό μέρος της ιστορίας αυτής έχει ιδιαίτερα ψυχοσυνθετικό ενδιαφέρον, αν και τα αντανακλαστικά του είναι στη βάση τους επικοινωνιακού χαρακτήρα. Είναι φανερό ότι οι συζητήσεις και οι σχετικά εύκολες σύμφωνες αποφάσεις γύρω από το κλίμα και την υπερθέρμανση του πλανήτη αποτελούν πολιτικό άλλοθι απέναντι σε όσους ισχυρίζονται ότι δεν μπορούν να υπάρχουν ευρύτερες συμφωνίες σε μεγάλα και σημαντικά  ζητήματα του κόσμου. Ένα άλλοθι που λόγω και της ισχυρής κοινωνικής αποδοχής που έχει, βολεύει σε μεγάλο βαθμό και χρησιμοποιείται σε βαθμό «ληστρικής» εκμετάλλευσης από πολλούς και διάφορους. Το μόνο θετικό της υπόθεσης, και εδώ έγκειται η ψυχοσυνθετική διάσταση που έχει το θέμα, είναι ότι η παγκόσμια κοινότητα προσεγγίζει από κοινού ένα πρόβλημα και κατορθώνει να καταλήγει σε συνολική συμφωνία. Άσχετα τώρα αν το κατόρθωμα αυτό αφορά κάτι ακατόρθωτο. Αυτό που μένει, και αυτό αποτελεί το άλλοθι, είναι ότι μπορούμε να συμφωνούμε μεταξύ μας. Το γεγονός τώρα ότι δεν σταματάμε τους δεκάδες πολέμους, δεν μοιράζουμε ισότιμα τον πλούτο, δεν ελέγχουμε τις φυσικές καταστροφές και δεν σεβόμαστε τη δημοκρατία, η ευθύνη είναι άλλων και όχι αυτών που έχουν την πολιτική δύναμη και την οικονομική εξουσία.  Συφωνία λοιπόν για το κλίμα, που δεν κοστίζει τίποτα, και όλα τα άλλα επιτρέπονται.

Επί της ουσίας τώρα οι κλιματικές, όπως και άλλες σημαντικότερες φυσικές αλλαγές, είχαν και έχουν σχέση με τις κινήσεις των λιθοσφαιρικών πλακών που ευθύνονται για την εξωτερική και εσωτερική εξέλιξη του πλανήτη στο γεωλογικό χρόνο. Συμβαίνει με απλά λόγια, ήπειροι να αλλάζουν «πρόσωπο», περιοχές να μεταβάλλουν γεωγραφικά μήκη και πλάτη με αποτέλεσμα να βρεθούν ξαφνικά από την ξηρά κάτω από την θάλασσα,  όπως και το αντίθετο,  μαγνητικά πεδία να ματακομίζουν και να διαφοροποιούνται, ρήγματα, ηφαίστεια και σεισμοί να ζωντανεύουν ανάλογα με τα τεκτονικά κέφια της  γης. Και όλα αυτά έχουν φυσικά επηρεάσει διαχρονικά την εκάστοτε συμπεριφορά του πλανήτη, τις κλιματικές συνθήκες και την καθημερινότητα των ανθρώπων. Και επειδή ποτέ δεν θα μπορέσουμε να σταματήσουμε τις κινήσεις των λιθοσφαιρικών πλακών, δεν υπάρχει καμία περίπτωση να κάνουμε το ίδιο με τις κλιματικές αλλαγές. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να διαχειριστούμε πιο αποτελεσματικά τους κινδύνους από τις φυσικές καταστροφές. Μερικοί βολεύονται να τις αποκαλούν κλιματικές καταστροφές επιδιώκοντας και στην περίπτωση αυτή να εξυπηρετήσουν δικά τους συμφέροντα.  Σεισμοί, ηφαίστεια, τσουνάμι είναι όλα καταστροφικά φαινόμενα που έχουν άμεση ή έμμεση γεωδυναμική προέλευση. Πλυμμύρες, κατολίσθησεις, καθιζήσεις έχουν σχέση με την γεωλογία μιας περιοχής, ενεργοποιούνται όμως συχνά λόγω ανθρωπογενών δραστηριοτήτων και ακραίων καιρικών συνθηκών.

Όλες λοιπόν αυτές οι συζητήεις  περί αναχαίτισης των κλιματικών αλλαγών δεν έχουν καμία προπτική και δεν προσφέρουν βιώσιμες λύσεις στο πρόβλημα προστασίας και θωράκισης από τις φυσικές καταστροφές.  Στην πραγματικότητα οι λύσεις σε όλες τις περιπτώσεις αυτές είναι γεωλογικές και σε αυτή την κατεύθυνση πρέπει να τις αναζητήσουμε. Πριν 3 600 χρόνια στάχτη και τσουνάμι από την ηφαιστιακή έκρηξη στη Σαντορίνη  κατέστρεψε των Μινωϊκό πολιτισμό. Το 2004 σεισμός προκάλεσε τσουνάμι που «έπνιξε» 280 000 ανθρώπους στις ακτές της Ταϋλάνδης. Χιλιάδες  χρόνια ανάμεσα στα δύο γεγονότα με την ανθρωπότητα να παραμένει ανήμπορη στην αποτελεσματική αντιμετώπιση τους.  Το Παρίσι ότι  δείχνει ότι επιλέγουμε να βαδίζουμε σε ένα δρόμο που δεν οδηγεί πουθενά ενώ την ίδια στιγμή οι αληθινοί κίνδυμοι παραμένουν το ίδιο απειλιτικοί.

Το κλίμα είναι αποκλειστική υπόθεση της γης

Τα θέματα της κλιματικής αλλαγής και υπερθέρμανσης του πλανήτη βρίσκονται εδώ και αρκετά χρόνια στο επίκεντρο της επικαιρότητας. Η συνάντηση στο Παρίσι ήρθε απλά να θυμήσει ότι η επικοινωνιακή διείσδυση τους ξεπερνάει κάθε προηγούμενο και ουσιαστικά δεν έχει αντίπαλο.  Πρώτα στην πολιτική ατζέντα, στα βασικά ενδιαφέροντα της κοινωνίας και σημαία όλων των ακτιβιστικών κινήσεων. Ίσως είναι τα μοναδικά θέματα στα οποία υπάρχει ταύτιση απόψεων και δράσεων του «συστήματος» με τους μόνιμους  αντιπάλους του. Και βέβαια αυτοί που κυρίως βγαίνουν κερδισμένοι είναι οι χιλιάδες ερευνητές και κέντρα που στη βάση των απειλητικών σεναρίων που δημοσιεύουν κρατούν σε «ομηρία» πολιτικούς, δημόσιους φορείς και διοικήσεις, οικονομικές δραστηριότητες και κοινωνικά σύνολα. Έχουν πετύχει δηλαδή να ελέγχουν, να καθορίζουν και να επηρεάζουν το σύνολο των αποφάσεων που παίρνονται σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό από μόνο του είναι ένα εκπληκτικό, και από την άλλη όμως τρομακτικό κατόρθωμα.

