Συνεκτική και ευρείας κοινωνικής αποδοχής η προοπτική μεταλλευτικής ανάπτυξης στη Χαλκιδική

Μετά την ομολογουμένως συγκλονιστική παρουσία των 5 000 και πλέον εργαζομένων στα μεταλλεία Χαλικδικής και ενώ δεν έχουν δωθεί ακόμη συγκεκριμένες απαντήσεις για το μέλλον της παραγωγικής δραστηριότητας, είναι ίσως απαραίτητο για άλλη μια φορά να θυμίσει κάποιος το βασικό περιεχόμενο, χαρακτηριστικά και στόχους της επιχειρηματικής προσπάθειας που γίνεται.

Στην ΒΑ Χαλκιδική βρίσκεται σε εξέλιξη η μεγαλύτερη «εν δυνάμει» μεταλλευτική επένδυση στην Ελλάδα, και μια από τις σπουδαιότερες της σύγχρονης ευρωπαϊκής ιστορίας. Στόχος της η συνολική αξιοποίηση και εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου και του κοιτασματολογικού δυναμικού της περιοχής. Χαρακτηριστικό διαχρονικό γνώρισμα και πλεονέκτημα η πολυμεταλλική διάσταση που υποστηρίζει την οικονομική παρουσία  μολύβδου, ψευδαργύρου, χαλκού, χρυσού και αργύρου. Τα πλούσια διαθέσιμα αποθέματα και η πολυμεταλλικότητα τους προσθέτουν επιπλέον παραγωγική αξία και διευρύνουν την λειτουργική βιωσιμότητα και την αναπτυξιακή προοπτική. Προκύπτει λοιπόν και επιβεβαιώνεται για άλλη μια φορά ότι το μέλλον της ΒΑ Χαλκιδικής είναι και εξακολουθεί να παραμένει σε μεγάλο βαθμό «μεταλλευτικό». Από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου και την «χρυσή» εποχή των Μακεδόνων μέχρι σήμερα η περιοχή βρίσκεται στο επίκεντρο κοινωνικής και οικονομικής δραστηριότητας στη  βάση των  διαχρονικά αστείρευτων  πηγών ορυκτών πρώτων υλών που διαθέτει. Το ίδιο συμβαίνει και τώρα, γεγονός που έχει προσελκύσει το παρόν επιχειρηματικό και επενδυτικό ενδιαφέρον, αλλά είναι και ο βασικός λόγος που χωραταξικά ο ευρύτερος χώρος εξακολουθεί να χαρακτηριζεται μεταλλευτικός. Χώρος δηλαδή στον οποίο η αξιοποίηση του διαθέσιμου μεταλλευτικού δυναμικού σε σχέση με το προσδοκώμενο δημόσιο συμφέρον, βρίσκεται σε απόλυτη αναπτυξιακή προτεραιότητα.

Στο πλαίσιο της εξελισσόμενης επένδυσης, η τρέχουσα παραγωγική δραστηριότητα, οι εκσυγχρονιστικές παρεμβάσεις στα μεταλλεία, τις εγκαταστάσεις και τις υποδομές, η κατασκευή των νέων εργοστασίων, οι περιβαλλοντικές αποκατάστασεις και η συνεχής κοιτασματολογική έρευνα απασχολούν άμεσα 2.000 εργαζόμενους, πολλαπλάσια περισσότεροι κερδίζουν και διατηρούν έμμεσα εισοδήματα, ενώ οι περιφερειακές και τοπικές οικονομίες κινούνται ανοδικά και σε υψηλά επίπεδα.

Σε μια εποχή που η χώρα διανύει μια παρατεταμένη κρίση, βρίσκεται στα όρια της κοινωνικής εξαθλίωσης και βιώνει φαινόμενα πρωτοφανούς και ανεξέλεγκτης ανεργίας, η επίσημη πολιτεία αντιμετωπίζει μάλλον εχθρικά ή αν θέλετε  απειλιτικά, μια από τις δυναμικότερες παραγωγικές επενδύσεις που  πραγματοποιήθηκαν ποτέ σε ελληνικό έδαφος. Η αρμόδιοι πολιτικοί προϊστάμενοι λοιπόν θέλουν να ακυρώσουν την εφαρμογή της υπάρχουσας σύμβασης θέτωντας σε κίνδυνο την δημιουργική προοπτική και το αναπτυξιακό μέλλον της χώρας. Και όλα αυτά φαίνεται ότι αποφασίζονται στη βάση των πιέσεων κάποιων ομάδων που «λασπολογούν» και  καταστροφολογούν εδώ και χρόνια εναντίον της  μεταλλευτικής δραστηριότητας. Δέχεται λοιπόν το αρμόδιο υπουργείο, χωρίς προηγούμενη ανάλυση και αξιολόγηση επί διαθέσιμων επιστημονικά τεκμηριωμένων στοιχείων και δεδομένων, τις κινδυνολογικές και διχαστικές αντιλήψεις ομάδων που μάχονται την πρόοδο και την  ανάπτυξη. Διαλέγει δηλαδή λάθος κοινωνική πλευρά και αντιαναπτυξιακή για τη χώρα κατεύθυνση. Προτιμάται ο δρόμος που οδηγεί σε μετωπική σύγκρουση με τους μεταλλωρύχους και τους άλους εργαζόμενους στα μεταλλεία, αντί της περιθωριοποιήσης αυτών που εδώ και χρόνια αλάζουν την αντιμεταλλευτική τους ατζέντα όπως συμφέρει και ταιριάζει, και έχουν  μοναδικό σκοπό τη διατήρηση και συντήρηση του τέλματος και της ακινησίας απέναντι στην πρόοδο και την εξέλιξη.  Δημιουργούνται λοιπόν πολλά ερωτήματα και απορίες. Με μια πολιτική πρακτική που θυμίζει περισσότερο αντιπολιτευτική ρητορική, η ηγεσία του υπουργείου,

