Στο κείμενο του Μνημονίου το ΙΓΜΕ περιλαμβάνεται στους φορείς που καταργούνται. Μάλιστα σε ανακοίνωση που προηγήθηκε είχε προταθεί η μεταφορά των αρμοδιοτήτων του στο ΥΠΕΚΑ. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι χρειάζεται να γίνουν διαρθρωτικές αλλαγές στην δομή του Ινστιτούτου με στόχο την λειτουργική αναβάθμιση και τον εξορθολογισμό των δαπανών του. Αυτό μπορεί και πρέπει να γίνει άμεσα. Είναι όμως αδύνατο να μεταφέρεις τις ερευνητικές δραστηριότητες του ΙΓΜΕ σαν να πρόκειται για μία απλή υπόθεση ρυθμίσεων ή αλλαγών της δημόσιας διοίκησης. Το ΙΓΜΕ λειτουργεί σαν επιστημονικός και τεχνικός σύμβουλος του κράτους μέσα από την διεξαγωγή ερευνητικών έργων σχετικά με,
o την βιώσιμη αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου (ανέδειξε πρόσφατα την αναπτυξιακή σημασία των ορυκτών πρώτων υλών που διαθέτει η χώρα, με βάση κοιτασματολογικές έρευνες των επιστημόνων του, που μεταξύ άλλων οδήγησε στις τρεις μεγάλες επενδύσεις χρυσού που βρίσκονται σε εξέλιξη)
o την οριοθέτηση νέων χώρων μεταλλευτικού ενδιαφέροντος, που προκύπτουν από τις έρευνες του ΙΓΜΕ, για να αξιοποιηθούν προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα Δημόσια Μεταλλεία που αξιολογούνται την περίοδο αυτή με βάση κοιτασματολογικά στοιχεία του ΙΓΜΕ σε μια προοπτική δημιουργίας νέου επενδυτικού ενδιαφέροντος και παραγωγικής εκμετάλλευσης. Το ΙΓΜΕ δημιουργεί διαχρονικά δημόσια περουσία προς όφελος του ελληνικού λαού.
o την ποσοτική και ποιοτική κατάσταση των νερών
o τον εντοπισμό γεωθερμικών πεδίων
o την θωράκιση της κοινωνικού και οικονομικού ιστού από τις φυσικές καταστροφές
o την δημιουργία βάσεων δεδομένων σχετικών με την ορθολογική διαχείριση του περιβάλλοντος και την εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών που αφορούν στην διαδικασία επιλογής χρήσεων γης
o την υιοθέτηση και εναρμόνιση με ευρωπαϊκές πολιτικές που απαιτούν γεωεπιστημονική υποστήριξη, όπως για παράδειγμα η ανάδειξη και εφαρμογή της νέας ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας για τις ορυκτές πρώτες ύλες
o την εκτέλεση, αξιολόγηση και ερμηνεία διαπιστευμένων χημικών και ορυκτολογικών αναλύσεων, και φυσικών, μηχανικών και περιβαλλοντικών δοκιμών σε νερά, εδάφη, πετρώματα, μεταλλεύματα και «εν γένει» απόβλητα με ειδικό κα σύγχρονο εργαστηριακό εξοπλισμό που αποτελεί αποκλειστικότητα του ΙΓΜΕ.
Οι ερευνητικές δραστηριότητες του ΙΓΜΕ χρηματοδοτούνται τα τελευταία 15 χρόνια από ευρωπαϊκά ανταγωνιστικά προγράμματα, τα διαρθρωτικά ταμεία (π.χ. Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης) και συμβάσεις με φορείς του δημόσιου τομέα αλλά και ιδιωτικές επιχειρήσεις. Αυτή την περίοδο το Ινστιτούτο έχει διεθνείς συμβατικές υποχρεώσεις, προγραμματικές δεσμεύσεις και οικονομικές απολαβές από,
o τα ευρωπαϊκά έργα, π.χ. ProMine, Sarma, GSSoil, που υλοποιεί με καταληκτικό ορίζοντα το 2014
o τα έργα 20 περίπου εκ. ευρώ, που εντάχθηκαν πρόσφατα και θα ξεκινήσουν σύντομα, στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ (ΕΠΑΕ & ΕΠΕΡ). Οι συγκεκριμένες προτάσεις θα αξιοποιηθούν από τον προγραμματικό μηχανισμό του ERANET για να ενταχθούν σε ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο συνέργειας εθνικών έργων προς όφελος της Ευρώπης
o τις προτάσεις έργων ορυκτών πρώτων υλών ύψους 176 εκ. ευρώ, που αφορούν στις Ευρωπαϊκές Συμπράξεις για την Καινοτομία στο πλαίσιο της Στρατηγικής 2020 για την Ευρώπη, στην προετοιμασία των οποίων το ΙΓΜΕ συμμετέχει
o την πρόταση έργου LIFE για την περιβαλλοντική αποτίμηση του φυσικού περιβάλλοντος των πόλεων του Ναυπλίου και της Ελευσίνας
o την ενεργό συμμετοχή του στον ευρωπαϊκό οργανισμό των γεωλογικών ινστιτούτων των κρατών μελών (EuroGeoSurveys) με έδρα τις Βρυξέλλες
o τον ρόλο του εθνικού εκπροσώπου σε ομάδες εργασίας και εμπειρογνωμόνων που διαμορφώνουν την χάραξη και τον οδικό χάρτη ευρωπαϊκών πολιτικών σε θέματα φυσικών πόρων και γεωπεριβάλλοντος π.χ. ανάδειξη βέλτιστων πρακτικών της εξορυκτικής βιομηχανίας σε συνεργασία με την DG ENTERPRISE
Το ΙΓΜΕ είναι ιδρυτικό μέλος του Συνδέσμου Γεωλογικών Ινστιτούτων της Ευρώπης, (EuroGeoSurveys/EGS-The Association of the Geological Surveys Organizations of Europe), μαζί με άλλα 32 Γεωλογικά Ινστιτούτα και έδρα τις Βρυξέλλες. Βασικός στόχος είναι η προβολή και ανάδειξη της συμβολής των γεωεπιστημών στην βιώσιμη ανάπτυξη της Ευρώπης. Στο πλαίσιο αυτό το Ι.Γ.Μ.Ε. έχει ενεργό ρόλο σε όλα τα επίπεδα δραστηριοτήτων και παρεμβάσεων, που αφορούν στην διαμόρφωση και εφαρμογή ευρωπαϊκών πολιτικών με επίκεντρο το γεωπεριβάλλον, αλλά και προγραμματικών πρωτοβουλιών, σχετικών με την σύνθεση και υποβολή προτάσεων έργων με αντικείμενο την ορθολογική αξιοποίηση και διαχείριση των φυσικών πόρων.
Σε επίπεδο ευρωπαϊκών πολιτικών και συμβάλλει,
• Στην εφαρμογή της οδηγίας – πλαίσιο (2000) για τα νερά.
• Στη σύνδεση της οδηγίας ΝΑTURA (2000) με την λειτουργία της εξορυκτικής βιομηχανίας και άλλων μεταλλευτικών χρήσεων γης.
• Στην εξειδίκευση και εφαρμογή της οδηγίας για τα μεταλλευτικά απόβλητα (2006).
• Στη διαμόρφωση της Πρωτοβουλίας για τις Πρώτες Ύλες και στην εφαρμογή της στην ελληνική μεταλλευτική πραγματικότητα. Το ΙΓΜΕ εκπροσώπησε το EGS στην ομάδα εργασίας για την σύνταξη έκθεσης σχετικά με την ανάδειξη βέλτιστων πρακτικών της εξορυκτικής βιομηχανίας.
• Στη δρομολόγηση προτάσεων, που συνδέονται με τις προγραμματικές δράσεις της νέας ευρωπαϊκής σύμπραξης για την καινοτομία στο πλαίσιο της Στρατηγικής «»Ευρώπη 2020».
• Στη συγκεκριμενοποίηση και διαλειτουργικότητα των γεωχωρικών δεδομένων στο πλαίσιο του INSPIRE.
• Στην ανάληψη ενεργειών στο πλαίσιο της πρόσφατης αναθέρμανσης της θεματικής στρατηγικής για τα εδάφη.
Σε επίπεδο προγραμμάτων που βρίσκονται σε εξέλιξη το Ι.Γ.Μ.Ε., μέσω του EGS συμμετέχει
• Στο έργο PANGEO (Enabling access to geological information in support of GMES), που υλοποιείται και χρηματοδοτείται από το 7ο Π.Π./SPACE συνολικού προϋπολογισμού 2,4 εκ. Ευρώ.
• Στο έργο Geo-Seas, που αφορά στην δημιουργία βάσης υποθαλασσίων γεωλογικών και γεωφυσικών δεδομένων.
Σε επίπεδο προγραμματικών προτάσεων έργων, που βρίσκονται σε εξέλιξη το Ι.Γ.Μ.Ε., μέσω του EGS, συμμετέχει
• Στο έργο «New exploration technologies for defining the European deep mineral resources», στο πλαίσιο της νέας ευρωπαϊκής σύμπραξης για την καινοτομία με εφαρμογή στις ορυκτές πρώτες ύλες, ύψους 128 εκ. Ευρώ.
• Στο έργο «European Minerals Network – eMINEnt» στο πλαίσιο της νέας ευρωπαϊκής σύμπραξης για την καινοτομία με εφαρμογή στις ορυκτές πρώτες ύλες, ύψους 48 εκ. ευρώ.
• Συμμετοχή του Ι.Γ.Μ.Ε. στην πρόταση έργου του EGS για την γεωλογική χαρτογράφηση της Μεσογείου, που συζητείται με την αρμόδια Επίτροπο και Διεύθυνση της Ε.Ε.
