«Τρίποντο» νίκης για την Ελλάδα με πρωταγωνιστή τον Ορυκτό Πλούτο

Μετά τις πρόσφατες θετικές εξελίξεις στο θέμα παραγωγικής εκμετάλλευσης των πολυμεταλλικών κοιτασμάτων ΒΑ Χαλκιδικής, αλλά και την έντονη κινητικότητα των επενδύσεων χρυσού στην Θράκη, η ανακοίνωση του ΥΠΕΚΑ για πρόσκληση-πρόκληση εκδήλωσης επενδυτικού ενδιαφέροντος με στόχο την εξορυκτική αξιοποίηση τριών Δημόσιων Μεταλλευτικών Χώρων (ΔΜΧ), βάζει τον Ορυκτό Πλούτο σε «θέση οδηγού» στην προσπάθεια αναπτυξιακής ανάκαμψης και οικονομικής ανάτασης της χώρας. Στην βάση του τριπλού αυτού χτυπήματος έχει ήδη ξεκινήσει η διαδικασία διαβούλευσης ενόψει διενέργειας διεθνούς διαγωνισμού για την εκμίσθωση των μεταλλοφόρων περιοχών Βάθης-Γερακαριού, Πολυκάστρου-Κούπας-Σκρα και Καλυντηρίου που στηρίζεται στα παρακάτω επιμέρους γεωλογικά και κοιτασματολογικά στοιχεία.

ΔΜΧ Βάθης-Γερακαριού

Το οικονομικό και επενδυτικό ενδιαφέρον εντοπίζεται στην παρουσία κοιτασματολογικών συγκεντρώσεων χαλκού και χρυσού σε μια περιοχή 167 τ.χλμ. Τα βεβαιωμένα αποθέματα (proven reserves), βάση προηγούμενων ερευνητικών εργασιών του ΙΓΜΕ, ανέρχονται συνολικά σε 28 εκ. τόνους με 0,4 % Cu και 0,9 γρ/τόνο Au, ενώ τα δυναμικά (potential resources) σε 180 εκ. τόνους με τις ίδιες περιεκτικότητες.
Η ακαθάριστη αξία των περιεχόμενων μετάλλων (gross metal value) χαλκού και χρυσού στα βέβαια αποθέματα ανέρχεται «in situ» σε 1,5 δισ. ευρώ, ενώ στα δυναμικά η αξία αυτή εκτοξεύεται στα 7 δισ. ευρώ. Στην μελλοντική εξέλιξη της περιοχής αυτής θα πρέπει να συμπεριληφθεί το πρόσθετο αποθεματικό δυναμικό των 4 δισ. ευρώ που αναμένεται να προκύψει από τις έρευνες του ΙΓΜΕ στο γειτονικό κοίτασμα της Ποντοκερασιάς στο πλαίσιο έργου του ΕΣΠΑ.

ΔΜΧ Πολυκάστρου – Σκρα

Το μεταλλείο του Πολυκάστρου-Σκρα βρίσκεται στην περιφέρεια Κ. Μακεδονίας στο Νομό Κιλκίς, περίπου 25 χιλιόμετρα ΒΔ της Αξιούπολης. Το κοιτασματολογικό ενδιαφέρον του ΔΜΧ, έκτασης 29 τ.χλμ., μετά από συστηματική έρευνα του ΙΓΜΕ, εντοπίζεται στα βέβαια αποθέματα 4.700.000 τόνων με 7,7% Zn+Pb, που περιέχουν 113.000 τόνους μολύβδου (Pb), 172.000 τόνους ψευδαργύρου (Zn) και 80 τόνους αργύρου (Ag). Τα δυναμικά αποθέματα εκτιμώνται σε 12.000.000 τόνους με 7,5% Zn+ Pb. Η «in situ» αξία των περιεχόμενων μετάλλων μολύβδου, ψευδαργύρου και αργύρου στα βέβαια αποθέματα ανέρχεται περίπου σε 1 δισ. ευρώ και στα δυναμικά εκμεταλλεύσιμα αποθέματα σε 2,5 δισ. ευρώ. Σε σχέση με τις σημερινές προοδευτικές τάσεις της αγοράς και την διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση σε κρίσιμα μέταλλα προτείνεται η διερεύνηση για την παρουσία ινδίου (In) και γερμανίου (Ge) που συχνά εμπλουτίζονται στα μικτά θειούχα κοιτάσματα τύπου Πολυκάστρου. Στην ίδια δημοπράτηση εντάσσεται και το κοίτασμα μολυβδαινίου (Μο) Μαύρου Δέντρου με δυναμικά αποθέματα περιεχομένου Μο «in situ» αξίας περίπου 0.2 δισ. ευρώ. Στην περιοχή αυτή η παρουσία χαλκού και βολφραμίου χρήζει περεταίρω ερευνητικού ενδιαφέροντος.

