Αναπτυξιακός ορυκτός πλούτος

Νικόλαος Αρβανιτίδης, greenminerals@nikolaosarvanitidis.eu

Η Ευρωπαϊκή εξορυκτική βιομηχανία παρουσιάζει ετήσιο προϋπολογισμό 40 δις ευρώ και απασχολεί άμεσα 270.000 εργαζόμενους στο σύνολο 16.629 επιχειρήσεων. Η αυξανόμενη ζήτηση και βιομηχανική χρήση των ορυκτών σε «καθημερινά» προϊόντα και καταναλωτικές ανάγκες για τους πολίτες καθιστούν τις ορυκτές πρώτες ύλες εξαιρετικά σημαντικές και απαραίτητες στην βιωσιμότητα της οικονομικής ανάπτυξης και της ποιότητας ζωής. Πολλά περιβαλλοντικά προβλήματα λύνονται σήμερα με νέες τεχνολογίες που βασίζονται στις φυσικοχημικές ιδιότητες των ορυκτών. Η κατασκευαστική βιομηχανία, οι τηλεπικοινωνίες, η αεροναυπηγική, η αυτοκινητοβιομηχανία στηρίζουν την δική τους παραγωγική δραστηριότητα στα ορυκτά. Στην χώρα μας η αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου αποτελεί διαχρονικά σίγουρη και σταθερή αξία. Η ετήσια συνολική αξία των πωλήσεων ανέρχεται τα τελευταία χρόνια σε περισσότερα από 1,2 δις ευρώ, από τα οποία το 75% περίπου αφορούν σε εξαγωγές. Απασχολούνται 23.000 εργαζόμενοι ενώ οι θέσεις εξαρτημένης εργασίας ξεπερνούν τις 100.000. Τα ελληνικά μάρμαρα, ο βωξίτης, τα νικελιούχα σιδηρομεταλλεύματα, οι ποζολανικές γαίες, ο μπεντονίτης, ο περλίτης, ο καολίνης, ο λευκόλιθος, ο γύψος, η κίσσηρις, οι άστριοι, ο χαλαζίας, και ορυκτά νέας γενιάς, όπως είναι ο αταπουλγκίτης και ο χουντίτης κατέχουν υψηλές θέσεις στην εξορυκτική παραγωγή της Ευρώπης. Τα πλούσια κοιτάσματα χρυσού, αργύρου, χαλκού, ψευδαργύρου και μολύβδου αποτελούν την νέα αναπτυξιακή πρόκληση και ευκαιρία. Μόνο στην Μακεδονία και Θράκη η μεταλλευτική αξία των βεβαιωμένων αποθεμάτων ανέρχεται σε περισσότερα από 20 δις. ευρώ. Βέβαια το μεταλλογενετικό δυναμικό στην ίδια περιοχή είναι πολλαπλάσια μεγαλύτερο με τις «εν δυνάμει» κοιτασματολογικές πηγές μεταλλικών ορυκτών πρώτων υλών να θεωρούνται από τις σπουδαιότερες της Ευρώπης. Η Ελλάδα καλείται να ξεπληρώσει τα χρέη της μέσα σε ιδιαίτερα πιεστικά χρονικά περιθώρια. Όλοι συμφωνούν επίσης ότι χωρίς ανάπτυξη και παραγωγική οικονομία τα πράγματα θα είναι ακόμη πιο δύσκολα. Μένει λοιπόν να αξιοποιήσουμε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα και τον πλούτο που διαθέτουμε. Η άμεση εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών ορυκτών αποτελεί αξιόπιστη και βιώσιμη αναπτυξιακή επιλογή.