Είναι γνωστή η ευρωπαϊκή διάσταση και προοπτική της γεωλογίας σε σχέση με την Στρατηγική της Ευρώπης 2020 και την Ευρωπαϊκή Σύμπραξη για την Καινοτομία. Ενδεχόμενη απουσία του ΙΓΜΕ θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ορθολογική και βιώσιμη αξιοποίηση των φυσικών πόρων της χώρας. Στα αντίστοιχα ινστιτούτα της Ευρώπης θεωρούν αδιανόητο και δεν πιστεύουν ότι ένα κράτος μέλος σαν την Ελλάδα σχεδιάζει το μέλλον του χωρίς την παρουσία γεωθεματικών εφαρμογών. Ακόμη και οι χώρες με ιστορικό στην παρέμβαση του ΔΝΤ, όπως η Βραζιλία, Αργεντινή, Τουρκία, Ουκρανία, Ρουμανία, και άλλες με οικονομικά προβλήματα, όπως η Ιρλανδία, Ισλανδία, Πορτογαλία δεν «άγγιξαν»καθόλου την λειτουργική παρουσία και εξέλιξη των Γεωλογικών τους Ινστιτούτων. Από την άλλη πλευρά ενώ επιδιώκουμε και αναζητούμε να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα μας στην βάση ευρωπαϊκών λύσεων, παίρνουμε αποφάσεις που μας απομακρύνουν και μας απομονώνουν από τον διάλογο και τις διαδικασίες που δρομολογούνται για τις νέες αναπτυξιακές επιλογές της Ευρώπης. Το ΙΓΜΕ βρίσκεται εδώ και 2-3 χρόνια στον πυρήνα των εξελίξεων αυτών με δημιουργικό τρόπο και πρωτοβουλίες που εντάσσουν τις ελληνικές προτεραιότητες στην προοπτική της ευρωπαϊκής διάστασης.
Το ΙΓΜΕ έχει και παρόν και μέλλον, και το κυριότερο εξακολουθεί να είναι χρήσιμο και απαραίτητο στον Έλληνα πολίτη και το κράτος, σε μια εποχή που και σε ευρωπαϊκό επίπεδο ενισχύεται σημαντικά ο θεσμικός και στρατηγικός ρόλος των Γεωλογικών Ινστιτούτων. Σκεφτείτε μόνο την τύχη που θα έχουν επιστημονικά και τεχνολογικά εργαλεία, καθώς και το γνωσιακό υπόβαθρο, αλλά και η συσσωρευμένη πρακτική εμπειρία και εργασιακή κατάρτιση που ανέπτυξε και διαθέτει το Ινστιτούτο (γεωλογικοί χάρτες, μελέτες, γεωτρητικά στοιχεία, βάσεις πρωτογενών δεδομένων και μετα-δεδομένων). Η προτεινόμενη μεταφορά του ΙΓΜΕ στην Διοικητική ιεραρχία του ΥΠΕΚΑ ισοδυναμεί ουσιαστικά με την μετατροπή και κατάργηση ενός επιστημονικού φορέα που παράγει ερευνητικό έργο σε ένα ακόμη κρίκο στην αλυσίδα της γραφειοκρατικής διαδικασίας. Νομίζω ότι είστε σε θέση και μπορείτε να αποτρέψετε αυτή την εξέλιξη, πάντα στην βάση μιας αξιοκρατικής επαναξιολόγησης των δεδομένων που υπάρχουν, με προοπτική και στόχο την αναπτυξιακή βιωσιμότητα της χώρας.
Πέμπτη 21 Ιουλίου 2011
Τρίτη 19 Ιουλίου 2011
Η Ελλάδα επιλέγει την «γεωλογική» απομόνωση
Η πιθανολογούμενη κατάργηση του ΙΓΜΕ, όπως αναφέρεται σχετικά στο κείμενο του Μνημόνιο, αποτελεί άλλη μία σπασμωδική κίνηση, τραγική εξέλιξη και ατυχής επιλογή της μονοδιάστατης τακτικής μείωσης του δημόσιο-οικονομικού ελλείμματος που ακολουθείται ανεπιτυχώς εδώ και 22 και πλέον μήνες. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι χρειάζεται να γίνουν διαρθρωτικές αλλαγές στην δομή του Ινστιτούτου με στόχο την λειτουργική αναβάθμιση και τον εξορθολογισμό των δαπανών του. Αυτό μπορεί και πρέπει να γίνει άμεσα. Είναι όμως κατά την γνώμη μου αδύνατο να μεταφέρεις τις ερευνητικές δραστηριότητες του ΙΓΜΕ σαν να πρόκειται για μία απλή υπόθεση ρυθμίσεων ή αλλαγών της δημόσιας διοίκησης. Το ΙΓΜΕ λειτουργεί σαν επιστημονικός και τεχνικός σύμβουλος του κράτους μέσα από την διεξαγωγή ερευνητικών έργων σχετικά με,
o την βιώσιμη αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου (ανέδειξε πρόσφατα την αναπτυξιακή σημασία των ορυκτών πρώτων υλών που διαθέτει η χώρα, με βάση κοιτασματολογικές έρευνες των επιστημόνων του, που μεταξύ άλλων οδήγησε στις τρεις μεγάλες επενδύσεις χρυσού που βρίσκονται σε εξέλιξη)
o την οριοθέτηση νέων χώρων μεταλλευτικού ενδιαφέροντος, που προκύπτουν από τις έρευνες του ΙΓΜΕ, για να αξιοποιηθούν προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα Δημόσια Μεταλλεία που αξιολογούνται την περίοδο αυτή με βάση κοιτασματολογικά στοιχεία του ΙΓΜΕ σε μια προοπτική δημιουργίας νέου επενδυτικού ενδιαφέροντος και παραγωγικής εκμετάλλευσης. Το ΙΓΜΕ δημιουργεί διαχρονικά δημόσια περιουσία προς όφελος του ελληνικού λαού.
o την ποσοτική και ποιοτική κατάσταση των νερών
o τον εντοπισμό γεωθερμικών πεδίων
o την θωράκιση της κοινωνικού και οικονομικού ιστού από τις φυσικές καταστροφές
o την δημιουργία βάσεων δεδομένων σχετικών με την ορθολογική διαχείριση του περιβάλλοντος και την εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών που αφορούν στην διαδικασία επιλογής χρήσεων γης
o την υιοθέτηση και εναρμόνιση με ευρωπαϊκές πολιτικές που απαιτούν γεωεπιστημονική υποστήριξη, όπως για παράδειγμα η ανάδειξη και εφαρμογή της νέας ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας για τις ορυκτές πρώτες ύλες
o την εκτέλεση, αξιολόγηση και ερμηνεία διαπιστευμένων χημικών και ορυκτολογικών αναλύσεων, και φυσικών, μηχανικών και περιβαλλοντικών δοκιμών σε νερά, εδάφη, πετρώματα, μεταλλεύματα και «εν γένει» απόβλητα με ειδικό κα σύγχρονο εργαστηριακό εξοπλισμό που αποτελεί αποκλειστικότητα του ΙΓΜΕ.
Οι ερευνητικές δραστηριότητες του ΙΓΜΕ χρηματοδοτούνται τα τελευταία 15 χρόνια από ευρωπαϊκά ανταγωνιστικά προγράμματα, τα διαρθρωτικά ταμεία (π.χ. Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης) και συμβάσεις με φορείς του δημόσιου τομέα αλλά και ιδιωτικές επιχειρήσεις. Αυτή την περίοδο το Ινστιτούτο έχει διεθνείς συμβατικές υποχρεώσεις, προγραμματικές δεσμεύσεις και οικονομικές απολαβές από,
o τα ευρωπαϊκά έργα, π.χ. ProMine, Sarma, GS Soil, που υλοποιεί με καταληκτικό ορίζοντα το 2014
o τα έργα 20 περίπου εκ. ευρώ, που εντάχθηκαν πρόσφατα και θα ξεκινήσουν σύντομα, στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ (ΕΠΑΕ & ΕΠΕΡ). Οι συγκεκριμένες προτάσεις θα αξιοποιηθούν από τον προγραμματικό μηχανισμό του ERANET για να ενταχθούν σε ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο συνέργειας εθνικών έργων προς όφελος της Ευρώπης
o τις προτάσεις έργων ορυκτών πρώτων υλών ύψους 176 εκ. ευρώ, που αφορούν στις Ευρωπαϊκές Συμπράξεις για την Καινοτομία στο πλαίσιο της Στρατηγικής 2020 για την Ευρώπη, στην προετοιμασία των οποίων το ΙΓΜΕ συμμετέχει
o την πρόταση έργου LIFE για την περιβαλλοντική αποτίμηση του φυσικού περιβάλλοντος της πόλης του Ναυπλίου
o την ενεργό συμμετοχή του στον ευρωπαϊκό οργανισμό των γεωλογικών ινστιτούτων των κρατών μελών (EuroGeoSurveys) με έδρα τις Βρυξέλλες
o τον ρόλο του εθνικού εκπροσώπου σε ομάδες εργασίας και εμπειρογνωμόνων που διαμορφώνουν την χάραξη και τον οδικό χάρτη ευρωπαϊκών πολιτικών σε θέματα φυσικών πόρων και γεωπεριβάλλοντος π.χ. ανάδειξη βέλτιστων πρακτικών της εξορυκτικής βιομηχανίας σε συνεργασία με την DG ENTERPRISE
Με την απόφαση κατάργησης του ΙΓΜΕ η ευρωπαϊκή διάσταση και προοπτική της γεωλογίας σε σχέση με την Στρατηγική της Ευρώπης 2020 και την Ευρωπαϊκή Σύμπραξη για την Καινοτομία, προκαλείται καθοριστικό "κτύπημα" στην ορθολογική και βιώσιμη αξιοποίηση των φυσικών πόρων. Στα αντίστοιχα ινστιτούτα της Ευρώπης θεωρούν αδιανόητο και δεν πιστεύουν ότι ένα κράτος μέλος σαν την Ελλάδα σχεδιάζει το μέλλον του χωρίς την παρουσία γεωθεματικών εφαρμογών. Ακόμη και οι χώρες με ιστορικό στην παρέμβαση του ΔΝΤ, όπως η Βραζιλία, Αργεντινή, Τουρκία, Ουκρανία, Ρουμανία, και άλλες με οικονομικά προβλήματα, όπως η Ιρλανδία, Ισλανδία, Πορτογαλία δεν «άγγιξαν»καθόλου την λειτουργική παρουσία και εξέλιξη των Γεωλογικών τους Ινστιτούτων. Από την άλλη πλευρά ενώ επιδιώκουμε και αναζητούμε να λύσουμε τα προβλήματα μας στην βάση ευρωπαϊκών λύσεων, παίρνουμε αποφάσεις που μας απομακρύνουν και μας απομονώνουν από τον διάλογο και τις διαδικασίες που δρομολογούνται για τις νέες αναπτυξιακές επιλογές της Ευρώπης. Το ΙΓΜΕ βρίσκεται εδώ και 2-3 χρόνια στον πυρήνα των εξελίξεων αυτών με δημιουργικό τρόπο και πρωτοβουλίες που εντάσσουν τις ελληνικές προτεραιότητες στην προοπτική της ευρωπαϊκής διάστασης.