Αφού λοιπόν το θέμα «πουλάει» κάθε λαοπλάνος πολιτικός και ο καθένας ψεκασμένος ακτιβιστής  «κρεμάει» την ετικέτα ή σηκώνει την σημαία του ιδεολόγου κλιματιστή με στόχο τις περισσότερες  φορές το περιτύλιγμα και όχι το περιεχόμενο. Διάφοροι ερευνητές και ερευνητικά κέντρα τρέχουν να δηλώσουν παρόν και έτοιμοι να σώσουν και αυτοί με τη σειρά τους τον πλανήτη. Μοναδικό τους ενδιαφέρον βέβαια είναι να πάρουν και αυτοί μερίδιο ή έστω ένα μικρό κομμάτι από το καλά στημένη και πλουσιοπάροχη χρηματιστηριακή πίττα. Τα ποσά που απλόχερα μοιράζονται αλλοιώνουν κάθε ηθική αξία επιστημονικής δεοντολογίας και μετατρέπουν ερευνητικά προγράμματα σε υψηλά αμειβόμενες επιχειρηματικές δραστηριότητες, συχνά με πρακτικές εμπορευματοποίησης, ενώ σε άλλους οικονομικούς και κοινωνικούς τομείς οι περικοπές διαδέχονται η μία την  άλλη. Οι πηγές και οι κάνουλες χρηματοδότησης ρέουν σταθερά και ασταμάτητα χωρίς κανένας να ρωτάει πως, τι και γιατί. Και εδώ που τα λέμε η επιστημονική εξίσωση που καλούνται να λύσουν είναι μάλλον απλή και το αποτέλεσμα γνωστό προ πολλού. Ότι δηλαδή για την υπερθέρμανση του πλανήτη ευθύνονται τα ανθρωπογενή αέρια του θερμοκηπίου, με βασικό ένοχο το διοξείδιο του άνθρακα. Το πρακτικό συμπέρασμα που προκύπτει είναι περίπου ότι, «εξαφανίζουμε το διοξείδιο του άνθρακα από τη γη και λύσαμε το πρόβλημα». Μέτρα στην καθημερινότητα λοιπόν , μεγαλόπνοα σχέδια, πιεστικοί στόχοι για το 2020, 2025, 2050 και πάει λέγοντας. Άλλο τώρα αν η παραγωγή, η οικονομία και τελικά η κοινωνία δεν μπορούν να ακολουθήσουν με αποτέλεσμα απότομες και απρόσμενες αρρυθμίες στην ανάπτυξη, και απρόβλεπτες επιπτώσεις στην απασχόληση. Γιατί φυσικά όλα έχουν το τίμημα τους, το μέγεθος του οποίου πολλασιάζεται λογαριθμικά, κυρίως σε συνθήκες υστερίας.

       

Και ενώ η κλιματική υστερία καλά κρατεί δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι σκοτώνονται και χάνονται κάθε χρόνο από φυσικές καταστροφές. Σεισμοί, τσουνάμι, κατολισθήσεις, πλημμύρες πλήττουν καθημερινά την ανθρωπότητα. Και αντί τα ερευνητικά χρήματα να πάνε στην πρόγνωση, στην διαχείριση και θωράκιση από τους καταστροφικούς αυτούς κινδύνους, όλα ανάγονται και αιτιολογούνται στη βάση της κλιματικής αλλαγής. Μοναδικός Για να σώσουμε δηλαδή τον κόσμο από τις φυσικές καταστροφές θα πρέπει πρώτα να σταματήσουμε τις κλιματικές αλλαγές. Με άλλα λόγια «ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι».

Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι οι εκπομπές αερίων αποτελούν σοβαρό περιβαλλοντικό κίνδυνο, όχι όμως για λόγους που συμβάλλουν για την άνοδο της θερμοκρασίας αλλά κυρίως για τον έλεγχο και τον περιορισμό της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Εκεί βρίσκεται ο πραγματικός κλυνδυνος για την ανθρώπινη υγεία και την οικολογική υποβάθμιση των φυσικών αποδεκτών.

Η κλιματική αλλαγή έχει διαχρονική σχέση με το γεωλογικό χρόνο και ακολουθεί πιστά συγκεκριμένες γεωδυναμικές και γεωχημικές εξελίξεις που δρομολογούνται στον πλανήτη. Απέναντι λοιπόν στην πλεοψηφία που νομίζει ότι θα σταματήσει τις  όποιες κλιματικές αλλαγές μειώνοντας το διοξείδιο του άνθρακα, υπάρχει μια μειονότητα, αιρετική για μερικούς αλλά σίγουρα επιστημονικά ορθή και αντικειμενική, που μελετά, αναλύει και ερμηνεύει τα φαινόμενο μέσα από την ιστορία της γης. Γιατί τελικά για την γη πρόκειται. Αυτή είναι που με την εσωτερική και εξωτερική της λειτουργία ρυθμίζει από μόνη της το κλίμα και τις αλλαγές του.  

Άλλη σχετική αρθογραφία στις παρακάτω διασυνδέσεις

http://greenminerals.blogspot.se/2009/11/blog-post_3331.html

http://greenminerals.blogspot.se/2009/11/blog-post_15.html

http://greenminerals.blogspot.se/2009/11/blog-post.html

http://greenminerals.blogspot.se/2009_11_23_archive.html

http://greenminerals.blogspot.se/2010/03/blog-post_03.html

http://greenminerals.blogspot.se/2011/09/blog-post_26.html

Bergslagen: Ένα δυναμικό μεταλλευτικό πρότυπο για τον «Αριστοτέλη»

Η Σουηδία είναι ιστορικά και διαχρονικά η μεταλλευτικότερη χώρα της Ευρώπης. Τα κοιτάσματα και τα μεταλλεία της τυγχάνουν παγκόσμιας αναγνώρισης και καθολικής αποδοχής. Το υψηλό βοιοτικό επίπεδο, η ισχυρή οικονομία και ο σταθερά ανερχόμενος ρυθμός ανάπτυξης οφείλουν πολλά στη μεταλλευτική βιομηχανία. Και όλα αυτά σε ένα παραγωγικό πλαίσιο που διασφαλίζει το δημόσιο συμφέρον και σέβεται το περιβάλλον. Είναι επίσης γνωστό ότι η Σουηδία διαθέτει ίσως την αυστηρότερη περιβαλλοντική νομοθεσία της Ευρώπης, είναι πάντα η πρώτη χώρα που τηρεί και πετυχαίνει τους οικολογικούς όρους και στόχους που τίθενται κάθε φορά τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και παγκόσμιο επίπεδο. Στη βάση αυτή λειτουργούν σήμερα στη χώρα 16 μεταλλεία που καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την οικονομία και την ανάπτυξιακή εξέλιξη των τοπικών κοινωνίων με τις οποίες συνυπάρχουν. Ενδεχόμενη  απουσία της μεταλλευτικής παραγωγής θα σήμαινε αναπτυξιακή συρρίκνωση και μαρασμό.  

Ο ορυκτός πλούτος και τα μεταλλεία στη Σουηδία εντοπίζονται σε τρεις «περιφερειακής» κλίμακας, μεταλλοφόρες περιοχές με τα δικά της η κάθε μία γεωλιγικά, μεταλλογενετικά και κοιτασματολογικά χαρακτηριστικά. Στη βορειότερη περιοχή, Norrbotten, λειτουργούν τα γνωστα μεταλλεία σιδήρου, Kiruna (https://www.lkab.com/en ) και χαλκού, Aitik (http://www.boliden.com/Operations/Mines/Aitik/ ).  Ο τύπος του κοιτάσματος στο επιφανειακό μεταλλείο Aitik, όπου παράγονται χαλκός, χρυσός αλλά και άργυρος, είναι παρόμοιος με αυτόν στις Σκουριές.

Νοτιότερα, στην περιφέρεια Västerbotten, βρίσκεται η μεταλλοφόρος περιοχή πολυμεταλλικών συμπαγών θειούχων κοιτασμάτων, δυτικά της πόλης Skellefteå που είναι γνωσή και σαν πόλη του χρυσού (The Gold City). Στα γνωστά μεταλλεία Kristineberg, Renström και Maurliden (http://www.boliden.com/Operations/Mines/Boliden-Area/  ) παράγονται ψευδάργυρος, χαλκός, μόλυβδος, χρυσός, άργυρος και τελλούριο. Η ορυκτολογία και τα περιεχόμενα μέταλλα είναι τα ίδια που εντοπίζονται στην Ολυμπιάδα, τις Μαύρες Πέτρες και την Πιάβιτσα του Δήμου Αριστοτέλη.