ΔΜΧ Καλυντηρίου

Το κοιτασματολογικό ενδιαφέρον της περιοχής εντοπίζεται στην παρουσία μεταλλοφορίας αντιμονίτη και των περιεχομένων μετάλλων Sb, Pb, Zn, As, Cu, Ag, ενώ στον ευρύτερο ΔΜΧ υπάρχουν ενδείξεις και για μεταλλοφορία χρυσού (Au). H αξία σε περιεχόμενα μέταλλα Sb, Ag και Au, στα δυναμικά αποθέματα ανέρχεται σε περίπου 0, 5 δισ. ευρώ.
Συνολικά η αξία των περιεχομένων μετάλλων και στους τρεις ΔΜΧ είναι περίπου 2, 5 δισ. ευρώ στα βέβαια αποθέματα και 10 δισ. ευρώ στα δυναμικά.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με διεθνείς μελέτες, περίπου το 60-65% των παραπάνω εκτιμήσεων αποτελεί την καθαρή αξία (net return), και σε κάθε περίπτωση αυτό ισχύει μόνο όταν πρόκειται για καθετοποιημένη μεταλλευτική-μεταλλουργική παραγωγή.

Δυναμικά αποθέματα θεωρούνται αυτά των οποίων η εκμετάλλευση είναι δυνατή τόσο στις σημερινές συνθήκες αγοράς όσο και στο μέλλον.

Βέβαια θεωρούνται τα αποθέματα που είναι κοιτασματολογικά εκμεταλλεύσιμα για βιώσιμη και παραγωγική εξόρυξη με τις σημερινές οικονομικές συνθήκε

Βιώσιμη ανάπτυξη – Επαναστατική Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία – Εξειδίκευση στην αξιοποίηση του Ορυκτού Πλούτου

Η οικονομική πρόοδος, η κοινωνική συνοχή και η περιβαλλοντική προστασία αποτελούν τους τρεις πυλώνες της βιώσιμης ανάπτυξης, που στην περίπτωση της μεταλλευτικής βιομηχανίας έχουν συγκεκριμένο περιεχόμενο και χαρακτηριστικά.

Οικονομική πρόοδος

Στην βάση αξιοποίησης πλουτοπαραγωγικών πηγών όπως είναι ο ελληνικός ορυκτός πλούτος. Οι περισσότεροι γνωρίζουν σήμερα (κύρια από έρευνες του ΙΓΜΕ) ότι η χώρα διαθέτει βεβαιωμένα αποθέματα ΟΠΥ με σημαντικό μεταλλευτικό περιεχόμενο και οικονομική αξία. Υπάρχουν επίσης περιοχές με νέα δυναμικά αποθέματα κοιτασμάτων. Χώρες με υψηλούς δείκτες ευαισθησίας στο περιβάλλον και κορυφαίες επιδόσεις στην καινοτομία και τις υψηλές τεχνολογίες όπως είναι η Σουηδία και η Φινλανδία επιστρέφουν στην παραγωγική εντατικοποίηση των ορυκτών πρώτων υλών που διαθέτουν σε συνύπαρξη πολλές φορές με τον τουρισμό.

Κοινωνική συνοχή

Σίγουρα περιλαμβάνει την διάσταση της απασχόλησης. Η αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου προσφέρει πολλές και σημαντικές θέσεις εργασίες, σε ένα γενικότερο περιβάλλον ανεργίας, ενώ ενισχύει την προοπτική επαγγελματικής αποκατάστασης πολλών «καταδικασμένων» σήμερα πτυχίων ανώτατης εκπαίδευσης (παραδείγματα Καναδάς, Αυστραλία, Σκανδιναβία όπου υπάρχει μεγάλη ζήτηση γεω-επιστημόνων). Ο κοινωνικός πυλώνας της ΒΑ περιλαμβάνει επίσης την κοινωνική συναίνεση από πλευράς τοπικών κοινωνιών. Σε πρόσφατες σχετικές εκθέσεις ευρωπαϊκών επιτροπών αναφέρεται ότι οι απόψεις και προτάσεις των τοπικών κοινωνιών πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να είναι αποφασιστικές για την παραγωγική εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου.