Το ΙΓΜΕ έχει και παρόν και μέλλον, και το κυριότερο εξακολουθεί να είναι χρήσιμο και απαραίτητο στον Έλληνα πολίτη και το κράτος, σε μια εποχή που και σε ευρωπαϊκό επίπεδο ενισχύεται σημαντικά ο θεσμικός και στρατηγικός ρόλος των Γεωλογικών Ινστιτούτων. Να σκεφθεί κανείς μόνο την τύχη που θα έχουν επιστημονικά και τεχνολογικά εργαλεία, καθώς και το γνωσιακό υπόβαθρο, αλλά και η συσσωρευμένη πρακτική εμπειρία και εργασιακή κατάρτιση που ανέπτυξε και διαθέτει το Ινστιτούτο (γεωλογικοί χάρτες, μελέτες, γεωτρητικά στοιχεία, βάσεις πρωτογενών δεδομένων και μετα-δεδομένων). Η προτεινόμενη μεταφορά του ΙΓΜΕ στην Διοικητική ιεραρχία του ΥΠΕΚΑ ισοδυναμεί ουσιαστικά με την μετατροπή και κατάργηση ενός επιστημονικού φορέα που παράγει ερευνητικό έργο σε ένα ακόμη κρίκο στην αλυσίδα της γραφειοκρατικής διαδικασίας. Νομίζω ότι η εξέλιξη αυτή μπορεί να αποτραπεί, πάντα στην βάση μιας αξιοκρατικής επαναξιολόγησης των δεδομένων που υπάρχουν, με προοπτική και στόχο την αναπτυξιακή βιωσιμότητα της χώρας.
o την βιώσιμη αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου (ανέδειξε πρόσφατα την αναπτυξιακή σημασία των ορυκτών πρώτων υλών που διαθέτει η χώρα, με βάση κοιτασματολογικές έρευνες των επιστημόνων του, που μεταξύ άλλων οδήγησε στις τρεις μεγάλες επενδύσεις χρυσού που βρίσκονται σε εξέλιξη)
o την οριοθέτηση νέων χώρων μεταλλευτικού ενδιαφέροντος, που προκύπτουν από τις έρευνες του ΙΓΜΕ, για να αξιοποιηθούν προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα Δημόσια Μεταλλεία που αξιολογούνται την περίοδο αυτή με βάση κοιτασματολογικά στοιχεία του ΙΓΜΕ σε μια προοπτική δημιουργίας νέου επενδυτικού ενδιαφέροντος και παραγωγικής εκμετάλλευσης. Το ΙΓΜΕ δημιουργεί διαχρονικά δημόσια περιουσία προς όφελος του ελληνικού λαού.
o την ποσοτική και ποιοτική κατάσταση των νερών
o τον εντοπισμό γεωθερμικών πεδίων
o την θωράκιση της κοινωνικού και οικονομικού ιστού από τις φυσικές καταστροφές
o την δημιουργία βάσεων δεδομένων σχετικών με την ορθολογική διαχείριση του περιβάλλοντος και την εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών που αφορούν στην διαδικασία επιλογής χρήσεων γης
o την υιοθέτηση και εναρμόνιση με ευρωπαϊκές πολιτικές που απαιτούν γεωεπιστημονική υποστήριξη, όπως για παράδειγμα η ανάδειξη και εφαρμογή της νέας ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας για τις ορυκτές πρώτες ύλες
o την εκτέλεση, αξιολόγηση και ερμηνεία διαπιστευμένων χημικών και ορυκτολογικών αναλύσεων, και φυσικών, μηχανικών και περιβαλλοντικών δοκιμών σε νερά, εδάφη, πετρώματα, μεταλλεύματα και «εν γένει» απόβλητα με ειδικό κα σύγχρονο εργαστηριακό εξοπλισμό που αποτελεί αποκλειστικότητα του ΙΓΜΕ.
Οι ερευνητικές δραστηριότητες του ΙΓΜΕ χρηματοδοτούνται τα τελευταία 15 χρόνια από ευρωπαϊκά ανταγωνιστικά προγράμματα, τα διαρθρωτικά ταμεία (π.χ. Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης) και συμβάσεις με φορείς του δημόσιου τομέα αλλά και ιδιωτικές επιχειρήσεις. Αυτή την περίοδο το Ινστιτούτο έχει διεθνείς συμβατικές υποχρεώσεις, προγραμματικές δεσμεύσεις και οικονομικές απολαβές από,
o τα ευρωπαϊκά έργα, π.χ. ProMine, Sarma, GS Soil, που υλοποιεί με καταληκτικό ορίζοντα το 2014
o τα έργα 20 περίπου εκ. ευρώ, που εντάχθηκαν πρόσφατα και θα ξεκινήσουν σύντομα, στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ (ΕΠΑΕ & ΕΠΕΡ). Οι συγκεκριμένες προτάσεις θα αξιοποιηθούν από τον προγραμματικό μηχανισμό του ERANET για να ενταχθούν σε ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο συνέργειας εθνικών έργων προς όφελος της Ευρώπης
o τις προτάσεις έργων ορυκτών πρώτων υλών ύψους 176 εκ. ευρώ, που αφορούν στις Ευρωπαϊκές Συμπράξεις για την Καινοτομία στο πλαίσιο της Στρατηγικής 2020 για την Ευρώπη, στην προετοιμασία των οποίων το ΙΓΜΕ συμμετέχει
o την πρόταση έργου LIFE για την περιβαλλοντική αποτίμηση του φυσικού περιβάλλοντος της πόλης του Ναυπλίου
o την ενεργό συμμετοχή του στον ευρωπαϊκό οργανισμό των γεωλογικών ινστιτούτων των κρατών μελών (EuroGeoSurveys) με έδρα τις Βρυξέλλες
o τον ρόλο του εθνικού εκπροσώπου σε ομάδες εργασίας και εμπειρογνωμόνων που διαμορφώνουν την χάραξη και τον οδικό χάρτη ευρωπαϊκών πολιτικών σε θέματα φυσικών πόρων και γεωπεριβάλλοντος π.χ. ανάδειξη βέλτιστων πρακτικών της εξορυκτικής βιομηχανίας σε συνεργασία με την DG ENTERPRISE
Με την απόφαση κατάργησης του ΙΓΜΕ η ευρωπαϊκή διάσταση και προοπτική της γεωλογίας σε σχέση με την Στρατηγική της Ευρώπης 2020 και την Ευρωπαϊκή Σύμπραξη για την Καινοτομία, προκαλείται καθοριστικό "κτύπημα" στην ορθολογική και βιώσιμη αξιοποίηση των φυσικών πόρων. Στα αντίστοιχα ινστιτούτα της Ευρώπης θεωρούν αδιανόητο και δεν πιστεύουν ότι ένα κράτος μέλος σαν την Ελλάδα σχεδιάζει το μέλλον του χωρίς την παρουσία γεωθεματικών εφαρμογών. Ακόμη και οι χώρες με ιστορικό στην παρέμβαση του ΔΝΤ, όπως η Βραζιλία, Αργεντινή, Τουρκία, Ουκρανία, Ρουμανία, και άλλες με οικονομικά προβλήματα, όπως η Ιρλανδία, Ισλανδία, Πορτογαλία δεν «άγγιξαν»καθόλου την λειτουργική παρουσία και εξέλιξη των Γεωλογικών τους Ινστιτούτων. Από την άλλη πλευρά ενώ επιδιώκουμε και αναζητούμε να λύσουμε τα προβλήματα μας στην βάση ευρωπαϊκών λύσεων, παίρνουμε αποφάσεις που μας απομακρύνουν και μας απομονώνουν από τον διάλογο και τις διαδικασίες που δρομολογούνται για τις νέες αναπτυξιακές επιλογές της Ευρώπης. Το ΙΓΜΕ βρίσκεται εδώ και 2-3 χρόνια στον πυρήνα των εξελίξεων αυτών με δημιουργικό τρόπο και πρωτοβουλίες που εντάσσουν τις ελληνικές προτεραιότητες στην προοπτική της ευρωπαϊκής διάστασης.
