Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015

Αλυσίδα με συγκεριμένους κρίκους η μεταλλευτική παραγωγή


Η αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου μπορεί να είναι εκμεταλλεύσιμη και βιώσιμη παραγωγικά όταν λειτουργεί καθετοποιημένα, καινοτομεί τεχνολογικά και καλύπτει όλο το φάσμα της μεταλλευτικής αλυσίδας, από την κοιτασματολογική έρευνα και την εξόρυξη μέχρι την μεταλλουργία, τα τελικά προϊόντα και την περιβαλλοντική διαχείριση και αποκατάσταση.  Σε επίπεδο χώρας αυτό σημαίνει ότι υπάρχει εθνική στρατηγική και σχέδιο, αλλά και πολιτική βούληση, έτσι ώστε όλοι οι επιμέρους συντελεστές που συμμετέχουν σε διάφορους τομείς της παραγωγικής αλυσίδας να είναι παρόντες αδειοδοτικά και έτοιμοι τεχνολογικά να συνεργαστούν  και να συμβάλλουν στην ολοκληρωμένη υλοποίηση της. Τότε μόνο εισπράττεται η συνολική μεταλλευτική αξία, δημιουργείται πρόσθετο τεχνογνωσιακό κεφάλαιο, θωρακίζεται η βιωσιμότητα της δρατηριότητας και αυξάνεται έτσι η ανθεκτικότητα της απέναντι στις όποιες οικονομικές και κοινωνικές αναταράξεις. Με άλλα λόγια τα προβλήματα καταλήγουν να βρίσκονται πιο κοντά στις λύσεις τους. Μια εξέλιξη ιδιαίτερα θετική, αφού όπως προκύπτει τα τελευταία χρόνια, η μεταλλευτική βιομηχανία βρίσκεται συχνά πολύ πιο μπροστά από άλλους βιομηχανικούς κλάδους σε ότι αφορά στην διαρκή αναζήτηση  και εφαρμογή βέλτιστων τεχνικών παραγωγής.  

Χαρακτηριστικές περιπτώσεις στην κατεύθυνση αυτή αποτελούν οι μεταλλευτικές δραστηριότητες στην Σουηδία και Φινλανδία. Για παράδειγμα οι σουηδικές μεταλλευτικές εταιρίες (LKAB, Boliden, Lundin Mining) λειτουργούν τόσο εξορυκτικά όσο και μεταλλουργικά, σε περισσότερα από ένα μεταλλεία και μεταλλουργικές μονάδες παραγωγής μετάλλων σιδήρου, χαλκού, ψευδαργύρου, μολύβδου, νικελίου, χρυσού και αργύρου. Η συνεχής προσπάθεια και επιδίωξη για καινοτόμες τεχνολογικές βελτιώσεις και νέες τεχνικές και μεθοδολογίες διατηρούν σε ύψηλη παραγωγική ετοιμότητα και ποιότητα μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων που παρέχουν υπηρεσίες και υποδομές μηχανολογικής/μηχανικής υποστήριξης. Η ευρύτερη αυτή λειτουργική διασύνδεση, ενισχύει και διασφαλίζει  την βιωσιμότητα της μεταλλευτικής δραστηριότητας συνολικά, περιλαμβάνοντας εκτός από τις μεταλλευτικές επιχειρήσεις, και άλλους βιομηχανικούς συντελεστές του κλάδου, ορισμένοι από τους οποίους, όπως Atlas Copco, Sandvik, ABB, Metso, Outotec, είναι πρωτοπόροι στον κόσμο. Στη βάση αυτή η συνεχής αναζήτηση βέλτιστων τεχνικών έχει σήμερα σαν αποτέλεσμα συνεργασίες με την Volvo για αυτοκινούμενα χωρίς οδηγούς φορτηγά και την Ericsson για νέα 5G συστήματα με εφαρμογές στην μεταλλευτική παραγωγή. Το καλά όπως φαίνεται δομημένο αυτό πλαίσιο,σε συνδυασμό με συνετές επιχειρηματικές κινήσεις και συντεταγμένη πολιτική και δοιηκητική παρουσία από το κράτος είχε σαν αποτέλεσμα η Boliden, σε μια δύσκολη ομολογουμένως μεταλλευτική χρονιά όπως ήταν το 2015, να παρουσιάζει αύξηση της μετοχικής της αξίας κατά 20% ενώ την ίδια περίοδο η αντίστοιχη αξία μετοχών μεγαλύτερων εταιριών του κλάδου παρουσιάζει σημαντική πτώση με τον λεγόμενο παγκόσμιο μεταλλευτικό δείκτη να πέφτει κατά 40%. Είναι φανερό πως η συγκροτημένη και δομημένη οργάνωση με την παρουσία της  έρευνας, των μεταλλείων, της μεταλλουργίας, της περιβαλλοντικής διαχείρισης, και την ευρύτερη συμβολή και σύμπραξη εργολαβικών συντελεστών στο εσωτερικό αλλά και περιφερειακά της παραγωγής, μειώνουν τις ανεξέλεγκτες λειτουργικές επιπτώσεις και τους κινδύνους που συνεπάγονται. Μερική κάθετη ή οριζόντια οργανωτική απουσία μπορεί να λειτουργήσει σαν αδύνατος κρίκος της μεταλλευτικής παρααγωγικής αλυσίδας.
Και βέβαια στη βάση όλων των παραπάνω βρίσκονται η αντικειμενική πολιτική ανάλυση και ανταπόκριση, και η ευρύτερη ενημέρωση, γνώση και αντίληψη της κοινωνίας για την αναπτυξιακή σημασία, αλλά και τις πολλές χρήσεις και προϊόντα ορυκτών και μετάλλων που καλύπτουν σταθερά  πλήθος καθημερινών αναγκών.  