Περιβαλλοντική προστασία

Πολλοί επικαλούνται αλλά λίγοι κατανοούν και σέβονται στην πραγματικότητα. Η περιβαλλοντική διάσταση δηλαδή, με άλλα λόγια η ποιότητα ζωής, αποτελεί σημαντική και αναπόσπαστη παράμετρο κάθε ανθρωπογενούς δραστηριότητας. Οι επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον συνοδεύουν κάθε είδους παραγωγική / βιομηχανική δραστηριότητα. Το ζητούμενο λοιπόν είναι να εφαρμόσουμε τεχνολογίες, να αναδείξουμε μηχανισμούς και να τηρήσουμε κανόνες για να ελαχιστοποιήσουμε, και όπου είναι δυνατόν, να εκμηδενίσουμε τους περιβαλλοντικούς κινδύνους και απειλές. Είναι επίσης γεγονός ότι στο παρελθόν οι βιομηχανικές δραστηριότητες συμπεριλαμβανομένης της μεταλλευτικής παραγωγής, όχι μόνο δεν σεβάστηκαν αλλά «τραυμάτισαν», πολλές φορές ανεπανόρθωτα, το περιβάλλον. Σήμερα τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά. Η μεταλλευτική βιομηχανία λειτουργεί με άλλους όρους και περιορισμούς. Η «ευρωποποίηση» του περιβάλλοντος έχει φέρει και θέσει σε εφαρμογή την τήρηση αυστηρών μέτρων για την προστασία του εξορυκτικού και μεταλλευτικού περιβάλλοντος. Υπάρχουν θεσμοθετημένα, μετρημένα και συγκεκριμένα όρια για την ποιότητα των νερών, του αέρα, των εδαφών, που απαιτούν την συστηματική παρακολούθηση και έλεγχο της ποιότητας των φυσικών αποδεκτών, τις περισσότερες φορές σε πραγματικό χρόνο. Υπάρχουν νέες τεχνολογίες που μπορούν να ανατρέψουν, ακόμη και να ακυρώσουν, συγκεκριμένες περιβαλλοντικές επιπτώσεις και να λύσουν περιβαλλοντικά προβλήματα. Υπάρχει δηλαδή ένα ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο και επιμέρους τεχνολογικές πλατφόρμες που σε συνδυασμό με ένα αυξημένο σήμερα βαθμό εταιρικής ευθύνης, εγγυώνται περισσότερο από ποτέ την ασφαλέστερη λειτουργία της μεταλλευτικής παραγωγής. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει, όπως συμβαίνει με κάθε ανθρωπογενή περίπτωση, ότι δεν θα υπάρξουν στο μέλλον βιομηχανικά ατυχήματα. Αυτό όμως που είναι σίγουρο είναι ότι υπάρχουν σήμερα μέθοδοι και εποπτικά εργαλεία που μπορούν έγκαιρα να προβλέψουν τον κίνδυνο, θωρακίζοντας με τον τρόπο αυτό την παραγωγική και γενικά την βιομηχανική λειτουργία από «εν δυνάμει» απειλές και επιπτώσεις για το περιβάλλον και τον άνθρωπο.

Εθνική πολιτική για την αξιοποίηση του Ορυκτού Πλούτου

Η Εθνική Πολιτική (ΕΠ) για το στρατηγικό σχεδιασμό και την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου αναγνωρίζει την σημασία των Ορυκτών Πρώτων Υλών (ΟΠΥ) για την πρόοδο, την διασφάλιση ενός υψηλού βιοτικού επιπέδου, τη δημιουργία ανταγωνιστικής περιφερειακής οικονομίας και νέων θέσεων απασχόλησης. Παράλληλα πρέπει να διασφαλίζει με συνέπεια ότι η παραγωγή και η διάθεση των ΟΠΥ στην κοινωνία διενεργείται σύμφωνα με τους όρους της συνταγματικά κατοχυρωμένης αρχής της αειφόρου ανάπτυξης.

H ΕΠ οφείλει να είναι σταθερή και διαφανής, αλλά και με δυνατότητα αναπροσαρμογής, σύμφωνα με τις εκάστοτε κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες ή για λόγους προστασίας του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος. Πρέπει επίσης να δένει αρμονικά με τις υπόλοιπες Εθνικές Πολιτικές, αμβλύνοντας διενέξεις που αποτελούν τροχοπέδη για την ανάπτυξη της Εθνικής Οικονομίας. Μια τέτοια πολιτική, αλλά και όλες οι εκφάνσεις εφαρμογής της, δεν μπορεί παρά να είναι αποτέλεσμα διαλόγου και ενημέρωσης, το δυνατόν ευρύτερης, τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό επίπεδο. Επιπλέον, η πολιτική αυτή απαιτεί ως βασικό εργαλείο ένα απλοποιημένο, κωδικοποιημένο και εκσυγχρονισμένο κανονιστικό (θεσμικό) πλαίσιο.