Το ΙΓΜΕ έχει και παρόν και μέλλον, και το κυριότερο εξακολουθεί να είναι χρήσιμο και απαραίτητο στον Έλληνα πολίτη και το κράτος, σε μια εποχή που και σε ευρωπαϊκό επίπεδο ενισχύεται σημαντικά ο θεσμικός και στρατηγικός ρόλος των Γεωλογικών Ινστιτούτων. Να σκεφθεί κανείς μόνο την τύχη που θα έχουν επιστημονικά και τεχνολογικά εργαλεία, καθώς και το γνωσιακό υπόβαθρο, αλλά και η συσσωρευμένη πρακτική εμπειρία και εργασιακή κατάρτιση που ανέπτυξε και διαθέτει το Ινστιτούτο (γεωλογικοί χάρτες, μελέτες, γεωτρητικά στοιχεία, βάσεις πρωτογενών δεδομένων και μετα-δεδομένων). Η προτεινόμενη μεταφορά του ΙΓΜΕ στην Διοικητική ιεραρχία του ΥΠΕΚΑ ισοδυναμεί ουσιαστικά με την μετατροπή και κατάργηση ενός επιστημονικού φορέα που παράγει ερευνητικό έργο σε ένα ακόμη κρίκο στην αλυσίδα της γραφειοκρατικής διαδικασίας. Νομίζω ότι η εξέλιξη αυτή μπορεί να αποτραπεί, πάντα στην βάση μιας αξιοκρατικής επαναξιολόγησης των δεδομένων που υπάρχουν, με προοπτική και στόχο την αναπτυξιακή βιωσιμότητα της χώρας.
Σάββατο 9 Ιουλίου 2011
Η ΝΕΑ «ΧΡΥΣΗ» ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΟΡΥΚΤΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ ΞΕΚΙΝΗΣΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ
Επιτέλους τέλος!! Ανακοινώθηκε πρόσφατα η Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) του έργου των Μεταλλευτικών Μεταλλουργικών Εγκαταστάσεων Μεταλλείων Κασσάνδρας Χαλκιδικής της εταιρείας Ελληνικός Χρυσός ΑΕΜΒΧ. Συγκεκριμένα ο Υπουργός Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Γιώργος Παπακωνσταντίνου, υπέγραψε την απόφαση αφού σύμφωνα με την υποβληθείσα Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων τηρήθηκαν πλήρως τα προβλεπόμενα από την Εθνική και Κοινοτική νομοθεσία και έγινε μακρά διαβούλευση με την τοπική κοινωνία και φορείς της περιοχής καθώς και τις συναρμόδιες Υπηρεσίες άλλων Υπουργείων. Το έργο των μεταλλευτικών και μεταλλουργικών εγκαταστάσεων στην Κασσάνδρα Χαλκιδικής αφορά σε μια επένδυση παγίων της τάξης των 1,3 δισ. ευρώ, η οποία σε πλήρη ανάπτυξη θα απασχολεί άμεσα 1800 περίπου εργαζόμενους, και έχει σκοπό την εξόρυξη, επεξεργασία και παραγωγή, μετάλλων όπως άργυρος, χρυσός, χαλκός καθώς και συμπυκνώματα μετάλλων μολύβδου και ψευδαργύρου. Οι πολίτες του Δήμου Αριστοτέλη αλλάζουν σελίδα και στρέφουν το βλέμμα τους στην οικονομική και κοινωνική πρόοδο της περιοχής τους, λένε με υπεύθυνο τρόπο ναι στην συνδιαχείριση και πραγματική προστασία του περιβάλλοντος και συνεισφέρουν έτσι στην αναπτυξιακή προοπτική και οικονομική ανάταση της χώρας. Η Χαλκιδική λοιπόν στέλνει το μήνυμα και θέτει τις βάσεις για την άμεση αξιοποίηση των κοιτασμάτων 54 τόνων χρυσού και 96 τόνων αργύρου στο Πέραμα, με την αποδοχή του επενδυτικού σχεδίου των Χρυσωρυχείων Θράκης, αλλά και των 37,5 τόνων χρυσού στις Σάππες. Η Χρυσωρυχεία Θράκης Α.Μ.Β.Ε. είναι ελληνική μεταλλευτική εταιρεία που δραστηριοποιείται στην έρευνα και την αξιοποίηση χρυσοφόρων κοιτασμάτων στην Βόρεια Ελλάδα. Ο βασικός στόχος της εταιρείας είναι η ανάπτυξη και η λειτουργία του Έργου Χρυσού Περάματος στα όρια Έβρου και Ροδόπης, που προβλέπει την προαναφερόμενη αξιοποίηση των περίπου 54 τόνων επιθερμικού χρυσού και 96 τόνων αργύρου. Η ετήσια παραγωγή υπολογίζεται σε 4 τόνους και η συνολική διάρκεια εκμετάλλευσης 10 περίπου χρόνια. Η εταιρία ανήκει στην Καναδική μεταλλευτική εταιρεία Eldorado Gold Corporation, με παραγωγικές δραστηριότητες χρυσού σε μεταλλεία στην Τουρκία, την Κίνα και την Βραζιλία. Η επένδυση υπόσχεται να δημιουργήσει 200 άμεσες θέσεις εργασίας και περί τις 800 έμμεσες. Η άμεση προτεινόμενη επένδυση εκτιμάται στα 120 εκατ. ευρώ και σε βάθος δεκαετίας θα επενδυθούν στην περιοχή επιπλέον 174 εκατ. ευρώ. Το 70% των κεφαλαίων αυτών θα επενδυθεί στην περιοχή της Θράκης, ενώ το ελληνικό δημόσιο θα έχει εισροές από την άμεση φορολογία της εταιρείας ύψους άνω των 120 εκατ. ευρώ. Σήμερα πλέον η εταιρεία έχει προσαρμόσει την προκαταρκτική περιβαλλοντική μελέτη στις παρατηρήσεις σχετικής απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας ενόψει υποβολής της τελικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Σύμφωνα με την εταιρεία, υπό τις παρούσες δύσκολες συνθήκες και τις δυσοίωνες προβλέψεις για το μέλλον και στην προσπάθεια που γίνεται για την ανάπτυξη όλων των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας, το έργο χρυσού Περάματος αποτελεί θεμελιώδη πυλώνα οικονομικής ενδυνάμωσης της Θράκης. Η επένδυση που αφορά στο Έργο Σαπών αναφέρεται στην παραγωγική εκμετάλλευση των 37,5 τόνων επιθερμικού χρυσού που φιλοξενούνται στα δύο μεταλλοφόρα σώματα Οχιάς και Αγ. Δημητρίου τα οποία εντόπισε το ΙΓΜΕ (1987-1991). Εκατόν τριάντα θέσεις εργασίας με τη λειτουργία και 200 κατά τη διάρκεια της κατασκευής της μονάδας προβλέπει το επενδυτικό σχέδιο της Μεταλλευτικής Θράκης για τα κοιτάσματα χρυσού της περιοχής Σαπών στη Ροδόπη. Η επένδυση των περίπου 90 εκατ. ευρώ βρίσκεται σήμερα στο σημείο που βρισκόταν πριν από εννέα χρόνια, οπότε είχε λάβει προέγκριση για τη χωροθέτησή της. Σήμερα ουσιαστικά η επένδυση ξεκινά από την αρχή, αφού η τελευταία απόφαση του ΣτΕ ακύρωσε την προέγκριση που η εταιρεία είχε εξασφαλίσει από το ΥΠΕΧΩΔΕ. Πάντως δεν υπάρχουν σαφείς πληροφορίες ή τυχόν ενδείξεις για αναπτυξιακή προοπτική του έργου. Είναι γεγονός ότι έγκριση της επένδυσης χρυσού στην Χαλκιδική αλλά και αυτή του Περάματος που βρίκεται σε εξέλιξη δείχνουν των δρόμο για την εντατικοποίηση της κοιτασματολογικής έρευνας και την εκμετάλλευση και άλλων δυναμικών πλουτοπαραγωγικών πηγών ορυκτών πρώτων υλών της χώρας. Τα δυναμικά αποθέματα που φιλοξενούντα στις υπάρχουσες μεταλλευτικές αλλά και σε νέες περιοχές κοιτασματολογικού ενδιαφέροντος είναι σε θέση να πολλαπλασιάσουν το γνωστό σήμερα οικονομικό μέγεθος. Με βάση τα αποθέματα και το μεταλλικό περιεχόμενο σε χρυσό, άργυρο, χαλκό, μόλυβδο και ψευδάργυρο η Β. Ελλάδα είναι από τις πλουσιότερες κοιτασματολογικές περιφέρειες της Ευρώπης και μπορεί να αποτελέσει σταθερή μεταλλευτική πηγή για την βιώσιμη ανάπτυξη της Ελλάδας.
5+1 Στρατηγικές Επιλογές Αξιοποίησης των Μεταλλικών ΟΠΥ
1. Τα αποθέματα των 160.000.000 τόννων σιδηρονικελιούχων μεταλλευμάτων, με μέση περιεκτικότητα 0,87 % Ni, χαρακτηρίζονται «εν δυνάμει» αξιοποιήσιμα κοιτάσματα στην βάση εφαρμογής καινοτόμων υδρομεταλλουργικών μεθόδων.
2. Η υλοποίηση διαχρονικής ερευνητικής δραστηριότητας για τον εντοπισμό νέων κοιτασμάτων βωξίτη αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την διασφάλιση βιώσιμου αποθεματικού δυναμικού και παραγωγικής σταθερότητας.
3. Η αύξηση των αποθεμάτων και η παραγωγή νέων υψηλής τεχνολογίας και προστιθέμενης αξίας προϊόντων διασφαλίζει την λειτουργική βιωσιμότητα της τρέχουσας εξορυκτικής δραστηριότητας και διατηρεί την ανταγωνιστική θέση της χώρας στην αγορά λευκολίθου.
4. Η κοιτασματολογική βιωσιμότητα, η οικονομοτεχνική αναβάθμιση και η παραγωγική εκμετάλλευση μικτών θειούχων βασικών μετάλλων (Pb, Zn, Cu, Ag) είναι θέμα και αντικείμενο προτεραιότητας και στρατηγικής σημασίας για την χώρα.