Στην νοτιοκεντρική Σουηδία βρίσκεται η τρίτη μεταλλοφόρος περιοχή Bergslagen. Μια από τις ιστορικότερες και κοιτασματολογικά πλουσιότερες στην Ευρώπη. Κάθε βήμα και μεταλλοφορία, κάθε χιλιόμετρο εκμετάλλευση και μεταλλείο. Παραγωγικά κοιτάσματα σιδήρου, χαλκού, μολύβδου, ψευδαργύρου, αργύρου και χαλκού. Ανάμεσα τους τα γνωστά μεταλλεία Garpenberg (http://www.boliden.com/Operations/Mines/Garpenberg/ ), Zinkgruva (http://www.lundinmining.com/s/Zinkgruvan.asp ) και Lovisa  (http://www.lovisagruvan.se/).  Στην περιοχή εντοπίζονται επίσης τα πλουσιότερα κοιτάσματα σπανίων γαιών μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (http://www.eurare.eu/countries/sweden.html  ).  Τα μεταλλευτικά κέντρα λειτουργούν στο πιο πυκνοκατοικημένο τμήμα της χώρας με 8 τουλάχιστον πόλεις (για παράδειγμα Uppsala, Västerås, Örebro, Eskilstuna) και την Στοκχόλμη σε απόσταση 100-200 χιλιομέτρων, όπως δηλαδή η Θεσσαλονίκη από τα μεταλλεία Β.Α. Χαλκιδικής. Πέρα από την παραγωγική οικονομία, στη βάση των μεταλλείων δραστηριοποιούνται και άλλες  αναπτυξιακής δραστηριότητας, όπως μεταλλευτικά μουσεία  (http://www.nyalapphyttan.se/en/en-del-av-ekomuseum-bergslagen/;http://vbgf.se/museet%20och%20bilder.html ) και μορφές γεωτουρισμού (http://www.salasilvergruva.se/en/; http://dalhalla.se/en/  ).  Στην περιοχή λειτουργούν διανομαρχιακές και διαπεριφερειακές δομές που υποστηρίζουν την δημιουργία υποδομών και την προσέλκυση επενδύσεων με επίκεντρο την μεταλλευτική δραστηριότητα (http://www.bergskraft.se/Eng.html ). Επίσης  υπάρχουν εκπαιδευτικά κέντρα, όπως μεταλλευτικά γυμνάσια, ειδικά στην κατάρτιση μεταλλωρύχων και χειριστών εξοπλισμού μεταλλείων (http://www.hedemora.se/gruvorten ), καθώς και τοπικές σχολές μηχανικών μεταλλείων και μεταλλουργών (http://www.bergsskolan.se/bergsskolan-swedish-school-mining-and-metallurgy ). Παρόμοιες εκπαιδευτικές κατευθύνσεις σε τοπικό επίπεδο θα μπορούσαν να υπάρξουν και στη Χαλκιδική. Πρωτοβουλίες και δράσεις που δεν αποτελούν απαραίτητα μόνο θέμα αναπτυξιακής  βιωσιμότητας αλλά είναι κυρίως δείγματα εργασιακής κουλτούρας  και ιστορικού πολιτισμού σε μια περιοχή με κυρίαρχη μεταλλευτική παρουσία.

Το Γεωλογικό Ινστιτούτο Σουηδίας  (http://www.sgu.se/en/  ) σχεδιάζει για την περίοδο 2016-2020 πολύδιάστατη και συνάμα σύνθετη κοιτασματολογική έρευνα στην περιοχή Bergslagen που λαμβάνει υπόψη της, μαζί με τα στοιχεία οικονομικής γεωλογίας και αναλύσεις των υφιστάμενων περιβαλλοντικών και κοινωνικοπολοτικών δεδομένων και συνθηκών, ώστε να πετύχει στο τέλος βιώσιμες αναπτυξιακές προσεγγίσεις σε ένα τμήμα της χώρας που το βλέμμα του είνα και παραμένει μεταλλευτικό. Στόχος είναι η γεωεπιστημονική αναδίπλωση και αναθεώρηση της περιοχής, με βάση την εφαρμογή καινοτόμων τεχνολογιών και νέων ερμηνευτικών μοντέλλων για τη γένεση και το σχηματισμό των κοιτασμάτων σε μια προοπτική εντοπισμού «κρυμμένων» μεταλλοφόρων σε μεγαλύτερα από τα σημερινά βάθη εκμετάλλευσης.

Στην περιοχή Bergslagen, ανεξάρτητα από το ιστορικό παρελθόν και τη φήμη που το συνοδεύει, δρομολογείται σήμερα μια συνολική και ολοκληρωτική παρέμβαση που ενώνει αναπτυξιακά την παραγωγή με την κοινωνία, το περιβάλλον, τον τουρισμό και την εκπαίδευση. Να λοιπόν ένα «ζωντανό», λειτουργικά βέλτιστο και αναπτυξιακά πολύπλευρο μεταλλευτικό πρότυπο για τον Δήμο Αριστοτέλη.        

  

Για τις γεωεπιστήμες η σωστή απάντηση είναι «μεταλλευτική»

Ένας καλός φίλος μου μετέφερε την πληροφορία ότι ένας εκ των πανεπιστημιακών συναδέλφων, ο ίδιος του όντας καθηγητής γεωεπιστημών, αμφισβήτησε το περιεχόμενο της παρέμβασης μου σχετικά με αντιμεταλλευτικό άρθρο σε εφημερίδα, όπου αναφερότανε και το όνομα του, το οποίο με πρόχειρο και μονταρισμένο τρόπο διεμήνυε ότι χρυσός σημαίνει καταστροφή. Και βέβαια ο συγκεκριμένος συνάδελφος καθηγητής πανεπιστημίου επιλέγει να εκφράσει την διαφωνία του μέσα από την σχέση  του με το επιτελείο και την ιστοσελίδα της antigold (προσωπικά η ιστοσελίδα αυτή μου είναι ξένη από κάθε άποψη, συνήθως απαρατήρητη και εξαιρετικά αδιάφορη) που υπηρετεί και καλλιεργεί πιστά και διαχρονικά κάθε μορφή αντιμεταλλευτικής προπαγάνδας. Η επιλογή του αυτή φανερώνει ότι και στην περίπτωση αυτή οι προθέσεις παραμένουν μάλλον μεροληπτικές και προφανώς μη αντικειμενικές.Σε ποια βάση λοιπόν να συζητήσει και να αναζητήσει κανείς το διάλογο όταν κάποιος τοποθετείται από την «συχνότητα»  ενός μέσου που παραπληροφορεί, παραμορφώνει τα εκάστοτε κοιτασματολογικά και μεταλλευτικά δεδομένα, και «ταξιδεύει» σε όλη τη χώρα για να εμποδίσει την έναρξη ή λειτουργία παραγωγικής εκμετάλλευσης, και «ως εκ τούτου» την αξιοποίηση του ελληνικού ορυκτού πλούτου; Προσωπικά θα προτιμήσω, όπως κάνω και γίνεται συνήθως, να μεταφέρω για άλλη μια φορά τους όποιους προβληματισμούς και σκέψεις  μου μέσα από τον δικό μου ιστότοπο. Όπως επίσης συνηθίζω δεν πρόκειται να αναφερθώ σε ονόματα, γιατί ο σκοπός δεν ήταν ποτέ τα πρόσωπα αλλά οι συμπεριφορές, οι κατεστημένες νοοτροπίες,οι στρεβλές αντιλήψεις και πρακτικές, πάντοτε βέβαια στη βάση μιας υποκειμενικής διάτασης και θεώρησης των πραγμάτων, που στηρίζεται κυρίως στην «εξ αντικειμένου» και καθαρά επιστημονική σχέση μου με το θέμα και την περιοχή.

Τα πράγματα είναι απλά. Η πλειοψηφία των γεωεπιστημόνων έχουμε την βαθειά πεποίθηση ότι η χώρα μας, όπως συμβαίνει και με άλλες χώρες, έχει πολλά να κερδίσει από την αξιοποίηση του ορυκτού της πλούτου. Κάτι που υποστηρίζουμε εδώ και δεκαετίες, ανεξάρτητα επενδυτικών, κυβερνητικών και άλλων πολιτικών συγκυριών. Υπερασπιζόμαστε αυτή τη θέση μέσα από τις γνώσεις μας, και θεωρούμε υποχρέωση και δικαίωμα μας να μεταφέρουμε στους έλληνες πολίτες αξιόπιστη ενημέρωση και αντικειμενική αλήθεια. Να μάθει ο κόσμος τι σημαίνει μεταλλευτική παραγωγή, πως εκτιμάται η προστιθέμενη αναπτυξιακή της αξία και ποιο είναι το δημόσιο συμφέρον που προκύπτει. Απέναντι δηλαδή στην αντιφατική, αποσπασματική και επιλεκτική αντιμεταλλευτική δημαγωγία, προβάλλουμε την συνολική και ολοκληρωμένη συμβολή των ορυκτών πρώτων υλών στη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας.