Οι βασικοί επιμέρους στόχοι της πολιτικής αυτής πρέπει να είναι :

• Η επαρκής και σταθερή διάθεση ΟΠΥ στην κοινωνία με βιώσιμο οικονομικά τρόπο, εναρμονισμένο με τις εθνικές τομεακές πολιτικές ανάπτυξης άλλων δραστηριοτήτων
• Η ανάδειξη και εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών που προλαμβάνουν ή μειώνουν και τελικά αποκαθιστούν, στο μέτρο του δυνατού, τις επιπτώσεις της εξόρυξης και των συναφών δραστηριοτήτων στο περιβάλλον και στη ανθρώπινη υγεία.
• Η εξοικονόμηση των ΟΠΥ μέσα από βέλτιστες οικο-αποδοτικές πρακτικές παραγωγής.
• Η διασφάλιση της χρήσης των ΟΠΥ για όσο το δυνατόν περισσότερο χρονικό διάστημα μέσα από κατάλληλες πρακτικές αποτελεσματικής χρήσης, αύξησης του κύκλου ζωή τους και ανακύκλωσης.
• Η μεγιστοποίηση του αναπτυξιακού οφέλους και η ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων της εξορυκτικής δραστηριότητας.
• Η εναρμόνιση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και αναγκών των τοπικών κοινωνιών με τις αναπτυξιακές δυνατότητες που δημιουργούν οι εκμεταλλεύσεις σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.
• Η διαμόρφωση των χώρων των λατομείων και μεταλλείων, ώστε να είναι αυτοί δεκτικοί άλλων προγραμματισμένων χρήσεων, μετά την ολοκλήρωση των εκμεταλλεύσεων.
• Η χωροταξική οργάνωση της μεταποίησης πρώτων υλών, όταν αυτή συντελείται εκτός των μεταλλευτικών ή λατομικών χώρων.

Επίσης, η ΕΠ για την αξιοποίηση των ΟΠΥ πρέπει:

• Να στηρίζεται στη γνώση του αποθεματικού δυναμικού των ορυκτών της χώρας. Η γνώση αυτή προϋποθέτει ότι όλα τα κοιτάσματα ΟΠΥ είναι καταγεγραμμένα με τεκμηριωμένο τρόπο και ότι τα σχετικά στοιχεία είναι διαθέσιμα σε ένα διαλειτουργικό γεωχωρικό πληροφοριακό σύστημα και συμβατό με την πανευρωπαϊκή βάση γεωχωρικών δεδομένων ΟΠΥ.
• Να λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες της εξορυκτικής δραστηριότητας, που επηρεάζουν καθοριστικά τη χωροθέτηση και τη «βιώσιμη» διαχείρισή της απαιτώντας ειδικές παρεμβάσεις, που προκύπτουν από α) τον γεωγραφικό εντοπισμό τους σε θέσεις που έχει επιλέξει η ίδια η Φύση β) το γεγονός ότι οι ΟΠΥ δεν είναι «ανανεώσιμες» παρά μόνον σε κλίμακα γεωλογικού χρόνου και γ) Το γεγονός ότι η εκμετάλλευση των ΟΠΥ οδηγεί σε ορατό αποτύπωμα, οι επιπτώσεις του οποίου πρέπει να ελαχιστοποιούνται.
• Να λαμβάνει υπόψη ότι η εξορυκτική βιομηχανία είναι ευάλωτη και άρρηκτα συνδεδεμένη με τις εθνικές και διεθνείς οικονομικοπολιτικές συγκυρίες και συνεπώς να συνεκτιμά τις τάσεις και διακυμάνσεις της παγκόσμιας αγοράς πρώτων υλών.
• Να παρακολουθεί τις ευρωπαϊκές εξελίξεις σε θέματα που αφορούν στις κατευθύνσεις και όρους στρατηγικής ανάπτυξης των ΟΠΥ.
• Να δημιουργεί αξιόπιστο και κατάλληλο κλίμα για την προσέλκυση και πραγματοποίηση παραγωγικών επενδύσεων αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου της χώρας.