5. Ο χρυσός αποτελεί στρατηγικής σημασίας ΟΠΥ για την βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας και παραμένει στις προτεραιότητες κοιτασματολογικής έρευνας του ΙΓΜΕ στα επόμενα χρόνια.
6. Ορισμένες κρίσιμες ΟΠΥ, όπως είναι το αντιμόνιο, οι σπάνιες γαίες και τα πλατινοειδή απαντώνται στην χώρα μας και μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο κοιτασματολογικής έρευνας και οικονομικού ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένων και των δευτερογενών πηγών, με δεδομένη την προστιθέμενη αναπτυξιακή τους αξία.
5+1 Στρατηγικές Επιλογές Αξιοποίησης των Μεταλλικών ΟΠΥ
1. Τα αποθέματα των 160.000.000 τόννων σιδηρονικελιούχων μεταλλευμάτων, με μέση περιεκτικότητα 0,87 % Ni, χαρακτηρίζονται «εν δυνάμει» αξιοποιήσιμα κοιτάσματα στην βάση εφαρμογής καινοτόμων υδρομεταλλουργικών μεθόδων.
2. Η υλοποίηση διαχρονικής ερευνητικής δραστηριότητας για τον εντοπισμό νέων κοιτασμάτων βωξίτη αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την διασφάλιση βιώσιμου αποθεματικού δυναμικού και παραγωγικής σταθερότητας.
3. Η αύξηση των αποθεμάτων και η παραγωγή νέων υψηλής τεχνολογίας και προστιθέμενης αξίας προϊόντων διασφαλίζει την λειτουργική βιωσιμότητα της τρέχουσας εξορυκτικής δραστηριότητας και διατηρεί την ανταγωνιστική θέση της χώρας στην αγορά λευκολίθου.
4. Η κοιτασματολογική βιωσιμότητα, η οικονομοτεχνική αναβάθμιση και η παραγωγική εκμετάλλευση μικτών θειούχων βασικών μετάλλων (Pb, Zn, Cu, Ag) είναι θέμα και αντικείμενο προτεραιότητας και στρατηγικής σημασίας για την χώρα.
5. Ο χρυσός αποτελεί στρατηγικής σημασίας ΟΠΥ για την βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας και παραμένει στις προτεραιότητες κοιτασματολογικής έρευνας του ΙΓΜΕ στα επόμενα χρόνια.
6. Ορισμένες κρίσιμες ΟΠΥ, όπως είναι το αντιμόνιο, οι σπάνιες γαίες και τα πλατινοειδή απαντώνται στην χώρα μας και μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο κοιτασματολογικής έρευνας και οικονομικού ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένων και των δευτερογενών πηγών, με δεδομένη την προστιθέμενη αναπτυξιακή τους αξία.
Σάββατο 2 Ιουλίου 2011
Βιώσιμη Γεωλογία χωρίς Μεσοπρόθεσμα
Σε μια εποχή που σε ευρωπαϊκό επίπεδο απαιτείται άμεση εφαρμογή πρωτοποριακών περιβαλλοντικών κανόνων και διασφάλιση αναπτυξιακής βιωσιμότητας του ορυκτού πλούτου, ενισχύεται σημαντικά ο θεσμικός και στρατηγικός ρόλος των 32 Γεωλογικών Ινστιτούτων της Ευρώπης (http://www.eurogeosurveys.org). Αυτό συμβαίνει ακόμη και σε χώρες οικονομικά εύθραυστες, όπως η Πορτογαλία και η Ιρλανδία, αλλά και τις κεντροανατολικές, όπως η Πολωνία, η Τσεχία και η Ρουμανία. Στην Ελλάδα ανακοινώθηκε πρόσφατα η πρόθεση μεταφοράς των αρμοδιοτήτων του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ) στο Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ), γεγονός που ισοδυναμεί με την μετατροπή και κατάργηση ενός επιστημονικού φορέα, που παράγει ερευνητικό και τεχνολογικό έργο, σε ένα ακόμη κρίκο στην αλυσίδα της διοικητικής και γραφειοκρατικής διαδικασίας. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι χρειάζεται να γίνουν διαρθρωτικές αλλαγές στην δομή του Ινστιτούτου με στόχο την λειτουργική αναβάθμιση και τον εξορθολογισμό των δαπανών του. Ενδεχόμενη όμως απουσία του ΙΓΜΕ ή ακύρωση του σημερινού του ρόλου θα στερήσει το κράτος και τον έλληνα πολίτη από την διαρκή επικαιροποίηση των γεωλογικών χαρτών, που αποτελούν αξιόπιστο εργαλείο και βασική υποδομή για τον ορθολογικό σχεδιασμό των συγκοινωνιακών και ενεργειακών δικτύων, των πολεοδομικών και άλλων χρήσεων γης, και γενικά των μεγάλων κατασκευαστικών έργων της χώρας. Η δυναμική αξιοποίησης και επενδυτικές προοπτικές του ορυκτού πλούτου, η εξασφάλιση ενεργειακών πρώτων υλών, ο έλεγχος και παρακολούθηση της ποσοτικής και ποιοτικής κατάστασης των νερών, ο εντοπισμός και ενεργειακή αξιολόγηση των γεωθερμικών πεδίων και άλλων ΑΠΕ, η θωράκιση του κοινωνικού και οικονομικού ιστού από τις φυσικές καταστροφές, η ορθολογική διαχείριση και προστασία του περιβάλλοντος και η επιλογή χώρων υγειονομικής απόθεσης αποβλήτων, καθώς και η διαδικασία εναρμόνισης με ευρωπαϊκές πολιτικές που απαιτούν γεωεπιστημονική υποστήριξη, θα βρεθούν στο περιθώριο και στην ανυπαρξία με απρόβλεπτες λειτουργικές επιπτώσεις στον τόπο. Οι ερευνητικές δραστηριότητες του ΙΓΜΕ χρηματοδοτούνται τα τελευταία 15 και πλέον χρόνια από ευρωπαϊκά προγράμματα, συμπεριλαμβανομένων των Κοινοτικών Πλαισίων Στήριξης, και προγραμματικές συμβάσεις με φορείς του δημόσιου τομέα αλλά και ιδιωτικές επιχειρήσεις. Αυτή την περίοδο το Ινστιτούτο έχει προγραμματικές δεσμεύσεις και οικονομικές απολαβές δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ από τρέχοντα ευρωπαϊκά έργα, νέα έργα στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ και προτάσεις ευρωπαϊκών συμπράξεων στην καινοτομία. Στην εφαρμοστική διαδικασία του μεσοπρόθεσμου με επίκεντρο την βιώσιμη ανάπτυξη το ΙΓΜΕ μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στην παραγωγική αξιοποίηση των φυσικών πόρων.
Παρασκευή 1 Ιουλίου 2011
ΝΕΟ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΟΡΑΜΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΟΡΥΚΤΕΣ ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ
Η ελληνική εξορυκτική δραστηριότητα αποτελεί σημαντικό οικονομικό τομέα της χώρας με διαχρονική συμμετοχή στην αναπτυξιακή διαδικασία. Αποτελεί ακόμη δομικό στοιχείο απαραίτητο για την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη πολλών άλλων κλάδων της εθνικής οικονομίας, προμηθεύοντας πρώτες ύλες για τις ανάγκες της ελληνικής βιομηχανίας ευρύτερα αλλά και της καθημερινής ζωής. Η κοιτασματολογική βιωσιμότητα πλουτοπαραγωγικών ορυκτών διασφαλίζει την διάθεση απαραίτητων πρώτων υλών για την χώρα και τις διεθνείς αγορές, ενισχύει την ανταγωνιστικότητα τους για να αντιμετωπίσουν τις νέες προκλήσεις και διευρύνει παραπέρα τις αναπτυξιακές τους δυνατότητες και προοπτικές. Στην κατεύθυνση αυτή συμβάλλουν καθοριστικά η ολοκληρωμένη γεωλογική γνώση, οι καινοτόμες τεχνολογίες κοιτασματολογικής έρευνας και το υψηλό επίπεδο επαγγελματικής εκπαίδευσης.
Υφιστάμενο κοιτασματολογικό δυναμικό και προοπτικές
Η δυναμική παρουσία κοιτασματολογικών συγκεντρώσεων ΜΕΟΠΥ, συμπεριλαμβανομένων των μεταλλικών, των βιομηχανικών, των λατομικών (διακοσμητικά πετρώματα, δομικοί λίθοι) και αδρανών ορυκτών αποτελεί μοναδικό αναπτυξιακό πλεονέκτημα για την Ελλάδα. Με βάση προηγούμενες εργασίες κοιτασματολογικής έρευνας του ΙΓΜΕ τα διαθέσιμα δεδομένα για τις περισσότερες ΜΕΟΠΥ της περιοχής τεκμηριώνουν σε μεγάλο βαθμό το έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον για την περαιτέρω πλουτοπαραγωγική τους αξιοποίηση.
Μεταλλικά ορυκτά
Οι κοιτασματολογικές περιοχές και τα οικονομοτεχνικά μεγέθη των κυριότερων μεταλλικών ορυκτών της χώρας αποτελούν «εν δυνάμει» πρώτες ύλες και εμπορεύσιμα προϊόντα της εξορυκτικής και μεταλλουργικής παραγωγής στα ενεργά σήμερα μεταλλευτικά κέντρα, αλλά και στις περιπτώσεις βιομηχανικής αξιοποίησης και εκμετάλλευσης πρόσθετων μεταλλευμάτων. Τα μεταλλικά ορυκτά συνδέονται με συγκεκριμένους κοιτασματολογικούς τύπους, γεγονός που διαμορφώνει σε μεγάλο τις οικονομικές τους προοπτικές σε σχέση με την ανάκτηση των παρακάτω μετάλλων.