Σε ότι αφορά τώρα τα χαρακτηριστικά, τα παρελκόμενα και γενικά την παραφιλολογία γύρω από το συγκεκριμένο άρθρο, από που να αρχίσει και που να τελειώσει κανείς. Γιατί τελικά η κατασκευή της antigold στρατηγικής και πρακτικής μπάζει από παντού. Πως άλλωστε μπορεί κάποιος να εξηγήσει το γεγονός ότι ο συνάδελφος καθηγητής πανεπιστημίου,

·        δεν ζήτησε να διορθωθεί ο τίτλος και το περιεχόμενο του άρθρου της εφημερίδας εφόσον όπως ισχυρίζεται δεν ήταν σωστός ο τρόπος αναφοράς του ονόματος του. Προφανώς ο βαθμός διαφωνίας δεν ήταν ιδιαίτερα σημαντικός και σοβαρός.

·        αγνόησε και φυσικά δεν αναφέρθηκε ποτέ με τον ίδιο «ευαίσθητο» τρόπο στις 4-5 συγκαταβατικές για τα μεταλλεία αποφάσεις του ΣτΕ, ούτε βέβαια τις εγκριτικές αποφάσεις της αρμόδιας δημόσιας διοίκησης, αλλά ούτε πολύ περισσότερο  στις έρευνες και εκθέσεις των συναδέλφων γεωεπιστημόνων που εργάζονται στα μεταλλεία.

·        απέφυγε οποιοδήποτε σχόλιο για  τους συναδέλφους γεωεπιστήμονες σε όλο τον κόσμο που λειτουργούν 450 μεταλλεία χρυσού  και προσπαθούν καθημερινά με υπευθυνότητα και προσήλωση να τηρούν τους περιβαλλοντικούς όρους και άρτιες εργασιακές συνθήκες.

·        δεν φρόντισε να συμπαρασταθεί  κάποια στιγμή ανοιχτά τους έλληνες επιστήμονες συναδέλφους μας που εργάζονται στα μεταλλεία της περιοχής.

Και φυσικά σε σχέση με τα παραπάνω και τις αναφορές που γίνονται στο συγκεκριμένο άρθρο, μπορεί κάποιος εύκολα να καταλάβει γιατί το αντιμεταλλευτικό ενδιαφέρον επικεντρώνεται μόνο στα πορίισματα των επιθεωρητών περιβάλλοντος. Και φυσικά είναι απαραίτητο και όλοι το θέλουμε και το ζητάμε οι επιθεωρητές περιβάλλοντος να κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Να είναι σχολαστικοί, αυστηροί και να απαιτούν την λήψη σωστών και αποτελεσματικών μέτρων. Και βέβαια στόχος τους δεν ήταν ποτέ ούτε είναι να κλέισουν τα μεταλλεία αλλά να επιστήσουν την προσοχή και να επιβάλλουν την τήρηση των περιβαλλοντικών όρων που ισχύουν κάθε φορά. Άλλο τώρα που μερικοί αντιμεταλλευτικοί δράττονται της ευκαιρίας  και της συγκυρίας, και παρουσιάζουν κάποια πορίσματα σαν αποφάσεις, όπως επίσης συμβαίνει να χρησιμοποιούν ορισμένα αποτελέσματα και ενδείξεις σαν βάση πίεσης για το κλείσιμο των μεταλλείων.

Τέλος ισχύει σε όλο τον κόσμο ότι οι γνώσεις και η επαγγελματική κατάρτιση που διαθέτουμε αποτελούν σημείο και βάση αναφοράς για τον καθένα μας. Σημαντικό βέβαια είναι πως χρησιμοποιεί και διαχειρίζεται κανείς τις δυνατότητες αυτές. Σε τι προσβλέπουν και σε ποια συγκεκριμένη κοινωνικο-οικονομική κατεύθυνση και προοπτική απευθύνονται. Συμβάλλουν στην ανάπτυξη ή την εμποδίζουν; Στηρίζουν την δημιουργία θέσεων απασχόλησης ή αδιαφορούν για αυτήν; Ενδιαφέρονται για την πραγματική οικολογία ή την εικονική της μορφή;

Για τις γεωεπιστήμες η σωστή απάντηση είναι «μεταλλευτική»

Ένας καλός φίλος μου μετέφερε την πληροφορία ότι ένας εκ των πανεπιστημιακών συναδέλφων, ο ίδιος του όντας καθηγητής γεωεπιστημών, αμφισβήτησε το περιεχόμενο της παρέμβασης μου σχετικά με αντιμεταλλευτικό άρθρο σε εφημερίδα, όπου αναφερότανε και το όνομα του, το οποίο με πρόχειρο και μονταρισμένο τρόπο διεμήνυε ότι χρυσός σημαίνει καταστροφή. Και βέβαια ο συγκεκριμένος συνάδελφος καθηγητής πανεπιστημίου επιλέγει να εκφράσει την διαφωνία του μέσα από την σχέση  του με το επιτελείο και την ιστοσελίδα της antigold (προσωπικά η ιστοσελίδα αυτή μου είναι ξένη από κάθε άποψη, συνήθως απαρατήρητη και εξαιρετικά αδιάφορη) που υπηρετεί και καλλιεργεί πιστά διαχρονική αντιμεταλλευτική προπαγάνδα. Η επιλογή του αυτή φανερώνει ότι και στην περίπτωση αυτή οι προθέσεις παραμένουν μάλλον μεροληπτικές και προφανώς μη αντικειμενικές.Σε ποια βάση λοιπόν να συζητήσει και να αναζητήσει κανείς το διάλογο όταν κάποιος τοποθετείται από την «συχνότητα»  ενός μέσου που παραπληροφορεί, παραμορφώνει τα εκάστοτε κοιτασματολογικά και μεταλλευτικά δεδομένα, και «ταξιδεύει» σε όλη τη χώρα για να εμποδίσει την έναρξη ή λειτουργία παραγωγικής εκμετάλλευσης, και «ως εκ τούτου» την αξιοποίηση του ελληνικού ορυκτού πλούτου; Προσωπικά θα προτιμήσω, όπως γίνεται συνήθως, να μεταφέρω για άλλη μια φορά τους όποιους προβληματισμούς και σκέψεις  μου μέσα από τον δικό μου ιστότοπο. Όπως επίσης συνηθίζω δεν πρόκειται να αναφερθώ σε ονόματα, γιατί ο σκοπός δεν ήταν ποτέι τα πρόσωπα αλλά οι συμπεριφορές, οι κατεστειμένες νοοτροπίες,οι στρεβλές αντιλήψεις και πρακτικές, πάντοτε βέβαια στη βάση μιας υποκειμενικής διάτασης και θεώρησης των πραγμάτων, που στηρίζεται κυρίως στην «εξ αντικειμένου» και καθαρά επιστημονική σχέση μου με το θέμα και την περιοχή.

Τα πράγματα είναι απλά. Η πλειοψηφία των γεωεπιστημόνων έχουμε την βαθειά πεποίθηση ότι η χώρα μας, όπως συμβαίνει και με άλλες χώρες, έχει πολλά να κερδίσει από την αξιοποίηση του ορυκτού της πλούτου. Κάτι που υποστηρίζουμε εδώ και δεκαετίες, ανεξάρτητα επενδυτικών, κυβερνητικών και άλλων πολιτικών  συγκυριών. Υπερασπιζόμαστε αυτή τη θέση μέσα από τις γνώσεις μας, και θεωρούμε υποχρέωση και δικαίωμα μας να μεταφέρουμε στους έλληνες πολίτες αξιόπιστη ενημέρωση και αντικειμενική αλήθεια. Να μάθει ο κόσμος τι σημαίνει μεταλλευτική παραγωγική, πως εκτιμάται η προστιθέμενη αναπτυξιακή της αξία και ποιο είναι το δημόσιο συμφέρον που προκύπτει. Απέναντι δηλαδή στην αντιφατική, αποσπασματική και επιλεκτική αντιμεταλλευτική δημαγωγία, προβάλλουμε την συνολική και ολοκληρωμένη συμβολή των ορυκτών πρώτων υλών στη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας.

