Αναπτυξιακή βιωσιμότητα με οδηγό τα μεταλλεία

Το 1987 η νορβηγή πρωθυπουργός Gro Harlem  Brundtland  επιννόησε και εισηγήθηκε ένα πρότυπο αναπτυξιακό μοντέλλο στη βάση δόμησης και συνέργειας της οικονομικής προόδου και της ευημερίας με την κοινωνική συνοχή και την περιβαλλοντική προστασία. Η προσέγγιση αυτή έθεσε τα θεμέλια μιας νέας αναπτυξιακής θεώρησης και το ξεκίνημα μιας νέας εποχής που χαρακτηρίζεται από την εννοιολογική σημασία και τις αρχές της Βιώσιμης Ανάπτυξης. Κάθε αναπτυξιακή δραστηριότητα και δράση δηλαδή, να αξιολογείται στη βάση των κοινωνικο-οικονομικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων που προκύπτουν. Και πραγματικά έτσι έγινε. Στις βιομηχανικές χώρες του ευρωπαϊκού βορρά όπου την εποχή εκείνη είχε καλλιεργηθει μια στρεβλή, αντιδραστική, αντιαναπτυξιακή αντίληψη για το περιβάλλον, η εφαρμογή των όρων Βιώσιμης  Ανάπτυξης ήρθε να ισορροπήσει την κατάσταση και να διαμορφώσει ένα πλαίσιο επεξεργασίας, αποδοχής και προώθησης μεταρρυθμίσεων σε βασικούς τομείς της παραγωγικής οικονομίας. Το σύνολο σχεδόν των βιομηχανικών δραστηριοτήτων, μεταξύ των οποίων και της μεταλλευτικής, ήρθε να συνταχθεί  και να υπηρετήσει την προοπτική της Βιώσιμης Ανάπτυξης, αλλά και να προσαρμοσθεί γρήγορα στις απαιτήσεις και τους περιορισμούς που συνεπάγονται. Να γίνουν δηλαδή, η κοινωνία, το περιβάλλον και η οικονομία αρωγοί και όχι αντίπαλοι στην προστιθέμενη αναπτυξιακή αξία των μεταλλείων. Καινοτόμες, φιλικές στο περιβάλλον τεχνολογίες, αποτελεσματικές και αποδοτικές μέθοδοι παραγωγικής λειτουργίας, σύγχρονες αντιλήψεις εταιρικής ευθύνης και ασφαλούς εργασιακού περιβάλλοντος, αποτελούν μερικά από τα δυναμικά εργαλεία και επιλογές που εντάσσονται στη νέα στρατηγική για την βιώσιμη αξιοποίηση και εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της Ευρώπης. Στην ελληνική πραγματικότητα και κυρίως στην ελληνική πολιτκή σκηνή οι εξελίξειες αυτές φαντάζουν μάλλον αινιγματικές, παραμένουν ερωτηματικές και δυστυχώς δεν βρίσκουν την πρέπουσα ανταπόκριση. Λες και η χώρα βρίσκεται σε άλλη ήπειρο ή άλλο πλανήτη. Αντί λοιπόν της λογικής και της πρακτικής «σχεδιάζουμε και δημιουργούμε αναπτυξιακ περιβάλλον για το κοινό  καλό», επικρατεί η τακτική και η νοοτροπία, «προστατεύουμε και εξυπηρετούμε κατ’επιλογή συμφέροντα και σκοπιμότητες», στη βάση της εγκατελειμένης στην υπόλοιπη Ευρώπη αντίληψης ότι η ανάπτυξη είναι εχθρός του περιβάλλοντος. Μια ιδιαίτερα αντιφατική και ανάρμοστη προσέγγιση με χαρακτηριστικά οικολογικού φανατισμού και προσήλωσης σε παρωχημένες και αδιέξοδες αντιλήψεις. Έχει κυλήσει το πολύ νερό στο αυλάκι της Βιώσιμης Ανάπτυξης που πλημμύρησε από προκλήσεις, ευκαιρίες και στρατηγικές εφαρμογές νέων πρακτικών βιομηχανικής παραγωγής και περιβαλλοντικής διαχείρισης. Τα μεταλλεία έχουν εναρμονίσει την λειτουργία τους στη κατεύθυνση αυτή και εκπληρώνουν σήμερα τις βασικές αρχές εργασιακής σταθερότητας, σεβασμού στο περιβάλλον και υψηλής οικονομικής αξίας.

Η κοκκινο-πράσινη κυβέρνηση συνεργασίας σοσιαλοδημοκρατών και πρασίνων που προέκυψε από τις πρόσφατες εκλογές στη Σουηδία, αποτελεί παράδειγμα για τον τρόπο που προωθείται και αντιμετωπίζεται η αναπτυξιακή αντζέντα της χώρας σε σχέση με την απασχόληση και το οικολογικό περιβάλλον. Σε ένα κυβερνητικό σχήμα  με την παρουσία του κόμματος των πρασίνων (ενός χώρου με παραδοσιακά αυστηρές οικολογικές πεποιθήσεις και ιστορικές καταβολές στα θέματα περιβάλλοντος) εντυπωσιάζει η επιμονή και η προτεραιότητα που δίνεται στην ευημερία των πολιτών και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Και αυτό συμβαίνει με όλους τους τομείς παραγωγικής οικονομίας μεταξύ των οποίων και της  μεταλλευτικής. Επιλέγεται έτσι πρώτιστα η κοινωνική διάσταση και προτείνεται σε αντιδιαστολή η συστηματικότερη παρακολούθηση και έλεγχος τυχόν περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Σε καμμία των περιπτώσεων δεν γίνεται λόγος για αποφάσεις που θα φρενάρουν την ανάπτυξη και θα ρισκάρουν την δυναμική πορεία της παραγωγικής οικονομίας. Να λοιπόν μια καλή συνταγή και για την Ελλάδα.