Νικέλιο-Ni
Τα κοιτάσματα των σιδηρονικελιούχων λατεριτών, που εξορύσσονται από την ΛΑΡΚΟ στην Στερεά και Β. Ελλάδα, αποτελούν την πρώτη ύλη για την μεταλλουργική παραγωγή νικελίου στο εργοστάσιο της εταιρίας στην Λάρυμνα. Στα συνολικά 90 εκ. τόνους εκμεταλλεύσιμα και αξιοποιήσιμα αποθέματα με περίπου 1,10 % Ni περιλαμβάνονται τα ενεργά μεταλλεία Καστοριάς, Εύβοιας, Βοιωτίας. Περιοχές με δυναμικά αποθέματα από έρευνες του ΙΓΜΕ και της ΛΑΡΚΟ στο Βέρμιο τεκμηριώνουν περαιτέρω κοιτασματολογικούς στόχους στην ευρύτερη δυτική Μακεδονία. Συνολικά, τα βέβαια γεωλογικά αποθέματα των σιδηρονικελιούχων μεταλλευμάτων της Ελλάδας ανέρχονται περίπου σε 160.000.000 τόνους με μέση περιεκτικότητα 0,87% Ni. Τα λατεριτικά αυτά αποθέματα χαρακτηρίζονται φτωχά και μη αξιοποιήσιμα με την πυρομεταλλουργική μέθοδο θεωρούνται όμως αξιοποιήσιμα με την υδρομεταλλουργική μέθοδο και στην βάση αυτή ενδέχεται να αποτελέσουν αντικείμενο μελλοντικής εκμετάλλευσης.
Αλουμίνιο-Al
Η παραγωγή αλουμινίου πραγματοποιείται στις μεταλλουργικές εγκαταστάσεις του Αλουμινίου της Ελλάδος από βωξιτικά κοιτάσματα που εξορύσσονται σε μεταλλεία των εταιριών S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε., Δελφοί-Δίστομον Α.Μ.Ε και ΕΛΜΙΝ Μεταλλευτικές Επιχειρήσεις που λειτουργούν στην Φωκίδα και Φθοιώτιδα. Η περιεκτικότητες του Βωξίτη σε αλουμίνιο κυμαίνονται από 54 μέχρι 66%. Τα βέβαια αποθέματα βωξίτη της Ελλάδας ανέρχονται περίπου σε 130.000.000 τόννους και η ετήσια παραγωγή ξεπερνά τους 2.400.000 τόννους. Η ετήσια παραγωγή αλουμίνας ανέρχεται σε 782.000 τόννους από τους οποίους οι 480.000 τόννοι επεξεργάζονται για παραγωγή αλουμινίου και οι υπόλοιποι εξάγονται ή διατίθενται στην αγορά όπως έχουν. Η ετήσια παραγωγή αλουμινίου ανέρχεται σε 165.000 τόννους, από τους οποίους οι 95.000 εξάγονται και οι 70.000 τόννοι διατίθενται στην ελληνική αγορά. Η Ελλάδα κατέχει σημαντική θέση όχι μόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και παγκοσμίως καθώς είναι μια από τις σημαντικότερες βωξιτοπαραγωγές χώρες. Η διατήρηση της συγκεκριμένης παρουσίας και στο μέλλον θα εξαρτηθεί από την διασφάλιση βιώσιμου αποθεματικού δυναμικού σε σχέση με την υλοποίηση διαχρονικής ερευνητικής δραστηριότητας για τον εντοπισμό νέων κοιτασμάτων βωξίτη.
Χρώμιο (Cr)
Τα κοιτάσματα χρωμίτη αποτελούν την πρώτη ύλη για την μεταλλουργική παραγωγή χρωμίου. Την περίοδο 1936-1990 εξορύχθηκαν 2,6 εκ. τόνοι, με περιεκτικότητες 15-40% Cr2O3, από μεταλλεύματα της περιοχής Βούρινου (Κοζάνη). Σύμφωνα με έρευνες του ΙΓΜΕ τα διαθέσιμα αποθέματα στην ίδια περιοχή ανέρχονται σε περίπου 3 εκ. τόνους με ανάλογα ποιοτικά και δομικά χαρακτηριστικά. Στο Ξερολίβαδο (Κοζάνη) υπάρχουν 1 εκ. τόνοι βεβαιωμένα αποθέματα με 25% Cr2O3 (170.000 τόνοι Cr). Κοιτασματολογικό ενδιαφέρον εντοπίζεται και στα υπερβασικά πετρώματα που αναπτύσσονται και εξελίσσονται με ΒΔ διεύθυνση στο εσωτερικό της οροσειράς Πίνδου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί κοίτασμα στην περιοχή Ερέτριας Φαρσάλων που στο παρελθόν υπήρξε αντικείμενο εκμετάλλευσης, γνωστό περισσότερο σαν μεταλλείο Τσαγκλί.
Λευκόλιθος (Mg)
Το αποθεματικό δυναμικό στα μεταλλεία Γερακινής (Χαλκιδική), όπου δραστηριοποιείται η εταιρία «Ελληνικοί Λευκόλιθοι», εκτιμάται σε ~30.000.000 τόνους. Αφορά σε αποθέματα που με την παρούσα παραγωγική διαδικασία θεωρούνται οικονομικά εκμεταλλεύσιμα και όχι στα «εν δυνάμει»» συνολικά αποθέματα. Σήμερα η εταιρία αποτελεί τη μοναδική παραγωγό εταιρία Μαγνησίας στην Ελλάδα , την μεγαλύτερη εξαγωγική επιχείρηση Μαγνησίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την μεγαλύτερη σε πωλήσεις Καυστικής Μαγνησίας παγκοσμίως. Υπάρχει συνεργασία με το ΙΓΜΕ στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου ProMine για την αξιοποίηση ολιβινικών στείρων στην παραγωγή νάνο-πυριτίου. Οριακά εκμεταλλεύσιμα αποθέματα εντοπίζονται επίσης στις περιοχές Αρχάγγελου-Ψηλής Ράχης και Κάκαβου-Τρούπης στην Εύβοια.
Μικτά θειούχα βασικών μετάλλων-Pb, Zn (Au, Ag)
Η παραγωγική εκμετάλλευση περιορίζεται σήμερα στο κοίτασμα των Μαύρων Πετρών στην περιοχή Στρατονίκης με διαθέσιμο αποθεματικό δυναμικό 2,12 εκατ. τόννων μικτού θειούχου μεταλλεύματος και περιεκτικότητες 7,62% Pb, 10,25% Zn, 179g/t Ag. Η τρέχουσα εξορυκτική παραγωγή του μεταλλείου ανέρχεται περίπου σε 200.000 τόννους ενώ στο εργοστάσιο εμπλουτισμού Στρατωνίου, παράγονται ετησίως 25.300 τόννοι αργυρούχου συμπυκνώματος μολύβδου (γαληνίτη) και 42.100 τόννοι συμπυκνώματος ψευδαργύρου (σφαλερίτη) οι οποίοι στο σύνολό τους πωλούνται σε μεταλλουργίες του εξωτερικού. Με την ενδεχόμενη επέκταση της εξορυκτικής δραστηριότητας στο μεταλλείο Ολυμπιάδας και τον εντοπισμό νέων αποθεμάτων μικτών θειούχων στην περιοχή Πιάβιτσας εκτιμάται ότι τα προϊόντα που θα προκύψουν σε όλη την διάρκεια της παραγωγικής εκμετάλλευσης θα ξεπεράσουν τους 920.000 τόννους συμπυκνώματος μολύβδου, 1.560.000 τόννους συμπυκνώματος ψευδαργύρου και 350.000 τόννους χρυσοφόρου συμπυκνώματος σιδηροπυρίτη / αρσενοπυρίτη. Πέρα της ΒΑ Χαλκιδικής, κοιτασματολογικές έρευνες του ΙΓΜΕ σε άλλες περιοχές της χώρας, όπως στους Μολάους (Λακωνίας), στο Πολυκάστρο (Κιλκίς), στις Θέρμες (Ξάνθης) και Αισύμης (Έβρου), εντόπισαν πρόσθετο αποθεματικό δυναμικό 1.500.000 τόννων Pb+Zn και 515 τόννων Ag, γεγονός που διασφαλίζει την κοιτασματολογική βιωσιμότητα και καθιστά την παραγωγική εκμετάλλευση μικτών θειούχων βασικών μετάλλων στρατηγικής σημασίας για την χώρα.
Χαλκός-Cu (Au)
Οικονομικές συγκεντρώσεις χαλκού στην Ελλάδα εντοπίζονται στα κοιτάσματα πορφυρικού τύπου που πολύ συχνά συνοδεύονται και από υψηλές περιεκτικότητες χρυσού. Στην περιοχή Σκουριών της ΒΑ Χαλκιδικής έχουν εντοπισθεί εκμεταλλεύσιμα αποθέματα 153,6 εκ. τόννων. με μέση περιεκτικότητα 0,89 g/t Au, 0,56% Cu και 2 gr/tn Ag, από τα οποία προβλέπεται να παραχθούν καθ’ όλη τη διάρκεια της εκμετάλλευσης περίπου 2.500.000 τόννοι συμπυκνώματος χαλκού-χρυσού. Ανάλογου τύπου μεταλλοφορίες απαντώνται στις περιοχές Βάθης, Γερακαριού, Μυλοχωρίου και Ποντοκερασιάς του Κιλκίς, και Φισώκας της ΒΑ Χαλκιδικής. Το συνολικό παραγωγικό δυναμικό στις Σκουριές ανέρχεται σε
161 τόννους Au και 1.043.000 τόννους Cu, ενώ ο εντοπισμός δυναμικών αποθεμάτων 300.000 τόννων Cu και 40 τόννων Au στην περιοχή Ποντοκερασιάς αποτελεί κοιτασματολογικό στόχο έργου ερευνητικών γεωτρήσεων που θα υλοποιήσει το ΙΓΜΕ στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ στην επόμενη τριετία.