Σε ότι αφορά τώρα τα χαρακτηριστικά, τα παρελκόμενα και γενικά την παραφιλολογία γύρω από το συγκεκριμένο άρθρο, από που να αρχίσει και που να τελειώσει κανείς. Γιατί τελικά η κατασκευή της antigold στρατηγικής και πρακτικής μπάζει από παντού. Πως άλλωστε μπορεί κάποιος να εξηγήσει το γεγονός ότι ο συνάδελφος καθηγητής πανεπιστημίου,

·        δεν ζήτησε να διορθωθεί ο τίτλος και το περιεχόμενο του άρθρου της εφημερίδας εφόσον όπως ισχυρίζεται δεν ήταν σωστός ο τρόπος αναφοράς του ονόματος του. Προφανώς ο βαθμός διαφωνίας δεν ήταν ιδιαίτερα σημαντικός και σοβαρός.

·        αγνόησε και φυσικά δεν αναφέρθηκε ποτέ με τον ίδιο «ευαίσθητο» τρόπο στις 4-5 συγκαταβατικές για τα μεταλλεία αποφάσεις του ΣτΕ, ούτε βέβαια τις εγκριτικές αποφάσεις της αρμόδιας δημόσιας διοίκησης, αλλά ούτε πολύ περισσότερο  στις έρευνες και εκθέσεις των συναδέλφων γεωεπιστημόνων που εργάζονται στα μεταλλεία.

·        απέφυγε οποιοδήποτε σχόλιο για  τους συναδέλφους γεωεπιστήμονες σε όλο τον κόσμο που λειτουργούν 450 μεταλλεία χρυσού  και προσπαθούν καθημερινά με υπευθυνότητα και προσήλωση να τηρούν τους περιβαλλοντικούς όρους και άρτιες εργασιακες συνθήκες.

·        δεν φρόντισε να συμπαρασταθεί  κάποια στιγμή ανοιχτά τους έλληνες επιστήμονες συναδέλφους μας που εργάζονται στα μεταλλεία της περιοχής.  

Και φυσικά σε σχέση με τα παραπάνω και τις αναφορές που γίνονται στο συγκεκριμένο άρθρο, μπορεί κάποιος εύκολα να καταλάβειι γιατί το αντιμεταλλευτικό ενδιαφέρον επικεντρώνεται στα πορίισματα των επιθεωρητών περιβάλλοντος. Και φυσικά είναι απαραίτητο και όλοι θέλουμε και ζητάμε οι επιθεωρητές περιβάλλοντος να κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Να είναι σχολαστικοί, αυστηροί και να απαιτούν την λήψη σωστών και αποτελεσματικών μέτρων. Και βέβαια στόχος τους δεν είναι να κλέισουν τα μεταλλεία αλλά να επιστήσουν την προσοχή και να επιβάλλουν την τήρηση των περιβαλλοντικών όρων που ισχύουν κάθε φορά. Άλλο τώρα που μερικοί αντιμεταλλευτικοί δράττονται της ευκαιρίας  και της συγκυρίας, και παρουσιάζουν κάποια πορίσματα σαν αποφάσεις , όπως επίσης χρησιμοποιούν ορισμένα αποτελέσματα και ενδείξεις σαν βάση πίεσης για το κλείσιμο των μεταλλείων.

Τέλος ισχύει σε όλο τον κόσμο ότι οι γνώσεις και η επαγγελματική κατάρτιση που διαθέτουμε αποτελούν σημείο και βάση αναφοράς για τον καθένα μας. Σημαντικό βέβαια είναι πως χρησιμοποιεί και διαχειρίζεται κανείς τις δυνατότητες αυτές. Σε τι προσβλέπουν και σε ποια συγκεκριμένη κοινωνικο-οικονομική κατεύθυνση και προοπτική απευθύνονται. Συμβάλλουν στην ανάπτυξη ή την εμποδίζουν; Στηρίζουν την δημιουργία θέσεων απασχόλησης ή αδιαφορούν για αυτήν; Ενδιαφέρονται για την πραγματική οικολογία ή την εικονική της μορφή;

Τα έξυπνα μεταλλεία διαθέτουν μεγάλο «επιστημονικό βάθος»

Πριν από μερικές μέρες πρωτοσέλιδο εφημερίδας ανέφερε ότι δύο επιστήμονες εξηγούν γιατί ή εξόρυξη χρυσού σημαίνει καταστροφή. Από τον τρόπο που παρουσιάστηκε το θέμα γινότανε φανερό ότι σκοπός του δεν ήταν να συμβάλλει στο διάλογο και την επιστημονική συζήτηση αλλά να υπηρετήσει και να συνταχθεί με τον "ακτιβισμό" της αντιμεταλλευτικης προπαγάνδας. Προέκυπταν μάλιστα δύο εξοφθαλμα μεροληπτικές προσεγγίσεις.

·        Η πρώτη χαρακτηρίζεται από την ελεύθερη πτώση της δημοσιογραφικής δεοντολογίας και διαδικασίας. Το γεγονός των «φτιαγμένων» ειδήσεων, της επιλεκτικής τακτικής και του επικοινωνιακού κιτρινισμού με σκοπό το οικονομικό κέρδος και τον έλεγχο της κοινής γνώμης αποτελεί καθημερινή πρακτική των ΜΜΕ. Στην προκείμενη όμως περίπτωση θυσιάζονται απροκάλυπτα ηθικές αξίες, επιστημονικές κατακτήσεις και αρχές, καθώς και βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. Επιστημονική απομείωση, κοινωνικός διαχωρισμός,  συστημική αποδόμηση και κατάργηση της λογικής σε όλο τους το μεγαλείο. Ίσως βέβαια δεν θα περίμενε κανείς κάτι διαφορετικότερο. Γιατί τα μέσα ενημέρωσης αφού διαλέξουν πλευρά, αγοράζουν και προβάλλουν μετά ότι αυτή τους δίνει, για να την κρατήσουν «εντός των τειχών» με ότι αυτό συνεπάγεται.

·       
Στην δεύτερη όμως περίπτωση θυσιάζονται περισσότερα και πιο σημαντικά πράγματα, όπως είναι η επιστημονική τεκμηρίωση, το κύρος της εγκυρότητα και κυρίως η έννοια της συλλογικής ευθύνης. Δύο λοιπόν καθηγητές πανεπιστημίου αποφασίζουν για δικούς τους λόγους να οικειοποιηθούν, να ερμηνεύσουν και να αξιολογήσουν στοιχεία και δεδομένα που μεθοδολογικά και πνευματικά αν θέλετε δεν τους ανήκουν. Η όποια παρέμβαση και εκτίμηση από την πλευρά τους δεν έχει πραγματική βάση, και στερείται έτσι αυθεντικής τεκμηρίωσης και αξιοπιστίας. Δεν προκύπτει άλλωστει από πουθενά ότι αυτά που ισχυρίζονται στηρίζονται σε δικές τους έρευνες, ούτε υπάρχουν ενδείξεις ότι γνωρίζουν από πρώτο χέρι τις «εν γένει», αλλά και τις ειδικότερες δραστηριότητες στις περιοχές των μεταλλείων.  Επιλέγουν έτσι, χωρίς δεοντολογικά κριτήρια και κανόνες, ωα μεταφέρουν «αμοντάριστες» πληροφορίες, να πραβλέψουν το διαθέσιμο και ενεργό τεχνογνωσιακό κεφάλαιο, και να βρεθούν απέναντι στους 105 και πλέον συναδέλφους τους επιστήμονες (μεταξύ τους περισσότεροι από 50 μηχανικοί και 20 γεωλόγοι διαφόρών ειδικοτήτων) που εργάζονται στα μεταλλεία Ολυμπιάδας και Μαύρων Πετρών, στις εγκαταστάσεις του Στρατωνίου και στο εργοτάξιο των Σκουριων. Να πάνε κόντρα στους χιλιάδες Σουηδούς, Φινλανδούς και άλλους γεωεπιστημονες, που λειτουργούν με ασφαλή και βιώσιμο τρόπο περισσότερα από 450 μεταλλεία χρυσού σε όλο τον κόσμο. Καθηγητές λοιπόν του πανεπιστημίου, που δεν συμμετέχουν στην διαδικασία παραγωγικής εκμετάλλευσης, και δεν έχουν οι ίδιοι μελετήσει την κοιτασματολογία του χρυσού στην περιοχή, κρίνουν την δουλειά και την αντικειμενική αξιοπιστία συναδέλφων τους που σχεδιάζουν, διαχειρίζονται και παρακολουθούν την λειτουργία των μεταλλείων και τα θέματα περιβάλλονος σε καθημερινή βάση. Με λίγα λόγια, συνάδελφοι και ίσως μαθητές τους που  ασκούν το επιστημονικό τους έργο με επαγγελματικό ήθος, απόλυτη διαφάνεια, διακριτικό και αθόρυβο τρόπο, και φυσικά ζουν από αυτό.

