Ενεργειακές πηγές και περιβάλλον

Η ενέργεια και το περιβάλλον βρίσκονται στο επίκεντρο της ενημέρωσης και τυγχάνουν ευρείας δημόσιας προβολής. Η κοινή γνώμη ενδιαφέρεται και οι πολίτες κατανοούν περισσότερο από κάθε άλλη φορά την σημασία και την συμβολή τους στην διαμόρφωση κατάλληλων αναπτυξιακών όρων και ποιoτικότερης ζωής. Βέβαια δημιουργείται πολλές φορές η στρεβλή αντίληψη ότι οι διαδικασίες ενεργειακής εκμετάλλευσης και παραγωγής προκαλούν απαραίτητα επιπτώσεις στο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία. Είναι επιστημονικά γνωστές οι περιβαλλοντικές αδυναμίες των διαφόρων ενεργειακών πηγών και οι τρόποι με τους οποίους αυτές ελέγχονται, διαχειρίζονται και αντιμετωπίζονται. Από την άλλη πλευρά είναι φανερή η υπαρξιακή και λειτουργική αλληλεξάρτηση τους αφού το φυσικό περιβάλλον προδιαγράφει τις ενεργειακές δυνατότητες κάθε περιοχής. Οι γνωστές σήμερα πηγές ενέργειας εμφανίζουν διαφορετικά χαρακτηριστικά, βαθμό και προοπτικές αξιοποίησης στην χώρα μας, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη την ευρωπαϊκή ατζέντα και στρατηγική για βιώσιμες ενεργειακές επιλογές. Τα ορυκτά καύσιμα όπως είναι το πετρέλαιο και ο λιθάνθρακας, εξακολουθούν να στηρίζουν σε μεγάλο βαθμό την παγκόσμια ενεργειακή παραγωγή. Στην Ελλάδα ο λιγνίτης παραμένει η σημαντικότερη ενεργειακή πρώτη ύλη, αποδίδοντας περίπου το 70% της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας. Οι όποιες επιπτώσεις στο περιβάλλον συνδέονται περισσότερο με προβλήματα τοπικής και περιφερειακής κλίμακας(π.χ. διαχείριση ιπτάμενης τέφρας), ενώ οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα σε σχέση με τις κλιματικές αλλαγές δεν είναι αξιολογήσιμες. ΟΙ υδροηλεκτρικές πηγές έχουν την δική τους συμβολή και παρά την σχετικά ήπια σχέση τους με το περιβάλλον αντιμετωπίζουν κατά καιρούς οικολογικές αντιδράσεις. Το φυσικό αέριο με την περιβαλλοντική υπεροχή του, αποτελεί βασική ενεργειακή επιλογή για την Ελλάδα και τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες με μοναδική επιφύλαξη την διαχρονική εξάρτηση των παροχών του από την πολιτική σταθερότητα των χωρών από τις οποίες διέρχονται οι αγωγοί. Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας(ΑΠΕ-ηλιακή, αιολική, γεωθερμική)λειτουργούν περισσότερο σαν πηγές θερμικής, και λιγότερο ηλεκτρικής ενέργειας. Παρά το γεγονός ότι αποτελούν βασική ευρωπαϊκή επιλογή, λόγω της φιλικής τους σχέσης με το περιβάλλον, δεν γλυτώνουν ούτε αυτές τις οικολογικές αντιρρήσεις, όπως για παράδειγμα συμβαίνει με τις ανεμογεννήτριες. Η βιομάζα, που έχει περίπου τα ίδια χαρακτηριστικά με τις ΑΠΕ, ως προς τις χρήσεις και τις εφαρμογές, βρίσκεται σε διαρκή αμφισβήτηση. Η πυρηνική ενέργεια αποτελεί κυρίαρχη επιλογή πολλών χωρών της Ε.Ε. όπου λειτουργούν 147 αντιδραστήρες με βασικό παράδειγμα τις περιπτώσεις οικολογικά ευαίσθητων χωρών όπως είναι η Σουηδία. Στην πυρηνική τεχνολογία έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικά βήματα λειτουργικής και περιβαλλοντικής (αποθήκευση αποβλήτων) προόδου. Οι επιφυλάξεις που συνδέονται με τις σεισμογενείς περιοχές είναι βάσιμες αν και αυτό δεν εμπόδισε την λειτουργία πυρηνικών αντιδραστήρων στην Ιαπωνία.