 

Τρίτη 22 Δεκεμβρίου 2015

Κλιματικές αλλαγές ανάλογα με τα «κέφια» της γης

Χαρές και πανηγύρια πριν από μερικές μέρες στο Παρίσι όπου ειδικοί και μη ειδικοί, πολιτικοί και υπηρεσιακοί, συμφώνησαν όλοι μαζί στους τρόπους και τα μέτρα που, εφαρμόζοντας τα, θα σταματήσουν την αλλαγή του κλίματος και θα σώσουν τον πλανήτη. Και αυτό θα γίνει απλά  μειώνοντας δραστικά  τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου, και κυρίως του διοξείδιου του άνθρακα, σε παγκόσμιο επίπεδο. Πέρα από τα εμφανώς αδύνατα επιστημονικά σημεία του θέματος, το  πολιτικό μέρος της ιστορίας αυτής έχει ιδιαίτερα ψυχοσυνθετικό ενδιαφέρον, αν και τα αντανακλαστικά του είναι στη βάση τους επικοινωνιακού χαρακτήρα. Είναι φανερό ότι οι συζητήσεις και οι σχετικά εύκολες σύμφωνες αποφάσεις γύρω από το κλίμα και την υπερθέρμανση του πλανήτη αποτελούν πολιτικό άλλοθι απέναντι σε όσους ισχυρίζονται ότι δεν μπορούν να υπάρχουν ευρύτερες συμφωνίες σε μεγάλα και σημαντικά  ζητήματα του κόσμου. Ένα άλλοθι που λόγω και της ισχυρής κοινωνικής αποδοχής που έχει, βολεύει σε μεγάλο βαθμό και χρησιμοποιείται σε βαθμό «ληστρικής» εκμετάλλευσης από πολλούς και διάφορους. Το μόνο θετικό της υπόθεσης, και εδώ έγκειται η ψυχοσυνθετική διάσταση που έχει το θέμα, είναι ότι η παγκόσμια κοινότητα προσεγγίζει από κοινού ένα πρόβλημα και κατορθώνει να καταλήγει σε συνολική συμφωνία. Άσχετα τώρα αν το κατόρθωμα αυτό αφορά κάτι ακατόρθωτο. Αυτό που μένει, και αυτό αποτελεί το άλλοθι, είναι ότι μπορούμε να συμφωνούμε μεταξύ μας. Το γεγονός τώρα ότι δεν σταματάμε τους δεκάδες πολέμους, δεν μοιράζουμε ισότιμα τον πλούτο, δεν ελέγχουμε τις φυσικές καταστροφές και δεν σεβόμαστε τη δημοκρατία, η ευθύνη είναι άλλων και όχι αυτών που έχουν την πολιτική δύναμη και την οικονομική εξουσία.  Συφωνία λοιπόν για το κλίμα, που δεν κοστίζει τίποτα, και όλα τα άλλα επιτρέπονται.