Και βέβαια οι τακτικές και πρακτικές αυτές συγκρούονται με την φυσική και κανονική ροή των πραγμάτων, αλλά και την αληθινή εξέλιξη του κόσμου. Γιατί αν οι γιατροί σκεφτόντουσαν με τον ίδιο στατικό τρόπο δεν θα έιχε σήμερα επιμυκηνθεί ο μέσος όρος ζωής. Αν οι μηχανικοί έμεναν σε αυτά που αρχικά μάθανε δεν θα είχαν κατασκευασθεί, η 50 χλμ περίπου σήραγγα της Μαγχης που ενώνει την Βρετανία με την ηπειρωτική Ευρώπη, αλλά ούτε η 12 περίπου χλμ γέφυρα που ενώνει την Δανία με την Σουηδία. Οι πιλότοι θα έλεγαν στους επιβάτες να μην ταξιδεύουν γιατί τα αεροπλάνα πέφτουν. Αν δεν υπήρχαν οι εξελίξεις στις τεχνολογίες εξόρυξης και κυρίως στις βελτιωτικές παρεμβάσεις των λειτουργικών συνθηκών, δεν θα ήταν σήμερα δυνατή η παραγωγική εκμετάλλευση σε μεγάλα βάθη. Από τα 10 βαθύτερα μεταλλεία του κόσμου, που παραγουν σήμερα σε βάθη  μεταξύ 2,4-3,9 χλμ, τα 8 είναι μεταλλεία χρυσού, ενώ το βαθύτερο μεταλλείο στην Ευρώπη είναι στο  Pyhäsalmi της Φινλανδίας και λειτουργεί σήμερα βαθύτερα των 1450 μέτρων.

Ο κόσμος, η επιστήμη, οι τεχνολογίες, η ηθική, η υπευθυνότητα αξελίσσονται διαρκώς προς το καλύτερο, αλλά φαίνεται πως ακόμη υπάρχουν μερικοί που δεν το έχουν αντιληφθεί, ούτε το έχουν καταλάβει. Γιατί τα «έξυπνα» μεταλλεία χρειάζονται  φρέσκα επιστημονικά μυαλά, συνεχή αναζήτηση του καινούριου και θέληση για καινοτόμες πρωτοβουλίες και ριζικές αλλαγές. 

Επικοινωνιακό "αλαλούμ" αντιμεταλλευτικής προπαγάνδας

Υπάρχει το τελευταίο διάστημα ένα μπαράζ επικοινωνιακών επιθέσων σε βάρος και σε συνδυασμό με την επαναλειτουργία των μεταλλείων Κασσάνδρας. Και οι αλλοπρόσαλλες, ασυνάρητες και ανάρμοστες αυτές επιθέσεις θα γίνονται ακόμη πιο έντονες οσο αυτοί που τις επιχειρούν δυσκολεύονται να διαχειριστούν και να θέσουν σε αμφισβήτηση δύο ακλόνητα και απόλυτα θεμελιωμένα γεγονότα. Και αυτά είναι από την μία η απαραίτητη για την χώρα παραγωγική αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της Β.Α. Χαλκιδικής και από την άλλη οι διαδοχικές θετικές αποφάσεις του ΣτΕ ότι αυτό μπορεί να γίνει στη βάση των μελετών, των εγκρίσεων και των αδειοδοτήσεων που υπάρχουν σήμερα. Τρία λοιπόν θέματα βρέθηκαν στην επικαιρότητα την περασμένη εβδομάδα.

1. Δήλωσε λοιπόν ο ένας εκ των υποψηφίων για την αρχηγία της Ν.Δ. ότι δεν θα επιτρέψει τις επενδύσεις που βλάπτουν τον άνθρωπο. Προφανώς σκέφτηκε ότι θα έπρεπε να υποστηρίξει κάτι διαφορετικό από αυτό που λένε οι άλλοι τρεις υποψήφιοι. Άκαιρη και άστοχη δήλωση που στην πορεία θα έχει μάλλον την δυνατότητα να διορθώσει ο ίδιος του. Γιατί αυτό που βλάπτει περισσότερο τους ανθρώπους είναι η ανεργία και πάνω σε αυτό, την ηχηρή απάντηση των εργαζομένων που ζουν και δουλεύουν στην περιοχή, και νοιάζονται πραγματικά για το περιβάλλλον και την υγεία τους, την άκουσε και την γνώρισε όλη η Ελλάδα.

2. Δημιούργησαν κάποιοι θέμα σε σχέση με την τέλεση επιστημονικού συνεδρίου στο Λονδίνο με αντικείμενο την "εν γένει" μεταλλεία του χαλκού. Βάση προγράμματος παρυσιάστηκαν λοιπόν εκεί αποτελέσματα και συμπεράσματα ερευνητικών ομάδων που αφορούσαν και στη μεταλλουργία του χαλκού. Και βέβαια οι συζητήσεις γίνονται πάνω σε στοιχεία, δεδομένα και ενδείξεις/αποδείξεις μεταξύ κυρίως όλων αυτών που γνωρίζουν το πρόβλημα και έχουν να προτείνουν λύσεις. Γιατί περί αυτού πρόκειται. Έρευνα πάνω στα προβλήματα και βιώσιμες λύσεις για να μπορέσι η κοινωνία να προχωρήσει παραπέρα. Μπροστά πάει το πράγμα όχι πίσω. Σε μας βέβαια ισχύουν άλλα μέτρα και σταθμά. Άλλοι κανόνες. Δεν χρειάζονται στοιχεία και δεδομένα, γιατί σωστό είναι μόνο η αβάσιμη, αστήρικτη, κατασκευασμένη άποψη μας. Δυστυχώς στην Ελλάδα, οι περισσότεροι επιστήμονες που σέβονται τις γνώσεις και το επάγγελμα τους, δηλαδή η συντριπτική πλειψηφία, επιλέγουν την σιωπή. Μιλούν και ακούγονται πάντα οι λίγοι που δίνουν προτεραιότητα σε άλλες, μάλλον προσωπικές τους επιλογές, και ορισμένοι που δεν γνωρίζουν ή έχουν παντελή άγνοια του αντικειμένου.

3. Κόλαφος λέγεται ότι είναι για τις Σκουριές τα πορίσματα των επιθεωρητών. Για αυτούς βέβαια που γνωρίζουν τα πράγματα γίνεται αμέσως αντιληπτό ότι πρόκειται για επικοινωνιακό τρικ. Γιατί στις Σκουριές δεν υπήρξε στο παρελθόν αλλά ούτε σήμερα υπάρχει μεταλλευτική δραστηριότητα. Καμμία εξόρυξη, κανένας εμπλουτισμός, καμμία παραγωγική διαδικασία. Πρόκειται ακόμη για ένα εργοτάξιο που προετοιμάζει τις απαραίτητες υποδομές ενόψη εκμετάλλευσης του κοιτάσματος. Προφανώς, τα πορίσματα αφορούν σε μεγάλο βαθμό στην λειτουργική διαχείριση των μεταλλείων και μεταλλευτικών περιοχών Μαύρων Πετρών και Ολυμπιάδας. Το όνομα λοιπόν των Σκουριών χρησιμοποιείται εδώ γιατί "πουλάει", δημιουργεί εντυπώσεις και κυρίως αποπροσανατολίζει την κοινή γνώμη.