Χρυσός- Au
Τα συνολικά βεβαιωμένα αποθέματα χρυσού στην Ελλάδα ανέρχονται περίπου σε 396 τόννους που αναφέρονται και εντοπίζονται στους παρακάτω μεταλλογενετικούς τύπους.
• Μεσοθερμικός/Πολυμεταλλικός χρυσός με 143 τόννους που περιέχονται μαζί με Pb, Zn και Ag στα μικτά θειούχα μεταλλεύματα Ολυμπιάδας Χαλκιδικής.
• Πορφυρικός χρυσός με 161 τόννους που συνθέτουν μαζί με τον χαλκό το μεταλλικό περιεχόμενο του κοιτάσματος Σκουριών.
• Επιθερμικός χρυσός με τους 92 τόννους που μετρήθηκαν να αποτελούν μοναδικό οικονομικό στόχο των κοιτασμάτων Σαππών, Ροδόπης και Περάματος, Έβρου.
• Υπεργενετικός/Λειμωνιτικός χρυσός που με περιεκτικότητες περίπου 17 γρ/τόνο Au εμπλουτίζεται και φιλοξενείται σε σιδηρούχες ζώνες οξείδωσης περιοχών του ορεινού όγκου Αγκίστρου και αποτελεί νέο δυναμικό κοιτασματολογικό στόχο του ΙΓΜΕ στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ, για τον εντοπισμό γεωλογικών αποθεμάτων 5 εκ. τόννων με περιεχόμενο χρυσό 20 τόννους περίπου.
• Προσχωσιγενής χρυσός που φιλοξενείται σε προσχωσιγενείς αποθέσεις ποτάμιων ιζημάτων με υπολογισμένο κοιτασματολογικό δυναμικό 6,5 τόννων Au, με βάση έρευνες του ΙΓΜΕ, στις περιοχές Φιλιούρη ποταμού (Ροδόπης), Γαλλικού ποταμού (Κιλκίς) και Νιγρίτας (Σερρών).
Η ανάκτηση του πολυμεταλλικού και του πορφυρικού χρυσού θα γίνεται με την πυρομεταλλουργική μέθοδο της ακαριαίας τήξης (flash smelting), που είναι κατάλληλη και χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα διεθνώς μόνο για την παραγωγή χαλκού, ενώ του επιθερμικού χρυσού θα γίνεται με τη μέθοδο της κυάνωσης.
Το μεταλλογενετικό περιβάλλον στην Β. Ελλάδα είναι ιδιαίτερα ευνοϊκό για τον σχηματισμό εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων μεταλλικών ορυκτών. Ειδικότερα ο συνδυασμός πολυμεταλλικών / πορφυρικών / επιθερμικών τύπων που παράγει διαμορφώνει κατάλληλες συνθήκες για τον εντοπισμό πλούσιων και δυναμικών κοιτασμάτων χρυσού. Ο χρυσός αποτελεί στρατηγικής σημασίας ΟΠΥ για την βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας και παραμένει στις προτεραιότητες κοιτασματολογικής έρευνας του ΙΓΜΕ στα επόμενα χρόνια.
Μαγγάνιο- Mn
Οι μεταλλοφορίες μαγγανίου είναι αποτέλεσμα διεργασιών οξείδωσης συγκεκριμένων θειούχων ορυκτών και πετρωμάτων. Με βάση κοιτασματολογικές έρευνες και γεωτρήσεις του ΙΓΜΕ προκύπτει σχετικά περιορισμένο μεταλλευτικό δυναμικό σε περιοχές της Δράμας, όπου στο παρελθόν υπήρξε εκτεταμένη μεταλλευτική παραγωγή πυρολουσιτικού μαγγανίου battery grade, και της Χαλκιδικής, όπου στην Βαρβάρα εντοπίσθηκαν 2.000.000 τόννοι με 24-29 % MnO2, 7,3 γρ/τόννο Ag, 1,4 γρ/τόννο Au. Το τελευταίο μπορεί κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις να αποτελέσει στόχο παραγωγικού ενδιαφέροντος.
Υφιστάμενο κοιτασματολογικό δυναμικό και προοπτικές
Η δυναμική παρουσία κοιτασματολογικών συγκεντρώσεων ΜΕΟΠΥ, συμπεριλαμβανομένων των μεταλλικών, των βιομηχανικών, των λατομικών (διακοσμητικά πετρώματα, δομικοί λίθοι) και αδρανών ορυκτών αποτελεί μοναδικό αναπτυξιακό πλεονέκτημα για την Ελλάδα. Με βάση προηγούμενες εργασίες κοιτασματολογικής έρευνας του ΙΓΜΕ τα διαθέσιμα δεδομένα για τις περισσότερες ΜΕΟΠΥ της περιοχής τεκμηριώνουν σε μεγάλο βαθμό το έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον για την περαιτέρω πλουτοπαραγωγική τους αξιοποίηση.
Μεταλλικά ορυκτά
Οι κοιτασματολογικές περιοχές και τα οικονομοτεχνικά μεγέθη των κυριότερων μεταλλικών ορυκτών της χώρας αποτελούν «εν δυνάμει» πρώτες ύλες και εμπορεύσιμα προϊόντα της εξορυκτικής και μεταλλουργικής παραγωγής στα ενεργά σήμερα μεταλλευτικά κέντρα, αλλά και στις περιπτώσεις βιομηχανικής αξιοποίησης και εκμετάλλευσης πρόσθετων μεταλλευμάτων. Τα μεταλλικά ορυκτά συνδέονται με συγκεκριμένους κοιτασματολογικούς τύπους, γεγονός που διαμορφώνει σε μεγάλο τις οικονομικές τους προοπτικές σε σχέση με την ανάκτηση των παρακάτω μετάλλων.
Νικέλιο-Ni
Τα κοιτάσματα των σιδηρονικελιούχων λατεριτών, που εξορύσσονται από την ΛΑΡΚΟ στην Στερεά και Β. Ελλάδα, αποτελούν την πρώτη ύλη για την μεταλλουργική παραγωγή νικελίου στο εργοστάσιο της εταιρίας στην Λάρυμνα. Στα συνολικά 90 εκ. τόνους εκμεταλλεύσιμα και αξιοποιήσιμα αποθέματα με περίπου 1,10 % Ni περιλαμβάνονται τα ενεργά μεταλλεία Καστοριάς, Εύβοιας, Βοιωτίας. Περιοχές με δυναμικά αποθέματα από έρευνες του ΙΓΜΕ και της ΛΑΡΚΟ στο Βέρμιο τεκμηριώνουν περαιτέρω κοιτασματολογικούς στόχους στην ευρύτερη δυτική Μακεδονία. Συνολικά, τα βέβαια γεωλογικά αποθέματα των σιδηρονικελιούχων μεταλλευμάτων της Ελλάδας ανέρχονται περίπου σε 160.000.000 τόνους με μέση περιεκτικότητα 0,87% Ni. Τα λατεριτικά αυτά αποθέματα χαρακτηρίζονται φτωχά και μη αξιοποιήσιμα με την πυρομεταλλουργική μέθοδο θεωρούνται όμως αξιοποιήσιμα με την υδρομεταλλουργική μέθοδο και στην βάση αυτή ενδέχεται να αποτελέσουν αντικείμενο μελλοντικής εκμετάλλευσης.
Αλουμίνιο-Al
Η παραγωγή αλουμινίου πραγματοποιείται στις μεταλλουργικές εγκαταστάσεις του Αλουμινίου της Ελλάδος από βωξιτικά κοιτάσματα που εξορύσσονται σε μεταλλεία των εταιριών S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε., Δελφοί-Δίστομον Α.Μ.Ε και ΕΛΜΙΝ Μεταλλευτικές Επιχειρήσεις που λειτουργούν στην Φωκίδα και Φθοιώτιδα. Η περιεκτικότητες του Βωξίτη σε αλουμίνιο κυμαίνονται από 54 μέχρι 66%. Τα βέβαια αποθέματα βωξίτη της Ελλάδας ανέρχονται περίπου σε 130.000.000 τόννους και η ετήσια παραγωγή ξεπερνά τους 2.400.000 τόννους. Η ετήσια παραγωγή αλουμίνας ανέρχεται σε 782.000 τόννους από τους οποίους οι 480.000 τόννοι επεξεργάζονται για παραγωγή αλουμινίου και οι υπόλοιποι εξάγονται ή διατίθενται στην αγορά όπως έχουν. Η ετήσια παραγωγή αλουμινίου ανέρχεται σε 165.000 τόννους, από τους οποίους οι 95.000 εξάγονται και οι 70.000 τόννοι διατίθενται στην ελληνική αγορά. Η Ελλάδα κατέχει σημαντική θέση όχι μόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και παγκοσμίως καθώς είναι μια από τις σημαντικότερες βωξιτοπαραγωγές χώρες. Η διατήρηση της συγκεκριμένης παρουσίας και στο μέλλον θα εξαρτηθεί από την διασφάλιση βιώσιμου αποθεματικού δυναμικού σε σχέση με την υλοποίηση διαχρονικής ερευνητικής δραστηριότητας για τον εντοπισμό νέων κοιτασμάτων βωξίτη.