Επί της ουσίας τώρα οι κλιματικές, όπως και άλλες σημαντικότερες φυσικές αλλαγές, είχαν και έχουν σχέση με τις κινήσεις των λιθοσφαιρικών πλακών που ευθύνονται για την εξωτερική και εσωτερική εξέλιξη του πλανήτη στο γεωλογικό χρόνο. Συμβαίνει με απλά λόγια, ήπειροι να αλλάζουν «πρόσωπο», περιοχές να μεταβάλλουν γεωγραφικά μήκη και πλάτη με αποτέλεσμα να βρεθούν ξαφνικά από την ξηρά κάτω από την θάλασσα,  όπως και το αντίθετο,  μαγνητικά πεδία να ματακομίζουν και να διαφοροποιούνται, ρήγματα, ηφαίστεια και σεισμοί να ζωντανεύουν ανάλογα με τα τεκτονικά κέφια της  γης. Και όλα αυτά έχουν φυσικά επηρεάσει διαχρονικά την εκάστοτε συμπεριφορά του πλανήτη, τις κλιματικές συνθήκες και την καθημερινότητα των ανθρώπων. Και επειδή ποτέ δεν θα μπορέσουμε να σταματήσουμε τις κινήσεις των λιθοσφαιρικών πλακών, δεν υπάρχει καμία περίπτωση να κάνουμε το ίδιο με τις κλιματικές αλλαγές. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να διαχειριστούμε πιο αποτελεσματικά τους κινδύνους από τις φυσικές καταστροφές. Μερικοί βολεύονται να τις αποκαλούν κλιματικές καταστροφές επιδιώκοντας και στην περίπτωση αυτή να εξυπηρετήσουν δικά τους συμφέροντα.  Σεισμοί, ηφαίστεια, τσουνάμι είναι όλα καταστροφικά φαινόμενα που έχουν άμεση ή έμμεση γεωδυναμική προέλευση. Πλυμμύρες, κατολίσθησεις, καθιζήσεις έχουν σχέση με την γεωλογία μιας περιοχής, ενεργοποιούνται όμως συχνά λόγω ανθρωπογενών δραστηριοτήτων και ακραίων καιρικών συνθηκών.

Όλες λοιπόν αυτές οι συζητήεις  περί αναχαίτισης των κλιματικών αλλαγών δεν έχουν καμία προπτική και δεν προσφέρουν βιώσιμες λύσεις στο πρόβλημα προστασίας και θωράκισης από τις φυσικές καταστροφές.  Στην πραγματικότητα οι λύσεις σε όλες τις περιπτώσεις αυτές είναι γεωλογικές και σε αυτή την κατεύθυνση πρέπει να τις αναζητήσουμε. Πριν 3 600 χρόνια στάχτη και τσουνάμι από την ηφαιστιακή έκρηξη στη Σαντορίνη  κατέστρεψε των Μινωϊκό πολιτισμό. Το 2004 σεισμός προκάλεσε τσουνάμι που «έπνιξε» 280 000 ανθρώπους στις ακτές της Ταϋλάνδης. Χιλιάδες  χρόνια ανάμεσα στα δύο γεγονότα με την ανθρωπότητα να παραμένει ανήμπορη στην αποτελεσματική αντιμετώπιση τους.  Το Παρίσι ότι  δείχνει ότι επιλέγουμε να βαδίζουμε σε ένα δρόμο που δεν οδηγεί πουθενά ενώ την ίδια στιγμή οι αληθινοί κίνδυμοι παραμένουν το ίδιο απειλιτικοί.








Σάββατο 5 Δεκεμβρίου 2015

Το κλίμα είναι αποκλειστική υπόθεση της γης

Τα θέματα της κλιματικής αλλαγής και υπερθέρμανσης του πλανήτη βρίσκονται εδώ και αρκετά χρόνια στο επίκεντρο της επικαιρότητας. Η συνάντηση στο Παρίσι ήρθε απλά να θυμήσει ότι η επικοινωνιακή διείσδυση τους ξεπερνάει κάθε προηγούμενο και ουσιαστικά δεν έχει αντίπαλο.  Πρώτα στην πολιτική ατζέντα, στα βασικά ενδιαφέροντα της κοινωνίας και σημαία όλων των ακτιβιστικών κινήσεων. Ίσως είναι τα μοναδικά θέματα στα οποία υπάρχει ταύτιση απόψεων και δράσεων του «συστήματος» με τους μόνιμους  αντιπάλους του. Και βέβαια αυτοί που κυρίως βγαίνουν κερδισμένοι είναι οι χιλιάδες ερευνητές και κέντρα που στη βάση των απειλητικών σεναρίων που δημοσιεύουν κρατούν σε «ομηρία» πολιτικούς, δημόσιους φορείς και διοικήσεις, οικονομικές δραστηριότητες και κοινωνικά σύνολα. Έχουν πετύχει δηλαδή να ελέγχουν, να καθορίζουν και να επηρεάζουν το σύνολο των αποφάσεων που παίρνονται σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό από μόνο του είναι ένα εκπληκτικό, και από την άλλη όμως τρομακτικό κατόρθωμα.

