Κρίσιμες ορυκτές πρώτες ύλες στην Ελλάδα

Σε σχέση με σχετική έκθεση που συντάχθηκε πρόσφατα στο πλαίσιο εφαρμογής και εξειδίκευσης της ΠΠΥ, 14 ΟΠΥ - Sb (Αντιμόνιο), Be (Βηρύλλιο), Co (Κοβάλτιο), Ga (Γάλλιο), Ge (Γερμάνιο), In (Ίνδιο), Mg (Μαγνήσιο), Nb (Νιόβιο), PGE (Πλατινοειδή μέταλλα), REE (Σπάνιες γαίες), Ta (Ταντάλιο), Sn (Κασσίτερος), φθορίτης, γραφίτης- θεωρούνται κρίσιμες και στρατηγικής σημασίας για την ευρωπαϊκή βιομηχανία. Ορισμένες από αυτές απαντώνται στην χώρα μας και μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο κοιτασματολογικής έρευνας και οικονομικού ενδιαφέροντος με δεδομένη την προστιθέμενη αναπτυξιακή τους αξία. Συγκεκριμένα πρόκειται για τις παρακάτω ΟΠΥ.

Αντιμόνιο (Sb)

Το αντιμόνιο εντοπίζεται και συγκεντρώνεται σε φλέβες του ορυκτού αντιμονίτη ή στιβνίτη σε περιοχές της Ροδόπης, Θεσσαλονίκης και Χίου, με περιεκτικότητες που κυμαίνονται από 1-2,5% Sb και την συνοδό παρουσία θειούχων ορυκτών Pb, Fe, Cu, Ag, Au (>1 γρ/τόννο), As, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις και Βολφραμίου (W). Η αποθεματική διάσταση εμφανίζεται ιδιαίτερα δυναμική και τεκμηριώνει την εκτέλεση περαιτέρω κοιτασματολογικής έρευνας.

Πλατινοειδή μέταλλα (PGE)

Κοιτασματολογικό στόχο για την παρουσία οικονομικών συγκεντρώσεων πλατινοειδών αποτελούν τα πορφυρικά συστήματα χαλκού που ανήκουν στο μεταλλογενετικό τόξο με βορειοδυτική διεύθυνση από τα κοιτάσματα Σκουριών-Φισώκας (Χαλκιδική) σε αυτά της Ποντοκερασιάς-Γερακαριού (Κιλκίς), Συγκεκριμένα στο εκμεταλλεύσιμο μετάλλευμα των Σκουριών έχουν εντοπισθεί οικονομικές συγκεντρώσεις Παλλαδίου (Pd) 0,5 γρ/τόννο που διευρύνουν ακόμη περισσότερο το ήδη πλούσιο μεταλλευτικό δυναμικό και αξία του κοιτάσματος. Σε ορισμένες περιπτώσεις σίδηρο-νικελιούχων λατεριτικών κοιτασμάτων (π.χ. Βέρμιο) έχουν επίσης προσδιορισθεί αυξημένες περιεκτικότητες πλατινοειδών που δημιουργούν προϋποθέσεις πρόσθετου οικονομικού ενδιαφέροντος .

Σπάνιες γαίες (REE)

Σημαντικά αποθέματα σπανίων γαιών εντοπίζονται σε προσχωσιγενείς αποθέσεις στο παράκτιο περιβάλλον του Στρυμωνικού κόλπου μεταξύ του ομώνυμου ποταμού και της Καβάλας. Συγκεκριμένα κοιταματολογικές έρευνες που πραγματοποίησε το ΙΓΜΕ υπολογίζουν αποθέματα 485.000.000 τόνων με μέση περιεκτικότητα σπανίων γαιών 1,17%. Σημαντικό ενδιαφέρον για συστηματική κοιτασματολογική διερεύνηση παρουσιάζουν επίσης οι βωξίτες και οι βωξιτικοί λατερίτες στην Στερεά Ελλάδα με αντιπροσωπευτικές περιεκτικότητες που κυμαίνονται συνολικά από 3275-6378 γρ/τόννο REE. Το διαφαινόμενο οικονομικό ενδιαφέρον περιλαμβάνει ακόμη και την κόκκινη λάσπη από την μεταλλουργία αλουμινίου.

Ga (Γάλλιο) - Ge (Γερμάνιο) - In (Ίνδιο)

Τα συγκεκριμένα μέταλλα βρίσκονται στο επίκεντρο βιομηχανικών εφαρμογών κραμάτων υψηλής τεχνολογίας. Τα κοιτάσματα μικτών θειούχων ορυκτών Pb–Zn-Ag αποτελούν ιδανικό γεωχημικό περιβάλλον για την παρουσία κυρίως των In και Ge. Με την έννοια αυτή οι μεταλλοφορίες και τα κοιτάσματα που ανήκουν στην συγκεκριμένη κατηγορία αποτελούν «εν δυνάμει» πηγές των μετάλλων αυτών. Η ραγδαία βελτίωση των αναλυτικών μεθόδων δίνει πλέον την δυνατότητα της ποιοτικής ανίχνευσης και του ποσοτικού προσδιορισμού τους σε επιλεγμένα αρχικά δείγματα από συγκεκριμένες μεταλλοφόρες περιοχές π.χ. Πολύκαστρο (Κιλκίς), Μολάοι (Λακωνία), Ολυμπιάδα Χαλκιδική), Θέρμες (Ξάνθη).

Γραφίτης

Ο γραφίτης ανήκει στην κατηγορία των βιομηχανικών ορυκτών, εντάσσεται στην ομάδα των κρίσιμων για την Ευρώπη ΟΠΥ και στην Ελλάδα εντοπίζεται σε περιοχές της Ξάνθης και της Δράμας όπου εντοπίσθηκε κοίτασμα που περιέχει γραφιτικό άνθρακα 600.000 τόνων περίπου με μέση περιεκτικότητα 6%. Με τις παρούσες συνθήκες το κοίτασμα κρίνεται υπό - οικονομικό.