Έργο SARMa-Απόλυτο εργαλείο βέλτιστων πρακτικών για την εξορυκτική βιομηχανία αδρανών υλικών

Τα αδρανή υλικά βρίσκονται στην κορυφή της ζήτησης μεταξύ των ορυκτών πρώτων υλών που καταναλώνουν οι ευρωπαϊκές χώρες για να καλύψουν τις αναπτυξιακές τους ανάγκες. Η ζήτηση αυτή της κατασκευαστικής βιομηχανίας τείνει αυξανόμενη με ρυθμό μεγαλύτερο του 4,2% τον χρόνο σε ότι αφορά στην κατασκευαστική βιομηχανία των νέων κρατών μελών της Ε.Ε Την ίδια στιγμή οι πολιτικές και πρακτικές διαχείρισης των αδρανών υλικών στις συγκεκριμένες χώρες δεν είναι στο ίδιο βαθμό συμβατές με το περιβάλλον, και γενικότερα την βιώσιμη εκμετάλλευση και χρήση των φυσικών πόρων. Θέματα που συνδέονται με την παράνομη λατομική δραστηριότητα, την αξιοποίηση απορριμμάτων και παρα-προϊόντων και την ορθολογική χρήση γης δεν αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο.

Βασικός σκοπός του έργου SARMa -Sustainable Aggregates Resource Management- που ολοκληρώθηκε πρόσφατα ήταν να προσεγγίσει και να εφαρμόσει ενιαία στρατηγική διαχείρισης, εκμετάλλευσης και χρήσης των αδρανών υλικών διασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτό την βιωσιμότητα των διαθέσιμων αποθεμάτων τους σε σχέση με τις υφιστάμενες και μελλοντικές ανάγκες. Η μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων μαζί με τις απαιτήσεις για κοινωνική συναίνεση βρίσκονται στο επίκεντρο σχετικών ευρωπαϊκών οδηγιών που μεταξύ άλλων προτρέπουν στην «ανακύκλωση» εξορυκτικών απορριμμάτων, βιομηχανικών αποβλήτων και οικοδομικών μπαζών με την μορφή αδρανών υλικών. Στην περίπτωση της διασυνοριακής/διακρατικής διάστασης των θεμάτων αυτών οι παραλείψεις τεχνογνωσίας και συντονισμού στην παραγωγή και διακίνηση των αδρανών υλικών είναι ακόμη μεγαλύτερες.

Οι επιμέρους αντικειμενικοί στόχοι του έργου SARMa περιλάμβαναν,
• την ανάπτυξη ενιαίας διασυνοριακής στρατηγικής εκμετάλλευσης και διαχείρισης των αδρανών υλικών
• την διασφάλιση βιωσιμότητας των αδρανών υλικών, στην βάση της σχέσης κόστους/οφέλους και σε συνδυασμό με την βέλτιστη αξιοποίηση των πρωτογενών αποθεμάτων αλλά και των δευτερογενών πηγών που αναφέρονται στα «εν γένει» απορρίμματα, απόβλητα και παρα-προϊόντα
• τον συντονισμό διάχυσης και μεταφοράς της «ευρωπαϊκής» τεχνογνωσίας, αλλά και οργάνωσης και προώθησης μηχανισμών κατάρτισης στην βέλτιστη πρακτική εκμετάλλευσης, διαχείρισης και παραγωγικής λειτουργίας λατομικών επιχειρήσεων, και στην θεσμική παρέμβαση αρμόδιων κυβερνητικών υπηρεσιών και κοινωνικών εταίρων.
• την δημιουργία κοινής βάσης δεδομένων και δικτύου ενημέρωσης σύμφωνα με κείμενες ευρωπαϊκές πρακτικές και οδηγίες, συμπεριλαμβανομένων αυτών που αφορούν τις οικολογικά προστατευόμενες περιοχές, τις χρήσεις γης και τις διεθνείς υποδομές μεταφορών
• την σύσταση και καθιέρωση και εδραίωση περιφερειακού κέντρου SARMa με την συμμετοχή όλων των θεσμικών εταίρων που εκπροσωπούν τις αρμόδιες υπηρεσίες, τις οικονομικές δυνάμεις και την κοινωνία