Αφού λοιπόν το θέμα «πουλάει» κάθε λαοπλάνος πολιτικός και ο καθένας ψεκασμένος ακτιβιστής  «κρεμάει» την ετικέτα ή σηκώνει την σημαία του ιδεολόγου κλιματιστή με στόχο τις περισσότερες  φορές το περιτύλιγμα και όχι το περιεχόμενο. Διάφοροι ερευνητές και ερευνητικά κέντρα τρέχουν να δηλώσουν παρόν και έτοιμοι να σώσουν και αυτοί με τη σειρά τους τον πλανήτη. Μοναδικό τους ενδιαφέρον βέβαια είναι να πάρουν και αυτοί μερίδιο ή έστω ένα μικρό κομμάτι από το καλά στημένη και πλουσιοπάροχη χρηματιστηριακή πίττα. Τα ποσά που απλόχερα μοιράζονται αλλοιώνουν κάθε ηθική αξία επιστημονικής δεοντολογίας και μετατρέπουν ερευνητικά προγράμματα σε υψηλά αμειβόμενες επιχειρηματικές δραστηριότητες, συχνά με πρακτικές εμπορευματοποίησης, ενώ σε άλλους οικονομικούς και κοινωνικούς τομείς οι περικοπές διαδέχονται η μία την  άλλη. Οι πηγές και οι κάνουλες χρηματοδότησης ρέουν σταθερά και ασταμάτητα χωρίς κανένας να ρωτάει πως, τι και γιατί. Και εδώ που τα λέμε η επιστημονική εξίσωση που καλούνται να λύσουν είναι μάλλον απλή και το αποτέλεσμα γνωστό προ πολλού. Ότι δηλαδή για την υπερθέρμανση του πλανήτη ευθύνονται τα ανθρωπογενή αέρια του θερμοκηπίου, με βασικό ένοχο το διοξείδιο του άνθρακα. Το πρακτικό συμπέρασμα που προκύπτει είναι περίπου ότι, «εξαφανίζουμε το διοξείδιο του άνθρακα από τη γη και λύσαμε το πρόβλημα». Μέτρα στην καθημερινότητα λοιπόν , μεγαλόπνοα σχέδια, πιεστικοί στόχοι για το 2020, 2025, 2050 και πάει λέγοντας. Άλλο τώρα αν η παραγωγή, η οικονομία και τελικά η κοινωνία δεν μπορούν να ακολουθήσουν με αποτέλεσμα απότομες και απρόσμενες αρρυθμίες στην ανάπτυξη, και απρόβλεπτες επιπτώσεις στην απασχόληση. Γιατί φυσικά όλα έχουν το τίμημα τους, το μέγεθος του οποίου πολλασιάζεται λογαριθμικά, κυρίως σε συνθήκες υστερίας.
       
Και ενώ η κλιματική υστερία καλά κρατεί δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι σκοτώνονται και χάνονται κάθε χρόνο από φυσικές καταστροφές. Σεισμοί, τσουνάμι, κατολισθήσεις, πλημμύρες πλήττουν καθημερινά την ανθρωπότητα. Και αντί τα ερευνητικά χρήματα να πάνε στην πρόγνωση, στην διαχείριση και θωράκιση από τους καταστροφικούς αυτούς κινδύνους, όλα ανάγονται και αιτιολογούνται στη βάση της κλιματικής αλλαγής. Μοναδικός Για να σώσουμε δηλαδή τον κόσμο από τις φυσικές καταστροφές θα πρέπει πρώτα να σταματήσουμε τις κλιματικές αλλαγές. Με άλλα λόγια «ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι».

Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι οι εκπομπές αερίων αποτελούν σοβαρό περιβαλλοντικό κίνδυνο, όχι όμως για λόγους που συμβάλλουν για την άνοδο της θερμοκρασίας αλλά κυρίως για τον έλεγχο και τον περιορισμό της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Εκεί βρίσκεται ο πραγματικός κλυνδυνος για την ανθρώπινη υγεία και την οικολογική υποβάθμιση των φυσικών αποδεκτών.


Η κλιματική αλλαγή έχει διαχρονική σχέση με το γεωλογικό χρόνο και ακολουθεί πιστά συγκεκριμένες γεωδυναμικές και γεωχημικές εξελίξεις που δρομολογούνται στον πλανήτη. Απέναντι λοιπόν στην πλεοψηφία που νομίζει ότι θα σταματήσει τις  όποιες κλιματικές αλλαγές μειώνοντας το διοξείδιο του άνθρακα, υπάρχει μια μειονότητα, αιρετική για μερικούς αλλά σίγουρα επιστημονικά ορθή και αντικειμενική, που μελετά, αναλύει και ερμηνεύει τα φαινόμενο μέσα από την ιστορία της γης. Γιατί τελικά για την γη πρόκειται. Αυτή είναι που με την εσωτερική και εξωτερική της λειτουργία ρυθμίζει από μόνη της το κλίμα και τις αλλαγές του.  


Άλλη σχετική αρθογραφία στις παρακάτω διασυνδέσεις