Οδηγός Βιώσιμης Ανάπτυξης

Η βιώσιμη ανάπτυξη είναι αποτέλεσμα αρμονικής συνεργασίας και συνύπαρξης της οικονομικής προόδου, της περιβαλλοντικής προστασίας και της κοινωνικής συνοχής στο πλαίσιο μιας ενιαίας και αποτελεσματικής διακυβερνητικής διαχείρισης. Η πραγματοποίηση της δεν μπορεί να έχει μόνον χαρακτηριστικά μονοδιάστατων επιλογών αλλά απαιτεί την δημιουργία, παρουσία και εφαρμογή ενός μοντέλου πολύ-επενδυτικής αναπτυξιακής πλατφόρμας. Δεν μπορεί δηλαδή ο Τουρισμός και η Γεωργία να επανέρχονται διαρκώς σαν μοναδικές βιομηχανικές επιλογές την στιγμή μάλιστα που για παράδειγμα άλλοι τομείς όπως η μεταλλευτική βιομηχανία και το «νέο» γνωσιακό κεφάλαιο αποτελούν συγκριτικά πλεονεκτήματα. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των Ορυκτών Πρώτων Υλών (ΟΠΥ). Είναι γεγονός ότι οι ΟΠΥ έχουν επιστρέψει για τα καλά στην επικαιρότητα και βρίσκονται σε διαρκώς ανερχόμενη τροχιά στην ατζέντα των αναπτυξιακών προτεραιοτήτων και επιλογών της Ε.Ε. Είναι κοινά αποδεκτό ότι είναι καιρός για την Ευρώπη να στηρίξει την οικονομική και κοινωνική της ευημερία στις δικές της πηγές ορυκτών. Στην βάση των εξελίξεων αυτών βρίσκεται η συναίνεση και αποδοχή της πλειοψηφίας των ευρωπαίων πολιτών για την βιώσιμη σχέση της μεταλλευτικής βιομηχανίας με το περιβάλλον και την κοινωνική πρόοδο, αλλά και οι διαπιστώσεις που αφορούν στο γεγονός ότι, (1) η μη-ενεργειακή ευρωπαϊκή εξορυκτική βιομηχανία καταγράφει προϋπολογισμούς άνω των 40 εκ. ευρώ, απασχολεί άμεσα 250.000 εργαζόμενους, στο σύνολο 16.629 επιχειρήσεων, και έμμεσα 4 φορές περισσότερους (2) η αυξανόμενη ζήτηση και χρήση των ορυκτών σε «καθημερινά» προϊόντα και καταναλωτικές ανάγκες για τους πολίτες καθιστούν τις ΟΠΥ εξαιρετικά σημαντικές και απαραίτητες στην βιωσιμότητα της οικονομικής ανάπτυξης και της ποιότητας ζωής (3) η ευρωπαϊκή ζήτηση ξεπερνά την αντίστοιχη παραγωγή, με την Ε.Ε. να είναι προς το παρόν εξαρτημένη από εισαγωγές ορυκτών με το ετήσιο αρνητικό εμπορικό ισοζύγιο να ανέρχεται σε 11 δισ. ευρώ. Τα 10 δισ.ευρώ αφορούν στα μεταλλικά ορυκτά, τα 798 εκατ. ευρώ στα βιομηχανικά ορυκτά και τα 456 στα «κατασκευαστικά» υλικά. Η «παγκόσμια» καταναλωτική και παραγωγική εμπλοκή της Κίνας και της Ινδίας δεν κάνουν τα πράγματα καλύτερα (4) η μεταλλευτική βιομηχανία με την ανακύκλωση και την διαχειριστική βελτίωση των αποβλήτων της μειώνει ολοένα και περισσότερο τις επιπτώσεις στο περιβάλλον. Τα Μη Ενεργειακά Μεταλλικά Ορυκτά (ΜΕΜΟ) μπορεί να είναι και ελληνική επιλογή. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα των ΜΕΜΟ κεντρικής Μακεδονίας. Η αξία των βεβαιωμένων μεταλλευμάτων ψευδαργύρου, μολύβδου, χαλκού, χρυσού και αργύρου στην ΒΑ Χαλκιδική, με βάση τις τρέχουσες τιμές των μετάλλων, ανέρχεται περίπου σε 11 δις. ευρώ. Δυστυχώς για διάφορους (πάντως όχι τεχνικο-οικονομικούς) λόγους ένα πολύ μικρό μέρος της αξίας αυτής αξιοποιείται σήμερα παραγωγικά. Η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο τραγική και συνάμα απαράδεκτη, αν λάβει κανείς υπόψη του ότι η αξία των γεωλογικών αποθεμάτων στην ίδια περιοχή εκτιμάται σε 10-15 δις. ευρώ, ένα μέγεθος που μπορεί να ανέλθει συνολικά στα 25 δις. ευρώ εφόσον συμπεριληφθεί και το πιθανό μεταλλευτικό δυναμικό των άλλων κοιτασματολογικών περιοχών της Μακεδονίας και Θράκης. Ο ορυκτός πλούτος μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στην βιωσιμότητα ενός ελληνικού μοντέλου ανάπτυξης.