Ώρα και για Πολιτική Δικαίωση

Λένε ότι οι άνθρωποι μαθαίνουν από τα λάθη τους, αν και μεταξύ των πολιτικών ισχύουν πολλές φορές άλλα μέτρα και σταθμά και δίνεται προτεραιότητα σε άλλου είδους σκοπιμότητες και αμφιβόλου αξίας ηθικές. Είναι λοιπόν ή μεγάλη ευκαιρία, σε σχέση με τη νέα θετική απόφαση του ΣτΕ για την λειτουργία των μεταλλείων Κασσάνδρας, τόσο ο αρμόδιος υπουργός όσο και η κυβέρνηση να αλλάξουν άποψη και προσανατολισμό. Να απελευθερώσουν το όποιο ψήγμα ή λιθαράκι λογικής τους έχει απομείνει χρησιμοποιώντας το πλέον με δημιουργικό και θετικό τρόπο. Να βάλουν εγωισμούς και μικρο- πολιτικά ενδιαφέροντα και συμφέροντα στη πάντα και να κοιτάξουν το καλό της χώρας και όλου του ελληνικού λαού. Να καταλάβουν ότι,

- το αναπτυξιακό μέγεθος και ή πρόσθετη κοινωνικό- οικονομική αξία της μεταλλευτικής παραγωγής στην ΒΑ Χαλκιδική ξεπερνούν τη όποια τοπική ή περιφερειακή κλίμακα και απλώνονται σε όλη τη χώρα
- δεν αφορά μόνο σε κάποια τοπικού χαρακτήρα αντιπαράθεση όπως σκόπιμα παρουσιάζεται, αλλά έχει άμεση σχέση και ενδιαφέρον για κάθε έλληνα πολίτη. Από τους παραγωγικούς φόρους που εισπράττονται ήδη κάθε χρόνο (αναμένεται να γίνουν διπλάσιοι και τριπλάσιοι στα επόμενα χρόνια) αντιστοιχούν 50 ευρώ σε κάθε έλληνα πολίτη, 9.000 περίπου σε κάθε δημοτικό σχολείο και 360.000 περίπου σε κάθε δημόσιο νοσοκομείο.
- απασχολεί και δημιουργεί παραγωγικά εισοδήματα και νέες θέσεις εργασίας σε μια χώρα που μαστίζεται από την ανεργία
- περισσότεροι από 200 Έλληνες επιστήμονες που δουλεύουν στο έργο, έχουν δημιουργήσει ένα μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα, ασφαλές οικοδόμημα και συνεκτικό οργανισμό παροχής γεωεπιστημονικής γνώσης και κοίτασματολογικών εφαρμογών που υπηρετούν την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου, συμβάλλουν στην παραγωγική οικονομία και αμείβονται από αυτήν. Είναι αυτοί που αποτελούν απόλυτη, διαχρονική και αξιόπιστη εγγύηση για την τεχνολογική και τεχνική αρτιότητα της παραγωγικής διαδικασίας, και κυρίως των θεμάτων που αφορούν στην ορθολογική διαχείριση και προστασία του περιβάλλοντος. Άλλωστε είναι οι άμεσα ενδιαφερόμενοι, αλλά οι φυσικοί θεματοφύλακες για την βέλτιστη και βιώσιμη λειτουργία τους.
- αποτελεί σημείο επαγγελματικής αναφοράς και σχολείο πρακτικής εξάσκησης για τους σπουδαστές όλων των γεωεπιστημονικων εκπαιδευτικών τμημάτων της χώρας. Η λειτουργία των μεταλλείων διατηρεί ζωντανά τα όνειρα όλων αυτών των νέων ανθρώπων. Αλήθεια, θα περίμενε κανείς δυναμικότερη και πιο ενεργό παρουσία και συμμετοχή των πανεπιστημιακών δασκάλων στο συγκεκριμένο θέμα. Η έλλειψη πρωτοβουλιών από την πλευρά τους ξαφνιάζει, και η γενικότερα παθητική στάση δεν μπορεί να εξηγηθεί εύκολα.

Σε θεσμικό επίπεδο κυριάρχησε για άλλη μια φορά ή λογική και το ενδιαφέρον για το καλό της χώρας. Καιρός και για την κυβέρνηση να κάνει το ίδιο.

Η επιστήμη προηγείται της πολιτικής

  

Είναι καιρός πλέον οι επιστημονικές φωνές να διεκδικήσουν το χώρο και το βήμα που τους ανήκουν. Να τολμήσουν να πουν τα πράγματα με το όνομα τους. Να εξηγήσουν το νόημα της κοιτασματολογικής έρευνας, την σημασία παραγωγικής  αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου, την λειτουργική παρουσία των μεταλλείων, την ορθολογική διαχείριση και αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και την προστιθέμενη αναπτυξιακή αξία και βιωσιμότητα που προκύπτει  για την Ελλάδα. Να μάθουν οι πολίτες τι συμβαίνει στην πραγματικότητα. Να μεταφέρουν στον ελληνικό λαό την επιστημονική αλήθεια μέσα από αντικειμενική ενημέρωση και τεκμηριωμένες προτάσεις. Να επανακτήσουν την χαμένη σχέση εμπιστοσύνης με τους πολίτες και να αποτελέσουν πάλι βασικό σημείο αναφοράς για αξιόπιστη και αυθεντική πληροφόρηση. Μήπως και η φωνή τους φθάσει κάποια στιγμή να ευαισθητοποιήσει και γίνει αντιληπτή από τα «βαρήκοα ώτα» των πολιτικών και γενικά αυτών που αποφασίζουν. Γιατί ο στρατηγικός σχεδιασμός αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου και η μεταλλευτική πολιτική δεν μπορεί παρά να είναι επιστημονική υπόθεση. Γιατί όταν η πολιτική μιλά για καταστροφή και ζωές που κινδυνεύουν η επιστήμη προσφέρει γνώση, τεχνολογία και ποιότητα ζωής. Γιατί όταν η πολιτική συρρικνώνει την απασχόληση και προκαλεί ανεργία, η επιστήμη δημιουργεί θέσεις εργασίας. Γιατί όταν η πολιτική οδηγεί σε κοινωνικά αδιέξοδα η επιστήμη επιλέγει την προοπτική. Γιατί όταν η πολιτική μιλά για προβλήματα η επιστήμη έχει τις λύσεις. Γιατί τελικά η επιστήμη  προηγείται, καθοδηγεί και οφείλει πάντοτε και σε μεγάλο βαθμό να καθορίζει το περιεχόμενο της πολιτικής.   

Έτσι λοιπόν επιλέγει κανείς να επανέρχεται και να επαναφέρει συχνά και πυκνά το θέμα παραγωγικής αξιοποίησης  του ορυκτού πλούτου σαν αξιόπιστη και βιώσιμη σανίδα σωτηρίας για την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας.  Με σκοπό και βασική επιδίωξη, από την μια  να έχουν οι πολίτες μια σφαιρικότερη ενημέρωση και εικόνα για τα αληθινά δεδομένα, και από την άλλη γιατί ελπίζει κανείς ότι τελικά  οι πολιτικοί θα αντιληφθούν τι «παίζει». Είναι γεγονός ότι η Ελλάδα έχει αξιόλογες αναπτυξιακές δυνατότητες και ευκαιρίες αξιοποίησης και παραγωγικής εκμετάλλευσης των ορυκτών πρώτων υλών που διαθέτει. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι περιοχές κοιτασματολογικού ενδιαφέροντος στην  Μακεδονία και Θράκη, όπου επίσης μαζί με την οικονομική  γίνεται εύκολα κατανοητή και η στρατηγικά εθνική διάσταση. Η πλουτοπαραγωγική τους δυναμική δεδομένη και η βιομηχανική τους εκμετάλλευση μοναδικός αναπτυξιακός προσανατολισμός. Αρκεί οι πολίτες να προσεγγίσουν  με ψυχραιμία και καθαρό μυαλό τα αληθινά στοιχεία και να δουν με ανοικτούς τους ορίζοντες τις  πραγματικές προοπτικές. Να γυρίσουν την πλάτη και να κλείσουν τα αυτιά σε όσους μεθοδευμένα καλλιεργούν την ορυκτοφοβία, την μεταλλοφοβία, την μεταλλειοφοβία  και εισάγουν μία σειρά από απαράδεκτους εννοιολογικούς και κοινωνικούς διαχωρισμόυς. Αυτούς που  αντί της εργασιακής   προοπτικής προτιμούν και επιλέγουν την  ανεργία. Γιατί βέβαια τα παραγωγικά μεταλλεία,  η συλλογική  προοόδος και το κοινό καλό βρίσκονται δυναμικά απέναντι  στην όποια αντιμεταλλευτική προπαγάνδα και προσπάθεια αναπτυξιακής απαξίωσης.  