·      αρνείται να λάβει υπόψη τις εγκρίσεις και αδειδοτήσεις της μεταλλευτικής δραστηριότητας και έργων στη Χαλκιδική, ακυρώνοντας έτσι τους σχετικούς ελέγχους και αποφάσεις των αρμόδιων υπηρεσιών και διοίκησης που ανήκουν στο ίδιο υπουργείο  

·    αρνείται να συζητήσει και να αξιολογήσει τις τεκμηριωμένες τεχνικές εκθέσεις και περιβαλλοντικές μελέτες κα πορίσματα των 100 και πλέον επιστημόνων που εργάζονται στα μεταλλεία

·     αρνείται να αναγνωρίσει και να κατανοήσει την αγωνία των μεταλλωρύχων και των άλλων εργαζομένων στα μεταλλεία για την δουλειά τους, αντιμετωπίζοντας τους συχνά σαν όργανο της επενδύτριας εταιρίας

·     αρνείται τη δυνατότητα της περιοχής και της χώρας να βαδίσουν στο δρόμο της βιώσιμης ανάπτυξης και της παραγωγικής οικονομίας

·       αρνείται να δει τη δυναμική και την αναπτυξιακή αξία που προσθέτει η αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου ακυρώνοντας  την ευρωπαϊκή και διεθνή προοπτική που αυτή συνεπάγεται, λόγω κυρίως της διαρκώς αυξανόμενης ζήτησης πρώτων υλών   
  

Τα παρακάτω ερωτήματα που τίθενται σε σχέση με τη στάση των αρμόδιων υπουργών είναι,

·        παραμένουν εγκλωβισμένοι στην απόφαση τους να ακυρώσουν την μεταλλευτική επένδυση στην Χαλκιδική­?

·        εξακολουθούν να μην λαμβάνουν υπόψη τους την εγκυρότητα των συμβατικών υποχρέωσεων και να αγνοούν τις σχετικές συγκαταβατικές αποφάσεις του Συμβουλίου Επικρατείας, των αρμόδιων υπηρεσιών και της διοίκησης του υπουργείου?

·        επιμένουν στο κλείσιμο των μεταλλείων Χαλκιδικής και ουσιαστικά στην απόλυση όλων των εργαζομένων σε μια κρίσιμη και δύσκολη περίοδο για το αναπτυξιακό και ευρωπαϊκό υπαρξιακό μέλλον της χώρας?

·        Ποια είναι η πολιτική και το σχέδιο που αφορούν στην παραγωγική αξιοποίηση του ομολογουμένως δυναμικού ορυκτού πλούτου της χώρας?

Κρίσιμες απορίες και ερωτήματα που το καθένα ξεχωριστά απαιτούν σαφείς απαντήσεις σχετικά με τους χειρισμούς που οδηγούν 2.000 εργαζόμενους στην ανεργία και μια ολόκληρη κοινωνία στον οικονομικό μαρασμό, αλλά επηρεάζουν ψυχολογικά και το σύνολο του ελληνικού λαού που θέλει να δει την ανάπτυξη να συμβαδίζει με τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Είναι πλέον σαφές και ευρύτερα αποδεκτό ότι ο ορυκτός πλούτος δινει  «παλμό» στην ελληνική ανάπτυξη. 