Σε τοπικό επίπεδο οι προηγούμενοι στόχοι εξειδικεύονται συγκεκριμένα,
• στην ορθολογική εκμετάλλευση πρωτογενών αδρανών υλικών
• στην πρόληψη η/και μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και στην αποτελεσματικότερη αποκατάσταση
• στον περιορισμό της παράνομης λατομικής δραστηριότητας
• στην προώθηση της διαδικασίας ανακύκλωσης
• στην σχετική ενημέρωση και κατάρτιση του κοινού
Οι εθνικοί/περιφερειακοί στόχοι αφορούν,
• στην αποθεματική εκτίμηση των αδρανών υλικών και καταγραφή των δικτύων μεταφοράς τους
• στην εναρμόνιση των υφιστάμενων πολιτικών και την διαμόρφωση διαπεριφερειακής στρατηγικής στα θέματα προστατευόμενων περιοχών και χρήσεων γης
• στην ανάπτυξη βέλτιστων πρακτικών «χωροταξικής» και οικονομοτεχνικής προσέγγισης σύνθετων πηγών αδρανών υλικών
Οι διακρατικοί/διασυνοριακοί στόχοι επικεντρώνονται,
• στην ανάδειξη και καθορισμό μεθόδων διακρατικής εναρμόνισης των πρακτικών SARMa
• στην «αρχιτεκτονική» σχεδίαση ενός πολυεπίπεδου και πολυθεματικού Πληροφοριακού Συστήματος Αδρανών Υλικών (Aggregates Intelligence System) σαν ένα βιώσιμο και διαρκές εργαλείο μεταφοράς τεχνογνωσίας
• στην οργάνωση συνεδρίων ενημέρωσης και σεμιναρίων κατάρτισης και εκπαίδευσης στο πλαίσιο λειτουργίας του Περιφερειακού Κέντρου SARMa

Η μεθοδολογία SARMa, σε σχέση με τους προηγούμενους στόχους και επίπεδα παρέμβασης που πραγματοποίησε, εφαρμόσθηκε σε λατομικά κέντρα αδρανών υλικών στις νοτιοανατολικοευρωπαϊκές χώρες που συμμετείχαν στο έργο. Η διακρατική/διαπεριφερειακή εναρμόνιση, στο πλαίσιο ενός ενιαίου συστήματος βέλτιστων πρακτικών εκμετάλλευσης και βιώσιμης διαχείρισης αδρανών υλικών, βασίσθηκε στην πραγματοποίηση σεμιναρίων επιμόρφωσης και κατάρτισης, και την έκδοση σχετικών πολυγλωσσικών εγχειριδίων. Η υιοθέτηση της μεθοδολογίας SARMa στην παραγωγική λειτουργία των λατομικών επιχειρήσεων και στο κανονιστικό πλαίσιο των αρμόδιων εθνικών υπηρεσιών είναι βασικό ζητούμενο αλλά και απαραίτητη προϋπόθεση για παραπέρα σύγκλιση με τις ισχύουσες ευρωπαϊκές πολιτικές βιώσιμης ανάπτυξης. Για το λόγο αυτό η άμεση εμπλοκή όλων των «εν δυνάμει» ενδιαφερόμενων ομάδων χρηστών αποτέλεσε βασική προτεραιότητα του έργου. Σε κάθε περίπτωση το έργο SARMa εντάχθηκε απόλυτα στο στρατηγικό πλαίσιο που διαμορφώνεται σήμερα από τις πολιτικές για την βιωσιμότητα των φυσικών πόρων και την πρωτοβουλία για ανταγωνιστικές ορυκτές πρώτες ύλες στην Ευρώπη.

Το ΙΓΜΕ ήταν υπεύθυνο για τις ερευνητικές εργασίες που αφορούν στον καθορισμό βέλτιστων πρακτικών εκμετάλλευσης και κοιτασματολογικής βιωσιμότητας των αδρανών υλικών, στον περιορισμό των παράνομων εξορυκτικών δραστηριοτήτων και εμπορικής αξιοποίησης των λατομικών και άλλων απορριμμάτων. Επίσης επέλεξε και παρείχε επιστημονικά δεδομένα για τα ελληνικά λατομεία αδρανών υλικών, στα οποία πραγματοποιήθηκε πιλοτική εφαρμογή της μεθοδολογίας SARMa, και συντάχθηκε σχετική μελέτη. Το ΙΓΜΕ συντόνισε την προγραμματική παρουσία της Περιφέρειας Κ. Μακεδονίας και της Νομαρχίας Αχαΐας, καθώς και δύο ιδιωτικών επιχειρήσεων του κλάδου που συμμετείχαν με τον ρόλο του παρατηρητή. Γενικά το ΙΓΜΕ με τον ρόλο του ειδικού σε θέματα οικονομικής γεωλογίας και λατομικής νομοθεσίας παρενέβη συνολικά στην εσωτερική επιστημονική λειτουργία του έργου.