Χρώμιο (Cr)
Τα κοιτάσματα χρωμίτη αποτελούν την πρώτη ύλη για την μεταλλουργική παραγωγή χρωμίου. Την περίοδο 1936-1990 εξορύχθηκαν 2,6 εκ. τόνοι, με περιεκτικότητες 15-40% Cr2O3, από μεταλλεύματα της περιοχής Βούρινου (Κοζάνη). Σύμφωνα με έρευνες του ΙΓΜΕ τα διαθέσιμα αποθέματα στην ίδια περιοχή ανέρχονται σε περίπου 3 εκ. τόνους με ανάλογα ποιοτικά και δομικά χαρακτηριστικά. Στο Ξερολίβαδο (Κοζάνη) υπάρχουν 1 εκ. τόνοι βεβαιωμένα αποθέματα με 25% Cr2O3 (170.000 τόνοι Cr). Κοιτασματολογικό ενδιαφέρον εντοπίζεται και στα υπερβασικά πετρώματα που αναπτύσσονται και εξελίσσονται με ΒΔ διεύθυνση στο εσωτερικό της οροσειράς Πίνδου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί κοίτασμα στην περιοχή Ερέτριας Φαρσάλων που στο παρελθόν υπήρξε αντικείμενο εκμετάλλευσης, γνωστό περισσότερο σαν μεταλλείο Τσαγκλί.
Λευκόλιθος (Mg)
Το αποθεματικό δυναμικό στα μεταλλεία Γερακινής (Χαλκιδική), όπου δραστηριοποιείται η εταιρία «Ελληνικοί Λευκόλιθοι», εκτιμάται σε ~30.000.000 τόνους. Αφορά σε αποθέματα που με την παρούσα παραγωγική διαδικασία θεωρούνται οικονομικά εκμεταλλεύσιμα και όχι στα «εν δυνάμει»» συνολικά αποθέματα. Σήμερα η εταιρία αποτελεί τη μοναδική παραγωγό εταιρία Μαγνησίας στην Ελλάδα , την μεγαλύτερη εξαγωγική επιχείρηση Μαγνησίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την μεγαλύτερη σε πωλήσεις Καυστικής Μαγνησίας παγκοσμίως. Υπάρχει συνεργασία με το ΙΓΜΕ στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου ProMine για την αξιοποίηση ολιβινικών στείρων στην παραγωγή νάνο-πυριτίου. Οριακά εκμεταλλεύσιμα αποθέματα εντοπίζονται επίσης στις περιοχές Αρχάγγελου-Ψηλής Ράχης και Κάκαβου-Τρούπης στην Εύβοια.
Μικτά θειούχα βασικών μετάλλων-Pb, Zn (Au, Ag)
Η παραγωγική εκμετάλλευση περιορίζεται σήμερα στο κοίτασμα των Μαύρων Πετρών στην περιοχή Στρατονίκης με διαθέσιμο αποθεματικό δυναμικό 2,12 εκατ. τόννων μικτού θειούχου μεταλλεύματος και περιεκτικότητες 7,62% Pb, 10,25% Zn, 179g/t Ag. Η τρέχουσα εξορυκτική παραγωγή του μεταλλείου ανέρχεται περίπου σε 200.000 τόννους ενώ στο εργοστάσιο εμπλουτισμού Στρατωνίου, παράγονται ετησίως 25.300 τόννοι αργυρούχου συμπυκνώματος μολύβδου (γαληνίτη) και 42.100 τόννοι συμπυκνώματος ψευδαργύρου (σφαλερίτη) οι οποίοι στο σύνολό τους πωλούνται σε μεταλλουργίες του εξωτερικού. Με την ενδεχόμενη επέκταση της εξορυκτικής δραστηριότητας στο μεταλλείο Ολυμπιάδας και τον εντοπισμό νέων αποθεμάτων μικτών θειούχων στην περιοχή Πιάβιτσας εκτιμάται ότι τα προϊόντα που θα προκύψουν σε όλη την διάρκεια της παραγωγικής εκμετάλλευσης θα ξεπεράσουν τους 920.000 τόννους συμπυκνώματος μολύβδου, 1.560.000 τόννους συμπυκνώματος ψευδαργύρου και 350.000 τόννους χρυσοφόρου συμπυκνώματος σιδηροπυρίτη / αρσενοπυρίτη. Πέρα της ΒΑ Χαλκιδικής, κοιτασματολογικές έρευνες του ΙΓΜΕ σε άλλες περιοχές της χώρας, όπως στους Μολάους (Λακωνίας), στο Πολυκάστρο (Κιλκίς), στις Θέρμες (Ξάνθης) και Αισύμης (Έβρου), εντόπισαν πρόσθετο αποθεματικό δυναμικό 1.500.000 τόννων Pb+Zn και 515 τόννων Ag, γεγονός που διασφαλίζει την κοιτασματολογική βιωσιμότητα και καθιστά την παραγωγική εκμετάλλευση μικτών θειούχων βασικών μετάλλων στρατηγικής σημασίας για την χώρα.
Χαλκός-Cu (Au)
Οικονομικές συγκεντρώσεις χαλκού στην Ελλάδα εντοπίζονται στα κοιτάσματα πορφυρικού τύπου που πολύ συχνά συνοδεύονται και από υψηλές περιεκτικότητες χρυσού. Στην περιοχή Σκουριών της ΒΑ Χαλκιδικής έχουν εντοπισθεί εκμεταλλεύσιμα αποθέματα 153,6 εκ. τόννων. με μέση περιεκτικότητα 0,89 g/t Au, 0,56% Cu και 2 gr/tn Ag, από τα οποία προβλέπεται να παραχθούν καθ’ όλη τη διάρκεια της εκμετάλλευσης περίπου 2.500.000 τόννοι συμπυκνώματος χαλκού-χρυσού. Ανάλογου τύπου μεταλλοφορίες απαντώνται στις περιοχές Βάθης, Γερακαριού, Μυλοχωρίου και Ποντοκερασιάς του Κιλκίς, και Φισώκας της ΒΑ Χαλκιδικής. Το συνολικό παραγωγικό δυναμικό στις Σκουριές ανέρχεται σε
161 τόννους Au και 1.043.000 τόννους Cu, ενώ ο εντοπισμός δυναμικών αποθεμάτων 300.000 τόννων Cu και 40 τόννων Au στην περιοχή Ποντοκερασιάς αποτελεί κοιτασματολογικό στόχο έργου ερευνητικών γεωτρήσεων που θα υλοποιήσει το ΙΓΜΕ στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ στην επόμενη τριετία.
Χρυσός- Au
Τα συνολικά βεβαιωμένα αποθέματα χρυσού στην Ελλάδα ανέρχονται περίπου σε 396 τόννους που αναφέρονται και εντοπίζονται στους παρακάτω μεταλλογενετικούς τύπους.
• Μεσοθερμικός/Πολυμεταλλικός χρυσός με 143 τόννους που περιέχονται μαζί με Pb, Zn και Ag στα μικτά θειούχα μεταλλεύματα Ολυμπιάδας Χαλκιδικής.
• Πορφυρικός χρυσός με 161 τόννους που συνθέτουν μαζί με τον χαλκό το μεταλλικό περιεχόμενο του κοιτάσματος Σκουριών.
• Επιθερμικός χρυσός με τους 92 τόννους που μετρήθηκαν να αποτελούν μοναδικό οικονομικό στόχο των κοιτασμάτων Σαππών, Ροδόπης και Περάματος, Έβρου.
• Υπεργενετικός/Λειμωνιτικός χρυσός που με περιεκτικότητες περίπου 17 γρ/τόνο Au εμπλουτίζεται και φιλοξενείται σε σιδηρούχες ζώνες οξείδωσης περιοχών του ορεινού όγκου Αγκίστρου και αποτελεί νέο δυναμικό κοιτασματολογικό στόχο του ΙΓΜΕ στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ, για τον εντοπισμό γεωλογικών αποθεμάτων 5 εκ. τόννων με περιεχόμενο χρυσό 20 τόννους περίπου.
• Προσχωσιγενής χρυσός που φιλοξενείται σε προσχωσιγενείς αποθέσεις ποτάμιων ιζημάτων με υπολογισμένο κοιτασματολογικό δυναμικό 6,5 τόννων Au, με βάση έρευνες του ΙΓΜΕ, στις περιοχές Φιλιούρη ποταμού (Ροδόπης), Γαλλικού ποταμού (Κιλκίς) και Νιγρίτας (Σερρών).
Η ανάκτηση του πολυμεταλλικού και του πορφυρικού χρυσού θα γίνεται με την πυρομεταλλουργική μέθοδο της ακαριαίας τήξης (flash smelting), που είναι κατάλληλη και χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα διεθνώς μόνο για την παραγωγή χαλκού, ενώ του επιθερμικού χρυσού θα γίνεται με τη μέθοδο της κυάνωσης.
Το μεταλλογενετικό περιβάλλον στην Β. Ελλάδα είναι ιδιαίτερα ευνοϊκό για τον σχηματισμό εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων μεταλλικών ορυκτών. Ειδικότερα ο συνδυασμός πολυμεταλλικών / πορφυρικών / επιθερμικών τύπων που παράγει διαμορφώνει κατάλληλες συνθήκες για τον εντοπισμό πλούσιων και δυναμικών κοιτασμάτων χρυσού. Ο χρυσός αποτελεί στρατηγικής σημασίας ΟΠΥ για την βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας και παραμένει στις προτεραιότητες κοιτασματολογικής έρευνας του ΙΓΜΕ στα επόμενα χρόνια.
Μαγγάνιο- Mn
Οι μεταλλοφορίες μαγγανίου είναι αποτέλεσμα διεργασιών οξείδωσης συγκεκριμένων θειούχων ορυκτών και πετρωμάτων. Με βάση κοιτασματολογικές έρευνες και γεωτρήσεις του ΙΓΜΕ προκύπτει σχετικά περιορισμένο μεταλλευτικό δυναμικό σε περιοχές της Δράμας, όπου στο παρελθόν υπήρξε εκτεταμένη μεταλλευτική παραγωγή πυρολουσιτικού μαγγανίου battery grade, και της Χαλκιδικής, όπου στην Βαρβάρα εντοπίσθηκαν 2.000.000 τόννοι με 24-29 % MnO2, 7,3 γρ/τόννο Ag, 1,4 γρ/τόννο Au. Το τελευταίο μπορεί κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις να αποτελέσει στόχο παραγωγικού ενδιαφέροντος.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