Greece needs sustainable and competitive mineral exploration and mining investments

The Greek government-debt crisis  is part of the ongoing European debt crisis, being triggered and directly caused locally in Greece by a combination of structural weaknesses of the Greek economy along with a decade long pre-existence of overly high structural deficits and debt-to-GDP levels on public accounts. In late 2009, fears of a sovereign debt crisis developed among investors concerning Greece's ability to meet its debt obligations, due to a reported strong increase in government debt levels along with continued existence of high structural deficits. This led to a crisis of confidence, indicated by a widening of bond yield spreads and the cost of risk insurance on credit default swaps compared to the other countries in the Eurozone. The Eurozone countries, European Central Bank (ECB) and International Monetary Fund (IMF), later nicknamed the Troika, responded by launching bailout loans to rescue Greece based conditionally on implementation of austerity measures, structural reforms and privatization of government assets. The final review of the entire bailout programme was expected to be published by the Troika in February 2015. Following the rejection of the government's candidate for president in parliamentary votes during December 2014, a snap parliamentary election was held on 25 January 2015.  The Syriza Party won the election and formed a new government, which declared the old bailout agreement was now cancelled, while requesting acceptance of an extended deadline from 28 February to 31 May 2015 for the process to negotiate a new replacing creditor agreement with the Eurogroup. Eurogroup ministers and other creditors agree to extend Greece's bailout program for another four months, after accepting reform plan by Greek government. Markets have grown more optimistic that the country's immediate future in the Eurozone will be secure until the summer, but with the government rapidly running out of options, even the negotiation of any reforms would still not ensure Greece's financial future after June.

This difficult and economically unstable time was not attractive for any investments. Few investment projects were initiated challenging some few opportunities for growth and jobs. The most prominent investment, among the largest ever taking place in Greece, is the large-scale gold mining and metallurgy project going currently on in northern Greece. The business and operational plan in place anticipates mining of three world-class ore deposits, followed up by mineral processing and metallurgy. The commercially marketable commodities being produced are zinc and lead concentrates, and those about to be produced are copper and gold metals. The permitting procedures, including the Environmental Impact Study and the technical plan have been approved by the government authorities in charge.

Since the project started operating 10 years ago, it enabled progressive production figures, year after year, facilitated new job opportunities and contributed to growing local economies. Today more than 2.000 full-time employees are directly supported in the three mining and exploration areas, while additional 2.500-3.000 persons are supported indirectly as a result of multiplier impacts throughout the economy.

The mining activities have for some years now facing the reactions and opposition from mainly one local community, and activist groups coming along from other parts of the country. They state environmental and ecological awareness issues, but the main reasons are local economy and political interests. These groups received also strong political support by the parties recently elected in the government, since the time they were in opposition.  Upon this fact, the Minister in charge decided recently to redraw some of the permits making clear that his government will stop the investment and close the mine operations sending 2 000 workers to unemployment and converting productive economy employment to social-dependent misery.

In the Juncker’s EU investment plan,

·        Through Raw Materials Initiative (RMI) mineral resources are placed in the top of EU’s growth agenda and 2020 industrial strategy, having competitiveness, sustainable development and jobs in focus.

·       The overall objective of the RMI is to contribute to achieving the Europe 2020 goal of smart, sustainable and inclusive growth via helping to realize a green economy, i.e. a circular economy in sync with the natural environment. Environmental and resource pressures are increasingly threatening economic growth, EU competitiveness and prosperity. In future, sustained prosperity and ecological and social welfare will depend on increasing resource productivity, underpinned by R&I. This objective supports the Europe 2020 Innovation Union and Resource Efficiency Flagship initiatives.

·        The strategic implementation plan of European Innovation Partnership on Raw Materials has in place 94 R&I actions to be financed by Horizon 2020, and other funding schemes, aiming at new technology and production developments across the minerals value chain to promote resource efficiency and secure raw materials supply in Europe.

·        Most of the EU countries, such as Finland, Sweden, Norway, Poland,    Portugal, Ireland, go along this line and take actions in favor of new mining investments, turning out to become important global miners.

·        Environmental and public awareness issues received growing attention by the EU policy makers, putting into implementation new legislations and directives addressing re-use and recycling as part of an efficient waste management approach and as input to circular economy practices

·        The fact that reforms in Greece should include and be relied on ongoing investments, such as the gold mining and metallurgy project in Halkidiki, which already contributes to jobs and creates new working opportunities, social wellbeing and growing economies.

There should be clear messages to the Greek government that, 

·        Economic contribution of the mining industry , in terms of estimated economy-wide expenditure impact, is supporting directly and indirectly more than 5.000 regional jobs

·        The economic value-added contribution of the minerals mining and exploration industry to the Greek economy is expected  to be considerable and far-reaching

·        Greece needs strong, competitive industries that punch above their weight in the international arena. The Greek Mining industry could become a significant global player in terms of zinc, lead, copper, gold, silver output.

·        The existing figures  indicate that this highly-paid employment within the mining and exploration sector takes place in the regional economy making it all the more valuable at a local level, especially in the context of the high unemployment rates prevailing across many sectors of the economy at this time. This feature may help address the regional challenge for Government in job creation.”

·        The Minister however stated that it isn’t Government policy to support this investment, and that might also affect search for, and responsible development of, further mineral resources so that these positive impacts can continue to be enjoyed in the future.

·        At EU scale, exploitation of the world-class Greek mineral resources could certainly contribute to secure raw materials supply and place Europe in the technological forefront towards a competitive and sustainable mining industry.