Comments and analysis on mining activities and mineral potential perspectives in Greece, from this social networking address, are always delivered in Greek to be sure they are communicated to public inside the country in an efficient, meaningful and confident way. For the non-Greek colleagues and friends, some kind of background information and actual news might be available through the links below. Of course, the major question to know is whether Greece could overcome its “limits to growth” and achieve a high level of sustainable development without being able to exploit country’s mineral resources? And that is a matter of highly concern for more European countries.  

http://www.miningreece.com/

http://www.cbc.ca/news/business/greek-miners-protest-to-keep-open-eldorado-gold-mine

http://www.mining.com/greece-halts-operations-at-canadas-eldorado-gold-mine/

http://economictimes.indiatimes.com/news/international/business/greek-government-to-meet-eldorado-over-gold-mine-closure-on-monday/articleshow/

http://www.ekathimerini.com/200727/article/ekathimerini/business/hellas-gold-puzzled-by-move-to-suspend-skouries-mining

http://www.mining-technology.com/news/newsgreece-revokes-hellas-golds-skouries-project-approval

http://www.miningreece.com/miningreece-greek-council-of-state-cancels-govt-recall-of-hellas-gold-mining-study-permit/

  

Τα μεταλλεία, υπαρκτός αναπτυξιακός πυλώνας

Στις πρώτες προτεραιότητες της κυβέρνησης και του αρμόδιου υπουργείου (η πρόσφατη αλλαγή ονομασίας από την περισσότερο αισιόδοξη και κάπως δημιουργική της Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, στην εντελώς κλισέ και μάλλον τετριμμένη της Ενέργειας και Περιβάλλοντος, έχει σίγουρα και αυτή τη σημειολογική της σημασία) πρέπει να είναι η άμεση επαναλειτουργία των μεταλλείων Κασσάνδρας στην Β.Α. Χαλκιδική. Η συνέχιση δηλαδή αναπτυξιακής αξιοποίησης και οικονομικής εκμετάλλευσης των βεβαιωμένων  πολυμεταλλικών κοιτασμάτων Ολυμπιάδας, Στρατωνίου-Στρατονίκης και Σκουριων, αλλά και της γεωλογικής έρευνας για εντοπισμό πρόσθετων δυναμικών στόχων και την πιθανή αύξηση των διαθέσιμων αποθεμάτων. Να σταθεί έτσι η ελληνική διοίκηση στο ύψος των περιστάσεων επιλέγοντας αυτή τη φορά το δημόσιο συμφέρον, βάζοντας μια για πάντα τέλος στα αντιμεταλλευτικά  τηλεοπτικά και άλλα «τερτίπια» που προηγήθηκαν προεκλογικά.  Βασικοί λόγοι για οριστική πλέον αλλαγή πλεύσης είναι:

·         Τα κοιτασματολογικά αποθέματα και το μεταλλευτικό  δυναμικό της περιοχής είναι οικονομικά το πιο εκμεταλλεύσιμο και πλουτοπαραγωγικό της Ευρώπης. Το πολυμεταλλικό περιεχόμενο σε χαλκό, μόλυβδο, ψευδάργυρο, χρυσό και άργυρο, είναι μοναδικό και συνολικά αξιοποιήσιμο. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να διασφαλίζεται σε κάθε περίπτωση η λειτουργική και παραγωγική βιωσιμότητα, και να δημιουργείται, κάθε φορά που κρίνεται απαραίτητο, διαφορετική οικονομική προσέγγιση ως προς την προστιθέμενη μεταλλευτική αξία. Συγκεκριμένα σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΙΓΜΕ η ακαθάριστη αξία των περιεχόμενων μετάλλων στα βεβαιωμένα αποθέματα ξεπερνάει τα 22 δισ. ευρώ επισημαίνοντας φυσικά ότι πρόκειται για ενδεικτικό και σχετικό μέγεθος που λαμβάνεται πάντοτε υπόψη στη βάση συναξιολόγησης του μαζί με άλλες σημαντικές παραμέτρους.  Γενικά,  στις περιοχές της Ολυμπιάδας και των Σκουριών, τα συνολικά εξακριβωμένα και πιθανά αποθέματα χρυσού προσεγγίζουν τα 7.888.000 ουγγιές, ποσότητα που φέρνει τα μεταλλεία Κασσάνδρας και την Χαλκιδική μεταξύ των πλουσιότερων κοιτασματολογικά περιοχών της Ευρώπης

·         Σύμφωνα με στοιχεία από την πλέον αξιόπιστη και τεκμηριωμένη πηγή όπως είναι αυτή του επιστημονικού προσωπικού της Ελληνικός Χρυσός, «η παραγωγική λειτουργία στα μεταλλεία Κασσάνδρας απσχολεί 2 000 εργαζόμενους άμεσα και 3 000 έμμεσα, αποδίδει 42 εκ. € σε ετήσιους φόρους και εισφορές στο κράτος, ξοδεύει περίπου 25-30 εκ. € τον χρόνο στην τοπική οικονομία και δημιουργεί σταθερά νέες θέσεις εργασίας με χρονικό ορίζοντα τα επόμενα 35-40 χρόνια».

·         Πρόσφατα δημοσιεύμενα στοιχεία αναφέρουν πως «μόνο το 2014 επένδυθηκαν περίπου 260 εκατ. ευρώ. Την επόμενη 20ετία το ελληνικό δημόσιο πρόκειται να εισπράξει περί το ένα δισ. ευρώ σε άμεσους φόρους, ενώ θα ενισχυθούν οι εξαγωγές κατά περίπου 550 εκατ. ευρώ ετησίως (ανάλογα με τις τιμές των μετάλλων)».

Τα δεδομένα και τα μεγέθη είναι εντυπωσιακά και δεν χρειάζεται πολύ μυαλό, ούτε απαιτείται ιδιαίτερη γνώση για να καταλάβει κανείς την πλουτοπαραγωγικη αξία των κοιτασμάτων Χαλκιδικής. Ειναι ευκαιρία λοιπόν για την επανεκλεγείσα ηγεσία του υπουργείου να επανορθώσει την λάθος απόφαση που ατυχώς πήρε πριν ενα μήνα, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στα μεταλλεία να επιστρέψουν στην ομαλή παραγωγική τους λειτουργία. Να συντονίσει, να χαράξει σταρτηγική, να σχεδιάσει, να θέσει όρους, και όχι να εμποδίσει, να αναστείλει και να ακυρώσει. Αλλιώς θα περάσει στην ιστορία σαν η πολιτική εξουσία και διακυβέρνηση που άφησε χωρίς δουλεια χιλιαδες εργαζόμενους, διέλυσε τον κοινωνικό ιστό μιας ολόκληρης περιοχής και στέρησε τη χώρα από μια σημαντική και δυναμική αναπτυξιακή ευκαιρία.

Από την άλλη πλευρά είναι σαφές από τα παραπάνω ότι μεταλλωρύχοι και άλλοι εργαζόμενοι υπηρετούν και συμβάλλουν σήμερα στη μοναδική ίσως υπαρκτή αναπτυξιακή προοπτική της χώρας. Και αυτό δεν αποτελεί σχήμα λόγου, ούτε εικονική πραγματικότητα. Πρέπει να συνεχίσουν λοιπόν τον δίκαιο αγώνα τους στηρίζοντας, πέρα και πάνω από αυτόν, την αποτελεσματική και «πατριωτική» αξιοποίηση του ελληνικού ορυκτού πλούτου με αποδέκες την κοινωνία και τον άνθρωπο.