Βιώσιμα Κοιτάσματα Μεταλλικών Ορυκτών στην Μακεδονία και Θράκη

Μεταλλογενετικά χαρακτηριστικά
•    Το μεταλλογενετικό περιβάλλον των ορογενετικών μαγματικών τόξων, όπως για παράδειγμα είναι το ελληνικό, και ο συνδυασμός πολυμεταλλικών / πορφυρικών / επιθερμικών τύπων που παράγει, διαμορφώνουν ευνοϊκές  συνθήκες για τον εντοπισμό πλούσιων και δυναμικών κοιτασμάτων χρυσού.
•    Η γεωτεκτονική χώρο-χρονική εξέλιξη της Μακεδονίας και Θράκης αλλά και της ευρύτερης Βαλκανικής, συνιστά ένα ιδιαίτερα δυναμικό μεταλλογενετικό σύστημα ικανό να αποθέσει χρυσοφόρα πολυμεταλλικά (Pb-Zn-Au-Ag, Cu-Au, Au) κοιτάσματα παγκόσμιας κλάσης.
•    Η αξιοποίηση της μεταλλογενετικής ερμηνείας στον καθορισμό χωροχρονικά και γεωδυναμικά ελεγχόμενων τύπων αποτελεί βασικό δείκτη και παράμετρο για την βιώσιμη εκμετάλλευσή τους
Κοιτασματολογικές προκλήσεις
Πέρα και την διαπίστωση ότι η ΒΑ Χαλκιδική αποτελεί πραγματικά μία βιώσιμη  και «πλουτοπαραγωγική δεξαμενή» μετάλλων, ικανή να αυξήσει σημαντικά τα σημερινά γνωστά αποθέματα, υπάρχουν προτάσεις για συστηματικότερη έρευνα και σε άλλες περιοχές κοιτασματολογικού ενδιαφέροντος στην Β. Ελλάδα, όπως προκύπτει από προηγούμενες έρευνες του ΙΓΜΕ. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι,
•    η ζώνη λειμωνιτικών εμφανίσεων χρυσού στον ορεινό όγκο Αγκίστρου – Βροντούς – Μενοικίου, στις Σέρρες και Δράμα
•    τα πορφυρικά συστήματα χαλκού- χρυσού της ευρύτερης περιοχής Ποντοκερασιάς – Γερακαριού – Βάθης – Μυλοχωρίου – Δροσάτου (Κιλκίς)
•    η δυναμική πολυμεταλλική παρουσία μικτής θειούχου μεταλλοφορίας στην ζώνη Φαρασινού – Συκιδίων στην Δράμα
•    οι νέοι στόχοι εντοπισμού επιθερμικού χρυσού σε μεταλλοφόρες δομές των περιοχών Κίρκης και Πεύκων στον Έβρο
Πλουτοπαραγωγικό δυναμικό
•    Η μεταλλευτική αξία των βεβαιωμένων αποθεμάτων νικελίου, ψευδαργύρου, μολύβδου, χαλκού, χρυσού και αργύρου στην Μακεδονία και Θράκη, με βάση τις τρέχουσες τιμές των μετάλλων, ανέρχεται περίπου σε 20 δισ. ευρώ. Ένα πολύ μικρό μέρος της αξίας αυτής αξιοποιείται σήμερα παραγωγικά.
•    Τα δυναμικά αποθέματα που φιλοξενούντα στις υπάρχουσες μεταλλευτικές αλλά και σε νέες περιοχές κοιτασματολογικού ενδιαφέροντος  είναι σε θέση να πολλαπλασιάσουν το προαναφερόμενο οικονομικό μέγεθος.
•    Με βάση τα αποθέματα και το μεταλλικό περιεχόμενο σε χρυσό, άργυρο, χαλκό, μόλυβδο και ψευδάργυρο η Β. Ελλάδα είναι από τις πλουσιότερες κοιτασματολογικές περιφέρειες της Ευρώπης και αποτελεί σταθερή μεταλλευτική πηγή για την βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας. Είναι φανερό ότι ο ελληνικός ορυκτός πλούτος είναι σε θέση να συμβάλλει καθοριστικά στην κατεύθυνση εντατικότερης και αποτελεσματικότερης εκμετάλλευσης ενδοευρωπαϊκών πηγών Μη Ενεργειακών Ορυκτών Πρώτων Υλών.