Δύο ήταν τα βασικά αποτελέσματα,

• η προσπάθεια εναρμόνισης των μεταλλευτικών πολιτικών στις χώρες των δυτικών Βαλκανίων, στην Ιταλία και την Αυστρία
• η σύνταξη βέλτιστων πρακτικών για την εξορυκτική βιομηχανία αδρανών υλικών

Έργο ProMine-Εντοπισμός νέων πλούσιων κοιτασμάτων για νανο-προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας

Το έργο ProMine-“Nano-particle products from new mineral resources in Europe” αποτελεί την σημαντικότερη σήμερα προγραμματική πρωτοβουλία της ευρωπαϊκής εξορυκτικής βιομηχανίας μη ενεργειακών μεταλλικών ορυκτών, που ανέλαβαν 5 μεταλλευτικές εταιρίες (παράγουν περισσότερο από το 70% βασικών και πολυτίμων μετάλλων στην Ε.Ε.) σε συνεργασία με γεωλογικά ινστιτούτα, ακαδημαϊκά κέντρα και επιχειρήσεις καινοτόμων υλικών και νανο-τεχνολογικών προϊόντων. Με την έγκριση και χρηματοδότηση του το έργο ProMine επωμίζεται και αναλαμβάνει να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στην βιώσιμη λειτουργία και ανάπτυξη της μεταλλευτικής παραγωγής. Νέες μέθοδοι κοιτασματολογικής έρευνας, καινοτόμες τεχνολογίες διαχείρισης των αποβλήτων και εκτίμησης του περιβαλλοντικού κινδύνου, και υψηλής προστιθέμενης αξίας προϊόντα έρχονται να υποστηρίξουν τις συγκεκριμένες προτεραιότητες που θέτει η νέα Πρωτοβουλία και να συμβάλλουν στην εφαρμογή της.

Βασικός σκοπός του ProMine είναι να περιορίσει το αρνητικό ισοζύγιο της Ε.Ε. στην εμπορική διακίνηση μεταλλικών πρώτων υλών σε συνδυασμό με την τεχνολογική ανάπτυξη και την βιομηχανική διάθεση 5 νέων προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας. Παράλληλα με την εφαρμογή καινοτόμων μεθόδων κοιτασματολογικής έρευνας και εκμετάλλευσης , καθώς και επαναξιοποίησης των αποβλήτων να αυξήσει το διαθέσιμο μεταλλευτικό δυναμικό της Ευρώπης, να ενισχύσει την ανταγωνιστική της ετοιμότητα και να ελαχιστοποιήσει τις επιπτώσεις στο περιβάλλον.

Η στρατηγική λειτουργικής ροής του έργου ProMine χαρακτηρίζεται και διαρθρώνεται από την συνεκτική δομή και την ολοκληρωμένη αλλά και συνεκτική εξέλιξη και μετάβαση από τις νέες τεχνολογικές προσεγγίσεις εντοπισμού και εξόρυξης μη ενεργειακών μεταλλικών ορυκτών, μέχρι την ανάπτυξη και παραγωγή καινοτόμων προϊόντων. Η διαδικασία αυτή συνοδεύεται στο σύνολο της από την διάχυση της γνώσης που προκύπτει, την βιώσιμη διαχείριση του περιβάλλοντος και την προοπτική αξιοποίησης και εφαρμογής του μοντέλου ProMine.

Στους επιμέρους αντικειμενικούς στόχους και κύρια παραδοτέα περιλαμβάνονται,
• η δημιουργία πανευρωπαϊκής GIS-βάσης δεδομένων ορυκτών πρώτων υλών με έμφαση στα στρατηγικής σημασίας μη ενεργειακά μεταλλικά ορυκτά τόσο σε πρωτογενείς όσο και δευτερογενείς κοιτασματολογικές πηγές
• η αποθεματική/κοιτασματολογική εκτίμηση στρατηγικών μετάλλων και ορυκτών που δεν εξορύσσονται σήμερα στην Ευρώπη π.χ. Nb, PGE, REE
• η ανάπτυξη 3D/4D μοντέλων κοιτασματολογικής έρευνας για τον εντοπισμό μεταλλοφοριών μεγάλου βάθους με εφαρμογή σε μεταλλευτικές περιοχές της Σκανδιναβίας, της Κ. Ευρώπης, της Ιβηρικής και της Βαλκανικής/Ελλάδας
• η παραγωγή 5 νέων προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας σε συνδυασμό με σχετικές δοκιμές βιομηχανικών χρήσεων και μελέτες LCA (Life Cycle Analysis), και έμφαση στην περιβαλλοντική διάσταση
• η ανάπτυξη φιλικών στο περιβάλλον μεθόδων εμπλουτισμού και διαχείρισης αποβλήτων συμπεριλαμβανομένης της βιουδρομεταλλουργίας
• η διάχυση και αξιοποίηση των αποτελεσμάτων προς όφελος των «εν γένει» χρηστών και του κοινωνικού συνόλου

Το ΙΓΜΕ μαζί με τις μεταλλευτικές εταιρείες Ελληνικός Χρυσός και Ελληνικοί Λευκόλιθοι συμμετέχουν ενεργά στην υλοποίηση όλων των προαναφερόμενων προγραμματικών στόχων του έργου με το σύνολο των ερευνητικών και αναπτυξιακών δραστηριοτήτων να επικεντρώνονται σε μεταλλευτικά κέντρα με δυναμική παραγωγική παρουσία και ενδιαφέρον. Συγκεκριμένα οι νέες προτεινόμενες μέθοδοι κοιτασματολογικής έρευνας για τον εντοπισμό χρυσοφόρων μετασωματικών πολυμεταλλικών συγκεντρώσεων και μεταλλοφοριών πορφυρικού χαλκού σε μεγάλο βάθος θα δοκιμασθούν ευρύτερα σε περιοχές της ΒΑ Χαλκιδικής. Στο πλαίσιο της τρέχουσας μεταλλευτικής δραστηριότητας στις περιοχές Στρατωνιου-Στρατονίκης και μεταλλείων Γερακινής, θα αναπτυχθούν και θα εφαρμοσθούν καινοτόμες τεχνολογίες περιβαλλοντικής διαχείρισης των αποβλήτων και παραπροϊόντων σε μια προοπτική αξιοποίησης τους για την παραγωγή «νανο-πυριτικών» προϊόντων. Τέλος θα υπάρξει σεμιναριακή και ενημερωτική προσέγγιση της τοπικής κοινωνίας για την συμβολή του ProMine στην βιώσιμη ανάπτυξη.

Τα κοιτάσματα ΒΑ Χαλκιδικής πιο κοντά στην παραγωγική εκμετάλλευση

Η μεταλλευτική εταιρία Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. ανακοίνωσε πρόσφατα την οικονομική συνεργασία με την Qatar Holding LLC με αναφορά στην εξόρυξη των πολυμεταλλικών κοιτασμάτων ΒΑ Χαλκιδικής με επίκεντρο την μεταλλουργία χρυσού. Η συμφωνία πραγματοποιήθηκε παρουσία του πρωθυπουργού γεγονός που σηματοδοτεί την απόφαση της χώρας να αξιοποιήσει τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα στην βάση της αναπτυξιακής σταθερότητας που εξασφαλίζει η βιωσιμότητα του ορυκτού πλούτου.

European Goldfields Limited (TSX / AIM: EGU) (“European Goldfields” or the “Company”) announced recently that it has agreed heads of terms (“Heads of Terms”) with Qatar Holding LLC (“Qatar Holding”) for the provision of a US$600 million 7 year Senior Secured Loan Facility with Equity Participation (the “Facility”). Pursuant to the Heads of Terms, the Facility will be structured as a US$600 million 7 year loan at an interest margin of 7% above 6-month Libor per annum and will be repayable in 8 equal installments commencing in 2015 (the “Facility Agreement”). The loan will be secured over the Company’s Greek assets, including a pledge of the shares of all intermediate holding companies, and will contain certain informational and financial covenants. The Equity Participation feature of the Facility will encompass the issuance to Qatar Holding of warrants (the “Warrants”) for the purchase of 40,444,913 shares in the Company at a strike price of C$9.08 per share (equivalent to the 5 day VWAP on the TSX). The Facility will be used primarily for the development of the Company’s Skouries and Olympias gold projects in Greece, for which the Environmental Permit was recently granted, as well as general corporate purposes. The Company also proposes to offer unsecured loan notes with warrants for US$150 million (the “Loan Notes”) to be made available to existing shareholders on the same economic terms as the Facility. These Loan Notes will be listed on an international exchange and will include the normal terms and conditions for such an instrument. The aggregate proceeds of US$750 million from the Facility and the Loan Notes are expected to fully finance the Company’s entire project portfolio. The Company has also been advised that in two separate transactions, Qatar Holding has acquired from Aktor Construction International Limited (“Aktor”) and Mr. Dimitrios Koutras collectively, an aggregate 18,202,687 shares at C$10 per share (representing 9.9% of the undiluted share capital of the Company) and has entered into a call option agreement allowing it to acquire a further 9,373,390 shares in the Company at a price of C$13 per share. As a result and prior to the exercise of the call option, Aktor now holds 22,447,246 shares (representing 12.2% of the undiluted share capital of the Company) and Mr. Koutras holds 5,521,387 shares (representing 3.0% of the undiluted share capital of the Company). The Facility and related issuance of warrants are subject to exclusivity, definitive documentation and shareholder and regulatory approval.